ကိုယ့္ႏွင့္မဆုိင္ေသာကိစၥရပ္၊ ကိုယ္ႏွင့္မပတ္သက္ေသာကိစၥရပ္ရို႕အတြက္ သူမ်ားကိုယ္စား မဆီမဆိုင္ နာတတ္ၾကသူမ်ားကို ရခိုင္စကားပံု၌ အိုးကမပူ ခြက္ကပူဟူ၍ ေစာင္းေျမာင္းေျပာဆိုတတ္ၾကသည္။ ဗမာရို႕ကမူ၊ အိုးကမပူ ဇေလာင္းကပူဟူ၍ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲတတ္ၾကသည္။ ေတာ္လွန္ရီးထဲ၌လည္း၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳးႏွင့္ မသက္ဆိုင္မပတ္သက္သူ၊ ဗမာရို႕၏မွားကြက္ကို ေထာက္ျပသည့္အခါတြင္၎၊ အတုအေယာင္ ရိုဟိန္ဂ်ာအေၾကာင္းကို၊ အဟိကိုအဟိတိုင္း တင္ျပသည့္ အခါတြင္၎၊ မိမိရို႕၏ အမ်ိဳးသားခံယူခ်က္မ်ားကို ေျပာျပသည့္အခါတြင္၎၊ ဗမာႏွင့္ အတုအေယာင္ ရိုဟိန္ဂ်ာမ်ားကိုယ္စား နာတတ္သူမ်ားကို ေတာ္လွန္ေရးတြင္ တိုက္ရိုက္ပါ၀င္္ပတ္သက္နိန္သူမ်ားသည္၎၊ ေတာ္လွန္ရီးႏွင့္ နီးစပ္မႈဟိနိန္ၾကသူမ်ားသည္၎၊ ႀကံဳဖူးတြိဖူးၾကပါလိမၼည္။ ထိုသူမ်ားကို အိုးကမပူ ခြက္ကပူသည့္လူစားမ်ိဳးအျဖစ္ အမည္မွည့္ေခၚ သတ္မွတ္လိုက္ရပါသည္။
တိုင္းျပည္တျပည္လြတ္လပ္ရီးရဟိရန္အတြက္ ကြ်န္ျပဳခံျပည္သူမ်ားက ကြ်န္ျပဳသူဘက္ ျပည္သူမ်ားထံမွ ေထာက္ခံမႈရဟိလာေအာင္ ႀကိဳးစာျခင္းသည္လည္း ေတာ္လွန္ရီး၏ နည္းဗ်ဴဟာတခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ အဂၤလိပ္ကဲ့သို႔ေသာ ယဥ္ေက်းမႈအရျမင့္မားၿပီး၊ လူမ်ိဳးေရးအရ သေဘာထားျပည့္၀သည့္ လူမ်ိဳးရို႕၏ ျပည္သူရို႕သည္ ကြ်န္ျပဳခံႏိုင္ငံမ်ားကို လက္လႊတ္လိုက္ဖို႔(သို႔)လြတ္လပ္ရီးပီးဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားဟိခဲ့ေၾကာင္း၊ စာပီႏွင့္ယဥ္ပါးသူ၊ စာပီဗဟုသုတျပည့္၀သူရို႕၏ ေျပာစကားကို နားေထာင္မွတ္သားဖူးပါသည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္၊ ဗမာျပညသူမ်ားကို စည္းရံုးရမည္မွာလည္း ရခိုင္ရို႕အတြက္ နည္းဗ်ဴဟာတခုအျဖစ္ အတင္းတိုး၀င္လာပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဗမာလူမ်ိဳးရို႕ကို ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ရီးအတြက္ကား စည္းရံုး၍ရႏိူင္မည္လား၊ ဤအဆင့္အထိလက္ခံႏိုင္ေအာင္ သေဘာထားျပည့္၀သည့္ဗမာမ်ားကား လူ႔ဘ၀တြင္ အသက္ရွင္လွ်က္ ဟိနိန္ပါမည္လား၊ ဆိုသည္မွာ မိန္းစရာ မဟာရမိန္းခြန္းတခု၊ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ရီးအတြက္၊ ဗမာရို႕ကိုစည္းရံုးဖို႔မဆိုထားႏွင့္၊ ရခိုင္ရို႕က မိမိရို႕၏ကိုယ္ပိုင္ရပိုင္ခြင့္ျဖစ္ေသာ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ရီးအတြက္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္နိန္သည္ကိုပင္လွ်င္ သက္ဆိုင္သူ ဗမာမ်ားႏွင့္ မသက္ဆိုင္သည့္ ဗမာဘက္ေတာ္သားမ်ားက အမ်ိဳးသားရီးအစြမ္းေရာက္သူမ်ား၊ က်ဥ္းေျမာင္းသူမ်ားဟု ကပြန္းတတ္ မွည့္ေခၚတတ္ၾကပါသည္။ ဤသို႔ႀကံဳတြိရသည့္အခါတိုင္း ဗမာဘက္ေတာ္သားမ်ား၏ အေတြးအေခၚကို အြႏွလံုးနာရြံခ်ာမိပါသည္။ ဗမာရို႕၏မႈိင္းမိခံနိန္ရမႈကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္၊ တခါတရီမွာ သနားလည္းသနားမိပါသည္။
ဆိုဗီယျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲျခင္းသည္၎၊ ကေနဒါႏိုူင္ငံ၌ ကြိအက္ျပည္နယ္က သီးျခားခြဲထြက္ခြင့္ ေတာင္းဆိုေသာ္လည္း ျပည္သူအမ်ားစု၏ကန္႔ကြက္မႈေၾကာင့္ ခြဲထြက္ခြင့္ အခြင့္အေရး ဆံုးယႈံးရျခင္းသည္၎၊ ဒီမိုကရီစီ၏အႏွစ္သာရကို အျပည့္အ၀ေဆာင္နိန္ပါသည္။ နည္းတူပင္လံုစာခ်ဳပ္၊ မာနယ္ပေလာစာခ်ဳပ္၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ(မယ္သေရာထာ)၏သေဘာတူညီခ်က္မ်ား၊ သိုးေမြးကလိုသေဘာတူညီခ်က္မ်ားသည္လည္း၊ ဖယ္ဒရယ္စနစ္ေပၚတြင္အၿခီခံသည့္ ဒီိမိုကရီစီသေဘာတရားျပည့္၀ေသာစာခ်ဳပ္မ်ား၊ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ရီးကို ဆင္ႏႊဲနိန္ၾကသည့္ ရခိုင္အပါအ၀င္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ လက္နက္စြဲကိုင္တိုက္ပြဲ၀င္နိန္ရသည္မွာ ထိုကဲ့သို႔ေသာတရား၀င္ စာခ်ဳပ္မ်ားဟိလွ်က္ႏွင့္ ဗမာအစြမ္းေရာက္၀ါဒီရို႕၏ နင္းၿခီဖ်က္စီးျခင္းခံရ၍ေသာ္၎၊ သက္၀င္မႈမဟိ မ်က္ကြယ္ျပဳခံရ၍သာ ျဖစ္သည္ကို အိုးကမပူ ခြက္ကပူလူစားမ်ားအား ယွင္းျပလိုက္ရပါသည္။
အကယ္၍ တနိန္႔ေသာအခါ၌ ထိုကဲ့သို႔စာခ်ဳပ္မ်ား သေဘာတူညီခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိူင္ငံဟု ေခၚတြင္ေသာႏိုင္ငံ၌ သက္၀င္လာေသာအခါ သီးျခားႏိုင္ငံအျဖစ္ခြဲထြက္မည္ မခြဲထြက္မည္မွာ အဓိကအားျဖင့္
(၁) ဗမာရို႕ႏွင့္အတူ လက္တြဲနိန္ထိုင္လွ်င္ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးကို အျပည့္အ၀ခံစားရမည္ေလာ။
(၂) ဗမာႏွင့္အတူလက္တြဲနိန္ျခင္းထက္ သီးျခးနိန္ထိုင္ျခင္းက မိမိရို႕၏ အမ်ိဳးသားျပည္သူလူထုအထြက္ ပို၍အက်ိဳးျပဳႏိုင္မလား။
(၃) ဗမာျပည္မွ သီးျခားႏိုင္ငံအျဖစ္ ခြဲထြက္လိုက္လွ်င္ ျပည္ပ၏က်ဴးေက်ာ္မႈကို ခံရႏိုင္မညေလာ္။
(၄)လူမ်ိဳးတမ်ိဳးႏွင့္ တမ်ိဳးအၾကား မည္သည့္အတိုင္းအတာအထိ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏိုင္မည္နည္း။ ဆိုသည့္အခ်က္မ်ားအေပၚတြင္ မူတည္ႏိုင္ပါသည္။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးႏွင့္တမ်ိဳးအၾကား ယံုၾကည္ျခင္းသည္လည္း သေဘာတူစာခ်ဳပ္မ်ားကို မခ်ိဳးမေဖါက္ဘဲမည္သည့္ အတိုင္းအတာအထိ သက္၀င္ယံုၾကည္ၾကၿပီး က်င့္သံုးၾကသလဲ ဥပေဒမ်ားသည္ မည္သည္ေလာက္အထိ သက္၀င္မႈဟိသလဲဆိုသည့္အေပၚတြင္ အဓိကမူတည္နိန္ပါမည္။ ဤအခ်က္ကိုဗမာရို႕က ျပည့္ျပည့္၀၀ လက္ခံက်င့္သံုးၾကမည္ေလာ။
ဗမာျပည္ၿပိဳကြဲမည္ မၿပိဳကြဲမည္ဆိုသည္မွာ အထက္ပါအခ်က္ႀကီးမ်ားအေပၚတြင္ မူတည္နိန္ပါမည္။ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ၿပီးမွ ခြဲထြက္ေသာႏိုင္ငံမ်ားလည္းဟိလာမည္။ ခြဲထြက္သူမ်ားကို အမ်ိဳးသာေရး အစြမ္းေရာက္သမားမ်ားဟု မဆိုႏိုင္၊ ဗမာတို႔ႏွင့္ပူးေပါင္းသူမ်ားကိုလည္း ဗမာေနာက္လိုက္ဟု စြပ္စြဲ၍ရႏိုင္လိမၼည္မဟုတ္ေပ။ မိမိလူမ်ိဳး၏အကိ်ဳးစီးပြါး၊ မိမိလူမ်ိဳး ေရရွည္တည္တံ့ႏိုင္မႈ အေျခအေနအေပၚတြင္မူတည္ၿပီး ခ်င့္ခ်ိန္သံုးသပ္ ဆံုးျဖတ္ၾကပါလိမၼည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အိုးကမပူခြက္ကပူသူမ်ားကို ေျပာလိုသည္မွာ အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ေရးလုပ္နိန္သူမ်ားကို က်ဥ္းေျမာင္းသူမ်ားဟုုအျပစ္မတင္ခင္ ေတာ္လွန္တိုက္ပြဲ၀င္နိန္ၾကေသာ လူမ်ိဳးတို႔၏ေနာက္ခံသမိုင္း၊ လက္ဟိခံစားနိန္ရမႈဘ၀အေျခအေန လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို ေလ့လာစီလိုပါသည္။ အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ရီးကို လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ၀င္နိန္ၾကသည္မွာ ဒီမိုကရီစီသေဘာသဘာ၀ကို ပစ္ပယ္ျငင္းဆန္နိန္ျခင္းမဟုတ္၊ ဒီမိုကရီစီလမ္းေၾကာင္းထဲမွ သြယ္ဖယ္သူမ်ားလည္းမဟုတ္၊ ဗမာျ့ပည္၌ ဒီမိုကရီစီဆိပ္သုဥ္းမႈ၏ အက်ိဳးဆက္သာျဖစ္သည္ကို သေဘာထားႀကီးႀကီးျဖင့္ လက္ခံဖို႔အခ်ိန္ေရာက္ပါၿပီ။
ဘဂၤလီအႏြယ္၀င္ မူဆလင္ရို႕၏ ကမၻာၾကီး၌မဟိေသာ“အလိမ္အညာရိုဟိန္ဂ်ာ”အသံုးအႏႈန္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ပိုင္ခြင့္အတြက္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္နိန္မႈကို ရခိုင္ရို႕က အဘယ္ေၾကာင့္ လက္မခံၾကပါသနည္း။ ဒီမိုကရီစီသေဘာသဘာ၀ကို နားမလည္၍လား၊ ပကတိျဖစ္တည္မႈအတိုင္း ဒီမိုကရီစီေဘာင္တြင္းထဲမွ ခ်ယ္ပတိုက္ပြဲ၀င္နိန္ျခင္းလားဆိုသည္ကို ရခိုင္ရို႕၏ သမိုင္းေနာက္ခံႏွင့္တကြ လက္ဟိျဖစ္တည္မႈ၊ရိုးရာဓေလ့ထံုးတန္းစဥ္လာမ်ား၊ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊ စာပီမ်ားတည္တန္႔ရန္ႏွင့္ မိမိရို႕နယ္ၿမီကိုတပါးသူရို႕၏ က်ဴးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ႕ျခင္းရန္မွ ကာကြယ္ရန္မွာ လူမ်ိဳးတိုင္း၌ ဟိသင့္ဟိထိုက္၊ ဟိရမည့္ မ်ိဳးေစာင့္တရားျဖစ္သည္။ က်ဴးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ႕ရာ၌ လက္နက္ကိုင္သိမ္းပိုက္မႈအျပင္ လူဦးေရအသာစီးရမႈကို အသံုးခ်ၿပီး တျဖည္းျဖည္း နယ္ခ်ဲ႕ထြင္မႈသည္လည္း အလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္းလွေသာ၊ နယ္ခ်ဲ႕ထြြင္မႈတခုျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ၿမီမ်ိဳး၍လူမ်ိဳးမေပ်ာက္၊ လူမ်ိဳမွ လူမ်ိဳးေပ်ာက္သည္ဟု အဆိုအမိန္းဟိသည္ကို အထူးဂရုထားဖို႔လိုအပ္သည္။ရခိုင္တို႔သည္ နယ္ခ်ဲ႕ဗမာႏွင့္ စစ္တေကာင္းဖြါး ဘဂၤလီနယ္ခ်ဲ႕ရို႕၏ လူမ်ိဳးေရးအရ မြားမ်ိဳမႈ၊ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာေရး၊ ဓေလ့ထံုးတန္းစဥ္လာ၊ သမိုင္းမ်ားကိုေပ်ာက္ကြယ္ေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္လုပ္ေဆာင္နိန္သည္ကို သတိထားမိၾကပါသလား၊ ယင္းႏွစ္ဖက္ညွပ္တိုက္ခိုက္မႈကို ဒီမိုကရီစီေဘာင္တြင္းထဲမွ ခုခံတိုက္ပြဲ၀င္နိန္မႈမ်ားကို လူမ်ိဳးေရးအစြမ္းေရာက္သူမ်ားအျဖစ္၎၊ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားအျဖစ္၎၊ သတ္မွတ္နိန္မႈမ်ားသည္ ေအာ့ႏွလံုးနာစရာေကာင္းးလွပါသည္။
ဗမာျပည္ေရးရာႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ NGO-မ်ားသည္၎၊ ကုလားရို႕၏ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္ကို နားမလည္သူမ်ားသည္၎၊ ကုလားရို႕၏လီခ်ိဳသြီးရာေနာက္ကို တေကာက္ေကာက္လိုက္လွ်က္ စစ္တေကာင္းအႏြယ္၀င္ ဘဂၤလီမ်ားကို“ရိုဟိန္ဂ်ာ”အမည္ျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္ လက္ခံရန္ ရခိုင္ရို႕အားဖိအားပီးနိန္ၾကသည္။“ရိုဟိန္ဂ်ာ”အမည္ကို ရခိုင္ရို႕က လက္မခံမႈကို၎၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳမႈကို၎၊ ရခိုင္ရို႕အား အမ်ိဳးသားေရးအစြမ္းေရာက္သူမ်ားအျဖစ္ တံဆိပ္ခပ္နိန္ၾကသည္။ ၎“ရိုဟိန္ဂ်ာ”အမည္ခံဘဂၤလီကုလားမ်ားသည္“al-Qaida Net Work” ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ဟိသည္ဟု ကမၻာ့သတင္းမီဒီယာ၌ ထည့္သြင္းခံရမႈကို အဘယ္ေၾကာင့္မ်က္ကြယ္ျပဳ၀ံ့ၾကသနည္း။ ဤရိုဟိန္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီရို႕သည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ကို ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္ဖူးသဘည္။ ဤသို႔ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အတတ္ပညာႏွင့္ အေထာက္အပံ့မ်ားကို မည္သူထံမွရဟိခဲ့ၾကသနည္း။ ARNO-မွစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ ဆလိန္း အူလာဆလိန္းကို ဘဂၤလားေဒခ်္ႏိူင္ငံ၌ စစ္တေကာင္းေထာင္၌ဖမ္းစီးေထာင္ခ်ထားစဥ္ bin-laden ႏွင့္အဆက္အသြယ္ဟိသည့္ စာရြက္စာတန္းမ်ားကို ဘဂၤလားအစိုးရမွ တြိဟိခဲ့သည္ဟု သိဟိရပါသည္။ ဤသည္ကိုေထာက္႐ႈ၍“ရိုဟိန္ဂ်ာ”မ်ားသည္ အရွိအလယ္ပိုင္း၌ႀကီးစိုးေသာ ဘာသာေရးအစြမ္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၊al- Qaidaအဖြဲ႔တို႔ထံမွ အၾကမ္းဘက္ဗံုးခြဲတိုက္နည္းပညာမ်ား ရဟိခဲၾကသည္ကို မည္သူကျငင္းပယ္ႏိုင္မည္နည္း။
တခ်ိဳ႕NGO မ်ားႏွင့္ လူပိုဂၢိဳလ္တခ်ိဳ႕ရို႕သည္ ေဖသာရဟိေရးအတြက္“ရိုဟိန္ဂ်ာ”အမည္ခံ အၾကမ္္းဘက္သၼားထံမွ ရွိနိန္လိုက္နိန္မႈမ်ားကို အံ့ဩဖြယ္တြိနိန္ရသည္။ ယင္းရွိနိန္မ်ားသည္“အယ္ေကဒါ”အင္အားႀကီးထြားလာေအာင္ ပံ့ပိုးနိန္သူမ်ားျဖစ္သည္ကို ၎ရို႕အနိန္ျဖင့္ သတိထားမိစီလိုသည္။ အမွန္ကိုအမွန္အတိုင္း အဟိကိုအဟိအတိုင္း လက္ခံ၀ံ့ဖို႔လိုအပ္သည္။ အကယ္၍ ရိုဟိန္ဂ်ာမ်ားအမည္ခံ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားအနိန္ျဖင့္ အဟိကိုအဟိအတိုင္း၀ံခံျပီး ၎ရို႕ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးအတြက္သာ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္မည္။ ရခိုင္ျပည္၌ အၾကမ္းဖက္ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မည့္ အစီအစဥ္မ်ားကို စြန္႔လႊတ္လွ်က္ ဘာသာေရးအစြမ္းေရာက္၀ါဒီဘ၀ကို စြန္႔လႊတ္ကာ၊ ရခိုင္ရို႕ႏွင့္ခ်စ္ခင္ရင္ႏွီးစြာျဖင့္ နိန္ထိုင္လိုည္ဟု အျမင္မွန္ရလာပါက“ရခိုင္ႏွင့္ ဘဂၤလီမူဆလင္”ရို႕အၾကား ျဖစ္ပြါးနိန္ေသာျပႆနာကို ျဖီခ်င္းရန္ ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္ရို႕အနိန္ျဖင့္ လက္ကမ္းႀကိဳဆိုလွ်က္ေစာင့္နိန္ပါသည္။
ရခိုင္အမ်ိဳးသားရို႕သည္ ႏွစ္ေပါင္းငါးေထာင္ေက်ာ္ကိုယ့္မင္း၊ ကိုယ့္ခ်င္း၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံျဖင့္ နိန္ထိုင္လာခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဗမာရို႕၏ကြ်န္ျပဳမႈကိုခံရၿပီး ရခိုင့္ယဥ္ေက်းမႈအမြီအႏွစ္၊ ရခိုင္သမိုင္း၊ ရခိုင့္စာပီ၊ ရခိုင္ရိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာရို႕သည္ တိမ္ျမွဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းအျဖစ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ ဗမာရို႕၏ မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ရခိုင္လူမ်ိဳးအမ်ားစုရို႕သည္ ရခိုင္ျပည္ထဲမွ အဂၤလိပ္ရို႕၏ ကိုလိုနီနိန္ၿမီ ဘဂၤလားနယ္သို႔ ထြက္ၿပီးခိုလႈံခဲ့ရသည္၊ ရခိုင္ရို႕က အဂၤလိပ္ရို႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ဗမာရို႕ကို ရခိုင္ျပည္ထဲမွ ေမာင္းထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး အဂၤလိပ္ရို႕က ရခိုင္ျပည္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေသာအခါမွ ရခိုင္ျပည္သူအမ်ားအစုသည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ျပန္လာၿခီခ်က္ခဲ့ၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ဗမာရို႕က ရခိုင္ရို႕ကို မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ရိုးရိုးယွင္းယွင္းေခ် ေဖၚျပသည့္အခါတြင္၎၊ ရခိုင္ရို႕သည္ သီးျခားႏိုင္ငံထူေထာင္ဖို႔ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္နိန္မႈကို၎၊ ဗမာႏွင့္ဗမာမဟုတ္ေသာလူတခ်ိဳ႕က ရခိုင္ရို႕ကို အမ်ိဳးသားေရးအစြမ္းေရာက္သမားမ်ားဟု မထီမဲ့ျမင္ျပဳသတ္မွတ္နိန္ၾကသည္။
ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္ေတာ္လွန္ေရးသၼားရို႕သည္ ဗမာလူထုအေပၚတြင္၎၊ သမိုင္းအတုအေယာင္ကိုဖန္တီးသူ စစ္တေကာင္းအႏြယ္ဖြား ဘဂၤလီလူထုအေပၚတြင္၎၊ ဗမာရို႕ျပဳမူၾကသကဲ့သို႔ မည္သည့္အခ်ိန္အခါကမွ မျပဳမူၾကဖူးေသးေခ်။ ေနာက္လည္းျပဳလိမ့္မည္မဟုတ္။ ရခိုင္ရို႕သည္ အမွန္တရားကိုျမတ္ႏိုးျပီး အတိတ္ႏွင့္ပစၥဳပၸန္ကာလရို႕၌ အမွန္အဂင့္ျဖစ္ပ်က္မႈမ်ားကို အဟိကိုအဟိအတိုင္း ေဖၚျပၿပီး ရသင့္ရထိုက္ေသာအခြင့္အေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္နိန္ျခင္းသာျဖစ္သည္ကို အိုးကမပူခြက္ကပူသူမ်ား နားလည္သေဘာေပါက္သင့္သည္။
ရခိုင္-ျမန္မာပ႑ိတ္ဦးဦးသာထြန္းႏွင့္ ဗမာရဟန္းအသွ်င္ဥာဏိႆရရို႕၏ အမိန္းအၿဖီတခု၌ အဘိုးဦးသာထြန္းက ပညာဟိပီပီ ၿဖီၾကားခဲ့သည္မွာ“အသွ်င္ဘုရားယၡဳထိုင္နိန္ေသာနိန္ရမွ ေနာက္သို႔တခ်က္ေခ်လွည့္ၾကည္လိုက္ပါ။ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားတိဟိပါသည္။ ေက်ာက္ႀံုးၾကီးမ်ားျဖင့္ လႈိင္အထပ္ထပ္တည္ထားပါသည္။ ထိုဘုရားေနာက္မွာ ဒုကၠသိန္ဘုရား၊ ရတနာပံုဘုရားႏွင့္အံေတာ္သိန္မ်ားကို တြိျမင္ရပါမည္။ ယၡဳအခ်ိန္ကဲ့သုိ႔ မဖြံ႔ၿဖိဳးဘဲ ေသးငယ္နိန္ေသာအခ်ိန္အခါက တည္ထားခဲ့ေသာ အေဆာက္အဦးမ်ားမဟုတ္ပါ။ ဤကဲ့သို႔ႀကီးက်ယ္ေသာ အေဆာက္အဦးမ်ိဳးကို သာမန္ဘုရင္မ်ားမတည္ႏိုင္ပါ။ နန္းေတာ္ကုန္းကို တည္ေဆာက္ထားေသာ ေက်ာက္တံုးႀကီးမ်ားကိုလည္း အသွ်င္ဘုရားျမင္ၿပီးသားျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ဤအေဆာက္အဦးမ်ားကို တည္ေဆာက္ေသာအခ်ိန္သည္ ကိုယ့္မင္း ကိုယ့္ခ်င္း၊ ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္းႏွင့္ ကိုယ့္ဘာသာ သာသနာ ႀကီးပြါးထြန္းကားနိန္ေသာ အခ်ိန္ျဖစ္နိန္သည္ကို အသွ်င္ဘုရားစိတ္တြင္မွတ္ထားရပါမည္။ သို႔မွသာ..တပည့္ေတာ္ေျပာေသာစကားကို သေဘာေပါက္နားလည္ပါလိမၼည္။ ထို႔ေၾကာင့္ရခိုင္ရို႕သည္ ရွီးေခတ္ကခန္းနားႀကီးက်ယ္ခဲ့သည္ကို စိတ္မွာမွတ္ထားရန္ ဂတိခံယူပါဘုရား”ဟု ရဲ၀ံ့စြာေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ရဲရဲေတာက္အေရးဆို၀့့ံေသာ အဖိုးကို အဖိုး၏အတၳဳပၸတၱိ၌ “တိမ္ျမွဳတ္ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ၿပီီးျဖစ္ေသာ ရခိုင္ယဥ္ေက်းမႈအမြီအႏွစ္၊ ရခိုင္သမိုင္း၊ ရခိုင္စာပီ၊ ရခိုင္ရိုးရာဓေလ့ထံုးစဥ္လာရို႕ကို ကမၻာသိေအာင္ရွာဖြယ္စုေဆာင္း ေလ့လာေဖၚထုတ္ခဲ့သူအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳထားသည္။ ယင္းစာအုပ္၌ပင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားရို႕အားလည္း ယဥ္ေက်းမႈအမြီအႏွစ္၊ ရခိုင္သမိုင္း၊ ရခိုင္စာပီ၊ ရခိုင္ရိုးရာဓေလ့ထံုးစဥ္ရို႕ကို ျပန္လည္မြီးထုတ္ပီးခဲ့ေသာ ဖခင္ႀကီးအျဖစ္ ေဖၚက်ဴးရီးသားထားပါသည္။
ေနာက္ဆံုးနိဂံုးခ်ဳပ္အနိန္ျဖင့္ အိုးကမပူ၊ ခြက္ကပူသူမ်ားကို မွာၾကားလိုသည္မွာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ နာက်ဥ္းခံစားနိန္ရမႈမ်ား၊ ယင္းလူမ်ိဳးရို႕၏ ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို အဘယ္ေၾကာင့္ေတာင္းဆိုနိန္ရသလဲ ဆိုသည္ကို ကိုယ္ခ်င္းစာ ခံစားတတ္စီရန္ ယင္းလူမ်ိဳးရို႕၏ အတိတ္၌ျဖစ္တည္ခမႈ၊ ပစၥဳပၸန္၌ ျဖစ္တည္နိန္မႈမ်ားကို ေလ့လာဖို႔ လိုအပ္သည္။ လူမ်ိဳးႏွစ္မ်ိဳး၏ အၾကား၌ညွပ္ပိတ္လွ်က္ လူမ်ိဳးေရးအရ မြားမ်ိဳနိန္ျခင္းကို ခံနိန္ရေသာရခိုင္ရို႕ကို ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္ရန္ ရခိုင္ရို႕အေၾကာင္းကိုသိဖို႔လိုအပ္သည္။ ရခိုင္ရို႕၏ လက္ဟိမြဲျပာက်ဘ၀ကိုၾကည့္ၿပီး အထင္းေသးမႈအၾကည့္ႏွင့္ ရခိုင္ရို႕ကိုေစာင့္ၾကည့္နိန္လွ်င္ကား ၎ရို႕၏အေတြးအေခၚမ်ား ဇာေသာအခါမွ် တည့္တည့္က်လိမၼည္မဟုတ္။
တိုင္းျပည္တျပည္လြတ္လပ္ရီးရဟိရန္အတြက္ ကြ်န္ျပဳခံျပည္သူမ်ားက ကြ်န္ျပဳသူဘက္ ျပည္သူမ်ားထံမွ ေထာက္ခံမႈရဟိလာေအာင္ ႀကိဳးစာျခင္းသည္လည္း ေတာ္လွန္ရီး၏ နည္းဗ်ဴဟာတခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ အဂၤလိပ္ကဲ့သို႔ေသာ ယဥ္ေက်းမႈအရျမင့္မားၿပီး၊ လူမ်ိဳးေရးအရ သေဘာထားျပည့္၀သည့္ လူမ်ိဳးရို႕၏ ျပည္သူရို႕သည္ ကြ်န္ျပဳခံႏိုင္ငံမ်ားကို လက္လႊတ္လိုက္ဖို႔(သို႔)လြတ္လပ္ရီးပီးဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားဟိခဲ့ေၾကာင္း၊ စာပီႏွင့္ယဥ္ပါးသူ၊ စာပီဗဟုသုတျပည့္၀သူရို႕၏ ေျပာစကားကို နားေထာင္မွတ္သားဖူးပါသည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္၊ ဗမာျပညသူမ်ားကို စည္းရံုးရမည္မွာလည္း ရခိုင္ရို႕အတြက္ နည္းဗ်ဴဟာတခုအျဖစ္ အတင္းတိုး၀င္လာပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဗမာလူမ်ိဳးရို႕ကို ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ရီးအတြက္ကား စည္းရံုး၍ရႏိူင္မည္လား၊ ဤအဆင့္အထိလက္ခံႏိုင္ေအာင္ သေဘာထားျပည့္၀သည့္ဗမာမ်ားကား လူ႔ဘ၀တြင္ အသက္ရွင္လွ်က္ ဟိနိန္ပါမည္လား၊ ဆိုသည္မွာ မိန္းစရာ မဟာရမိန္းခြန္းတခု၊ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ရီးအတြက္၊ ဗမာရို႕ကိုစည္းရံုးဖို႔မဆိုထားႏွင့္၊ ရခိုင္ရို႕က မိမိရို႕၏ကိုယ္ပိုင္ရပိုင္ခြင့္ျဖစ္ေသာ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ရီးအတြက္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္နိန္သည္ကိုပင္လွ်င္ သက္ဆိုင္သူ ဗမာမ်ားႏွင့္ မသက္ဆိုင္သည့္ ဗမာဘက္ေတာ္သားမ်ားက အမ်ိဳးသားရီးအစြမ္းေရာက္သူမ်ား၊ က်ဥ္းေျမာင္းသူမ်ားဟု ကပြန္းတတ္ မွည့္ေခၚတတ္ၾကပါသည္။ ဤသို႔ႀကံဳတြိရသည့္အခါတိုင္း ဗမာဘက္ေတာ္သားမ်ား၏ အေတြးအေခၚကို အြႏွလံုးနာရြံခ်ာမိပါသည္။ ဗမာရို႕၏မႈိင္းမိခံနိန္ရမႈကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္၊ တခါတရီမွာ သနားလည္းသနားမိပါသည္။
ဆိုဗီယျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲျခင္းသည္၎၊ ကေနဒါႏိုူင္ငံ၌ ကြိအက္ျပည္နယ္က သီးျခားခြဲထြက္ခြင့္ ေတာင္းဆိုေသာ္လည္း ျပည္သူအမ်ားစု၏ကန္႔ကြက္မႈေၾကာင့္ ခြဲထြက္ခြင့္ အခြင့္အေရး ဆံုးယႈံးရျခင္းသည္၎၊ ဒီမိုကရီစီ၏အႏွစ္သာရကို အျပည့္အ၀ေဆာင္နိန္ပါသည္။ နည္းတူပင္လံုစာခ်ဳပ္၊ မာနယ္ပေလာစာခ်ဳပ္၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ(မယ္သေရာထာ)၏သေဘာတူညီခ်က္မ်ား၊ သိုးေမြးကလိုသေဘာတူညီခ်က္မ်ားသည္လည္း၊ ဖယ္ဒရယ္စနစ္ေပၚတြင္အၿခီခံသည့္ ဒီိမိုကရီစီသေဘာတရားျပည့္၀ေသာစာခ်ဳပ္မ်ား၊ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ရီးကို ဆင္ႏႊဲနိန္ၾကသည့္ ရခိုင္အပါအ၀င္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ လက္နက္စြဲကိုင္တိုက္ပြဲ၀င္နိန္ရသည္မွာ ထိုကဲ့သို႔ေသာတရား၀င္ စာခ်ဳပ္မ်ားဟိလွ်က္ႏွင့္ ဗမာအစြမ္းေရာက္၀ါဒီရို႕၏ နင္းၿခီဖ်က္စီးျခင္းခံရ၍ေသာ္၎၊ သက္၀င္မႈမဟိ မ်က္ကြယ္ျပဳခံရ၍သာ ျဖစ္သည္ကို အိုးကမပူ ခြက္ကပူလူစားမ်ားအား ယွင္းျပလိုက္ရပါသည္။
အကယ္၍ တနိန္႔ေသာအခါ၌ ထိုကဲ့သို႔စာခ်ဳပ္မ်ား သေဘာတူညီခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိူင္ငံဟု ေခၚတြင္ေသာႏိုင္ငံ၌ သက္၀င္လာေသာအခါ သီးျခားႏိုင္ငံအျဖစ္ခြဲထြက္မည္ မခြဲထြက္မည္မွာ အဓိကအားျဖင့္
(၁) ဗမာရို႕ႏွင့္အတူ လက္တြဲနိန္ထိုင္လွ်င္ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးကို အျပည့္အ၀ခံစားရမည္ေလာ။
(၂) ဗမာႏွင့္အတူလက္တြဲနိန္ျခင္းထက္ သီးျခးနိန္ထိုင္ျခင္းက မိမိရို႕၏ အမ်ိဳးသားျပည္သူလူထုအထြက္ ပို၍အက်ိဳးျပဳႏိုင္မလား။
(၃) ဗမာျပည္မွ သီးျခားႏိုင္ငံအျဖစ္ ခြဲထြက္လိုက္လွ်င္ ျပည္ပ၏က်ဴးေက်ာ္မႈကို ခံရႏိုင္မညေလာ္။
(၄)လူမ်ိဳးတမ်ိဳးႏွင့္ တမ်ိဳးအၾကား မည္သည့္အတိုင္းအတာအထိ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏိုင္မည္နည္း။ ဆိုသည့္အခ်က္မ်ားအေပၚတြင္ မူတည္ႏိုင္ပါသည္။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးႏွင့္တမ်ိဳးအၾကား ယံုၾကည္ျခင္းသည္လည္း သေဘာတူစာခ်ဳပ္မ်ားကို မခ်ိဳးမေဖါက္ဘဲမည္သည့္ အတိုင္းအတာအထိ သက္၀င္ယံုၾကည္ၾကၿပီး က်င့္သံုးၾကသလဲ ဥပေဒမ်ားသည္ မည္သည္ေလာက္အထိ သက္၀င္မႈဟိသလဲဆိုသည့္အေပၚတြင္ အဓိကမူတည္နိန္ပါမည္။ ဤအခ်က္ကိုဗမာရို႕က ျပည့္ျပည့္၀၀ လက္ခံက်င့္သံုးၾကမည္ေလာ။
ဗမာျပည္ၿပိဳကြဲမည္ မၿပိဳကြဲမည္ဆိုသည္မွာ အထက္ပါအခ်က္ႀကီးမ်ားအေပၚတြင္ မူတည္နိန္ပါမည္။ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ၿပီးမွ ခြဲထြက္ေသာႏိုင္ငံမ်ားလည္းဟိလာမည္။ ခြဲထြက္သူမ်ားကို အမ်ိဳးသာေရး အစြမ္းေရာက္သမားမ်ားဟု မဆိုႏိုင္၊ ဗမာတို႔ႏွင့္ပူးေပါင္းသူမ်ားကိုလည္း ဗမာေနာက္လိုက္ဟု စြပ္စြဲ၍ရႏိုင္လိမၼည္မဟုတ္ေပ။ မိမိလူမ်ိဳး၏အကိ်ဳးစီးပြါး၊ မိမိလူမ်ိဳး ေရရွည္တည္တံ့ႏိုင္မႈ အေျခအေနအေပၚတြင္မူတည္ၿပီး ခ်င့္ခ်ိန္သံုးသပ္ ဆံုးျဖတ္ၾကပါလိမၼည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အိုးကမပူခြက္ကပူသူမ်ားကို ေျပာလိုသည္မွာ အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ေရးလုပ္နိန္သူမ်ားကို က်ဥ္းေျမာင္းသူမ်ားဟုုအျပစ္မတင္ခင္ ေတာ္လွန္တိုက္ပြဲ၀င္နိန္ၾကေသာ လူမ်ိဳးတို႔၏ေနာက္ခံသမိုင္း၊ လက္ဟိခံစားနိန္ရမႈဘ၀အေျခအေန လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို ေလ့လာစီလိုပါသည္။ အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ရီးကို လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ၀င္နိန္ၾကသည္မွာ ဒီမိုကရီစီသေဘာသဘာ၀ကို ပစ္ပယ္ျငင္းဆန္နိန္ျခင္းမဟုတ္၊ ဒီမိုကရီစီလမ္းေၾကာင္းထဲမွ သြယ္ဖယ္သူမ်ားလည္းမဟုတ္၊ ဗမာျ့ပည္၌ ဒီမိုကရီစီဆိပ္သုဥ္းမႈ၏ အက်ိဳးဆက္သာျဖစ္သည္ကို သေဘာထားႀကီးႀကီးျဖင့္ လက္ခံဖို႔အခ်ိန္ေရာက္ပါၿပီ။
ဘဂၤလီအႏြယ္၀င္ မူဆလင္ရို႕၏ ကမၻာၾကီး၌မဟိေသာ“အလိမ္အညာရိုဟိန္ဂ်ာ”အသံုးအႏႈန္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ပိုင္ခြင့္အတြက္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္နိန္မႈကို ရခိုင္ရို႕က အဘယ္ေၾကာင့္ လက္မခံၾကပါသနည္း။ ဒီမိုကရီစီသေဘာသဘာ၀ကို နားမလည္၍လား၊ ပကတိျဖစ္တည္မႈအတိုင္း ဒီမိုကရီစီေဘာင္တြင္းထဲမွ ခ်ယ္ပတိုက္ပြဲ၀င္နိန္ျခင္းလားဆိုသည္ကို ရခိုင္ရို႕၏ သမိုင္းေနာက္ခံႏွင့္တကြ လက္ဟိျဖစ္တည္မႈ၊ရိုးရာဓေလ့ထံုးတန္းစဥ္လာမ်ား၊ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊ စာပီမ်ားတည္တန္႔ရန္ႏွင့္ မိမိရို႕နယ္ၿမီကိုတပါးသူရို႕၏ က်ဴးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ႕ျခင္းရန္မွ ကာကြယ္ရန္မွာ လူမ်ိဳးတိုင္း၌ ဟိသင့္ဟိထိုက္၊ ဟိရမည့္ မ်ိဳးေစာင့္တရားျဖစ္သည္။ က်ဴးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ႕ရာ၌ လက္နက္ကိုင္သိမ္းပိုက္မႈအျပင္ လူဦးေရအသာစီးရမႈကို အသံုးခ်ၿပီး တျဖည္းျဖည္း နယ္ခ်ဲ႕ထြင္မႈသည္လည္း အလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္းလွေသာ၊ နယ္ခ်ဲ႕ထြြင္မႈတခုျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ၿမီမ်ိဳး၍လူမ်ိဳးမေပ်ာက္၊ လူမ်ိဳမွ လူမ်ိဳးေပ်ာက္သည္ဟု အဆိုအမိန္းဟိသည္ကို အထူးဂရုထားဖို႔လိုအပ္သည္။ရခိုင္တို႔သည္ နယ္ခ်ဲ႕ဗမာႏွင့္ စစ္တေကာင္းဖြါး ဘဂၤလီနယ္ခ်ဲ႕ရို႕၏ လူမ်ိဳးေရးအရ မြားမ်ိဳမႈ၊ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာေရး၊ ဓေလ့ထံုးတန္းစဥ္လာ၊ သမိုင္းမ်ားကိုေပ်ာက္ကြယ္ေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္လုပ္ေဆာင္နိန္သည္ကို သတိထားမိၾကပါသလား၊ ယင္းႏွစ္ဖက္ညွပ္တိုက္ခိုက္မႈကို ဒီမိုကရီစီေဘာင္တြင္းထဲမွ ခုခံတိုက္ပြဲ၀င္နိန္မႈမ်ားကို လူမ်ိဳးေရးအစြမ္းေရာက္သူမ်ားအျဖစ္၎၊ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားအျဖစ္၎၊ သတ္မွတ္နိန္မႈမ်ားသည္ ေအာ့ႏွလံုးနာစရာေကာင္းးလွပါသည္။
ဗမာျပည္ေရးရာႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ NGO-မ်ားသည္၎၊ ကုလားရို႕၏ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္ကို နားမလည္သူမ်ားသည္၎၊ ကုလားရို႕၏လီခ်ိဳသြီးရာေနာက္ကို တေကာက္ေကာက္လိုက္လွ်က္ စစ္တေကာင္းအႏြယ္၀င္ ဘဂၤလီမ်ားကို“ရိုဟိန္ဂ်ာ”အမည္ျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္ လက္ခံရန္ ရခိုင္ရို႕အားဖိအားပီးနိန္ၾကသည္။“ရိုဟိန္ဂ်ာ”အမည္ကို ရခိုင္ရို႕က လက္မခံမႈကို၎၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳမႈကို၎၊ ရခိုင္ရို႕အား အမ်ိဳးသားေရးအစြမ္းေရာက္သူမ်ားအျဖစ္ တံဆိပ္ခပ္နိန္ၾကသည္။ ၎“ရိုဟိန္ဂ်ာ”အမည္ခံဘဂၤလီကုလားမ်ားသည္“al-Qaida Net Work” ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ဟိသည္ဟု ကမၻာ့သတင္းမီဒီယာ၌ ထည့္သြင္းခံရမႈကို အဘယ္ေၾကာင့္မ်က္ကြယ္ျပဳ၀ံ့ၾကသနည္း။ ဤရိုဟိန္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီရို႕သည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ကို ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္ဖူးသဘည္။ ဤသို႔ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အတတ္ပညာႏွင့္ အေထာက္အပံ့မ်ားကို မည္သူထံမွရဟိခဲ့ၾကသနည္း။ ARNO-မွစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ ဆလိန္း အူလာဆလိန္းကို ဘဂၤလားေဒခ်္ႏိူင္ငံ၌ စစ္တေကာင္းေထာင္၌ဖမ္းစီးေထာင္ခ်ထားစဥ္ bin-laden ႏွင့္အဆက္အသြယ္ဟိသည့္ စာရြက္စာတန္းမ်ားကို ဘဂၤလားအစိုးရမွ တြိဟိခဲ့သည္ဟု သိဟိရပါသည္။ ဤသည္ကိုေထာက္႐ႈ၍“ရိုဟိန္ဂ်ာ”မ်ားသည္ အရွိအလယ္ပိုင္း၌ႀကီးစိုးေသာ ဘာသာေရးအစြမ္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၊al- Qaidaအဖြဲ႔တို႔ထံမွ အၾကမ္းဘက္ဗံုးခြဲတိုက္နည္းပညာမ်ား ရဟိခဲၾကသည္ကို မည္သူကျငင္းပယ္ႏိုင္မည္နည္း။
တခ်ိဳ႕NGO မ်ားႏွင့္ လူပိုဂၢိဳလ္တခ်ိဳ႕ရို႕သည္ ေဖသာရဟိေရးအတြက္“ရိုဟိန္ဂ်ာ”အမည္ခံ အၾကမ္္းဘက္သၼားထံမွ ရွိနိန္လိုက္နိန္မႈမ်ားကို အံ့ဩဖြယ္တြိနိန္ရသည္။ ယင္းရွိနိန္မ်ားသည္“အယ္ေကဒါ”အင္အားႀကီးထြားလာေအာင္ ပံ့ပိုးနိန္သူမ်ားျဖစ္သည္ကို ၎ရို႕အနိန္ျဖင့္ သတိထားမိစီလိုသည္။ အမွန္ကိုအမွန္အတိုင္း အဟိကိုအဟိအတိုင္း လက္ခံ၀ံ့ဖို႔လိုအပ္သည္။ အကယ္၍ ရိုဟိန္ဂ်ာမ်ားအမည္ခံ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားအနိန္ျဖင့္ အဟိကိုအဟိအတိုင္း၀ံခံျပီး ၎ရို႕ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးအတြက္သာ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္မည္။ ရခိုင္ျပည္၌ အၾကမ္းဖက္ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မည့္ အစီအစဥ္မ်ားကို စြန္႔လႊတ္လွ်က္ ဘာသာေရးအစြမ္းေရာက္၀ါဒီဘ၀ကို စြန္႔လႊတ္ကာ၊ ရခိုင္ရို႕ႏွင့္ခ်စ္ခင္ရင္ႏွီးစြာျဖင့္ နိန္ထိုင္လိုည္ဟု အျမင္မွန္ရလာပါက“ရခိုင္ႏွင့္ ဘဂၤလီမူဆလင္”ရို႕အၾကား ျဖစ္ပြါးနိန္ေသာျပႆနာကို ျဖီခ်င္းရန္ ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္ရို႕အနိန္ျဖင့္ လက္ကမ္းႀကိဳဆိုလွ်က္ေစာင့္နိန္ပါသည္။
ရခိုင္အမ်ိဳးသားရို႕သည္ ႏွစ္ေပါင္းငါးေထာင္ေက်ာ္ကိုယ့္မင္း၊ ကိုယ့္ခ်င္း၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံျဖင့္ နိန္ထိုင္လာခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဗမာရို႕၏ကြ်န္ျပဳမႈကိုခံရၿပီး ရခိုင့္ယဥ္ေက်းမႈအမြီအႏွစ္၊ ရခိုင္သမိုင္း၊ ရခိုင့္စာပီ၊ ရခိုင္ရိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာရို႕သည္ တိမ္ျမွဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းအျဖစ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ ဗမာရို႕၏ မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ရခိုင္လူမ်ိဳးအမ်ားစုရို႕သည္ ရခိုင္ျပည္ထဲမွ အဂၤလိပ္ရို႕၏ ကိုလိုနီနိန္ၿမီ ဘဂၤလားနယ္သို႔ ထြက္ၿပီးခိုလႈံခဲ့ရသည္၊ ရခိုင္ရို႕က အဂၤလိပ္ရို႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ဗမာရို႕ကို ရခိုင္ျပည္ထဲမွ ေမာင္းထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး အဂၤလိပ္ရို႕က ရခိုင္ျပည္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေသာအခါမွ ရခိုင္ျပည္သူအမ်ားအစုသည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ျပန္လာၿခီခ်က္ခဲ့ၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ဗမာရို႕က ရခိုင္ရို႕ကို မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ရိုးရိုးယွင္းယွင္းေခ် ေဖၚျပသည့္အခါတြင္၎၊ ရခိုင္ရို႕သည္ သီးျခားႏိုင္ငံထူေထာင္ဖို႔ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္နိန္မႈကို၎၊ ဗမာႏွင့္ဗမာမဟုတ္ေသာလူတခ်ိဳ႕က ရခိုင္ရို႕ကို အမ်ိဳးသားေရးအစြမ္းေရာက္သမားမ်ားဟု မထီမဲ့ျမင္ျပဳသတ္မွတ္နိန္ၾကသည္။
ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္ေတာ္လွန္ေရးသၼားရို႕သည္ ဗမာလူထုအေပၚတြင္၎၊ သမိုင္းအတုအေယာင္ကိုဖန္တီးသူ စစ္တေကာင္းအႏြယ္ဖြား ဘဂၤလီလူထုအေပၚတြင္၎၊ ဗမာရို႕ျပဳမူၾကသကဲ့သို႔ မည္သည့္အခ်ိန္အခါကမွ မျပဳမူၾကဖူးေသးေခ်။ ေနာက္လည္းျပဳလိမ့္မည္မဟုတ္။ ရခိုင္ရို႕သည္ အမွန္တရားကိုျမတ္ႏိုးျပီး အတိတ္ႏွင့္ပစၥဳပၸန္ကာလရို႕၌ အမွန္အဂင့္ျဖစ္ပ်က္မႈမ်ားကို အဟိကိုအဟိအတိုင္း ေဖၚျပၿပီး ရသင့္ရထိုက္ေသာအခြင့္အေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္နိန္ျခင္းသာျဖစ္သည္ကို အိုးကမပူခြက္ကပူသူမ်ား နားလည္သေဘာေပါက္သင့္သည္။
ရခိုင္-ျမန္မာပ႑ိတ္ဦးဦးသာထြန္းႏွင့္ ဗမာရဟန္းအသွ်င္ဥာဏိႆရရို႕၏ အမိန္းအၿဖီတခု၌ အဘိုးဦးသာထြန္းက ပညာဟိပီပီ ၿဖီၾကားခဲ့သည္မွာ“အသွ်င္ဘုရားယၡဳထိုင္နိန္ေသာနိန္ရမွ ေနာက္သို႔တခ်က္ေခ်လွည့္ၾကည္လိုက္ပါ။ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားတိဟိပါသည္။ ေက်ာက္ႀံုးၾကီးမ်ားျဖင့္ လႈိင္အထပ္ထပ္တည္ထားပါသည္။ ထိုဘုရားေနာက္မွာ ဒုကၠသိန္ဘုရား၊ ရတနာပံုဘုရားႏွင့္အံေတာ္သိန္မ်ားကို တြိျမင္ရပါမည္။ ယၡဳအခ်ိန္ကဲ့သုိ႔ မဖြံ႔ၿဖိဳးဘဲ ေသးငယ္နိန္ေသာအခ်ိန္အခါက တည္ထားခဲ့ေသာ အေဆာက္အဦးမ်ားမဟုတ္ပါ။ ဤကဲ့သို႔ႀကီးက်ယ္ေသာ အေဆာက္အဦးမ်ိဳးကို သာမန္ဘုရင္မ်ားမတည္ႏိုင္ပါ။ နန္းေတာ္ကုန္းကို တည္ေဆာက္ထားေသာ ေက်ာက္တံုးႀကီးမ်ားကိုလည္း အသွ်င္ဘုရားျမင္ၿပီးသားျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ဤအေဆာက္အဦးမ်ားကို တည္ေဆာက္ေသာအခ်ိန္သည္ ကိုယ့္မင္း ကိုယ့္ခ်င္း၊ ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္းႏွင့္ ကိုယ့္ဘာသာ သာသနာ ႀကီးပြါးထြန္းကားနိန္ေသာ အခ်ိန္ျဖစ္နိန္သည္ကို အသွ်င္ဘုရားစိတ္တြင္မွတ္ထားရပါမည္။ သို႔မွသာ..တပည့္ေတာ္ေျပာေသာစကားကို သေဘာေပါက္နားလည္ပါလိမၼည္။ ထို႔ေၾကာင့္ရခိုင္ရို႕သည္ ရွီးေခတ္ကခန္းနားႀကီးက်ယ္ခဲ့သည္ကို စိတ္မွာမွတ္ထားရန္ ဂတိခံယူပါဘုရား”ဟု ရဲ၀ံ့စြာေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ရဲရဲေတာက္အေရးဆို၀့့ံေသာ အဖိုးကို အဖိုး၏အတၳဳပၸတၱိ၌ “တိမ္ျမွဳတ္ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ၿပီီးျဖစ္ေသာ ရခိုင္ယဥ္ေက်းမႈအမြီအႏွစ္၊ ရခိုင္သမိုင္း၊ ရခိုင္စာပီ၊ ရခိုင္ရိုးရာဓေလ့ထံုးစဥ္လာရို႕ကို ကမၻာသိေအာင္ရွာဖြယ္စုေဆာင္း ေလ့လာေဖၚထုတ္ခဲ့သူအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳထားသည္။ ယင္းစာအုပ္၌ပင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားရို႕အားလည္း ယဥ္ေက်းမႈအမြီအႏွစ္၊ ရခိုင္သမိုင္း၊ ရခိုင္စာပီ၊ ရခိုင္ရိုးရာဓေလ့ထံုးစဥ္ရို႕ကို ျပန္လည္မြီးထုတ္ပီးခဲ့ေသာ ဖခင္ႀကီးအျဖစ္ ေဖၚက်ဴးရီးသားထားပါသည္။
ေနာက္ဆံုးနိဂံုးခ်ဳပ္အနိန္ျဖင့္ အိုးကမပူ၊ ခြက္ကပူသူမ်ားကို မွာၾကားလိုသည္မွာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ နာက်ဥ္းခံစားနိန္ရမႈမ်ား၊ ယင္းလူမ်ိဳးရို႕၏ ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို အဘယ္ေၾကာင့္ေတာင္းဆိုနိန္ရသလဲ ဆိုသည္ကို ကိုယ္ခ်င္းစာ ခံစားတတ္စီရန္ ယင္းလူမ်ိဳးရို႕၏ အတိတ္၌ျဖစ္တည္ခမႈ၊ ပစၥဳပၸန္၌ ျဖစ္တည္နိန္မႈမ်ားကို ေလ့လာဖို႔ လိုအပ္သည္။ လူမ်ိဳးႏွစ္မ်ိဳး၏ အၾကား၌ညွပ္ပိတ္လွ်က္ လူမ်ိဳးေရးအရ မြားမ်ိဳနိန္ျခင္းကို ခံနိန္ရေသာရခိုင္ရို႕ကို ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္ရန္ ရခိုင္ရို႕အေၾကာင္းကိုသိဖို႔လိုအပ္သည္။ ရခိုင္ရို႕၏ လက္ဟိမြဲျပာက်ဘ၀ကိုၾကည့္ၿပီး အထင္းေသးမႈအၾကည့္ႏွင့္ ရခိုင္ရို႕ကိုေစာင့္ၾကည့္နိန္လွ်င္ကား ၎ရို႕၏အေတြးအေခၚမ်ား ဇာေသာအခါမွ် တည့္တည့္က်လိမၼည္မဟုတ္။
