ရခိုင့္ဘင္ေတးသံ

လြတ္ေျမာက္လမ္း

ႏွလံုးသားႀကီမြညက္ႀကီ

ကိုယ္ခႏၶာတစက္စီျဖစ္ပါတ္စီ

တိုင္းဓညဌာနီမလြတ္ေျမာက္လီသမွ်

ငါ့အတြက္ထြက္ေပါက္ကိုမရွာ။

မူယာမာယာငါမတတ္

ပါယ္ကပ္ကပ္ငါလုပ္

မဟုတ္စြာငါမခံ

သံတမန္ပရိယာယ္မဟိပါတ္စီ

ဇာတိသြီးအားမန္အျပည့္ႏွင့္

ရီဆန္ကိုငါေလွာ္ခတ္လို႔

လြတ္လပ္ေရးမြတ္ေတငါ။

တူရာလူႏွင့္လက္တြဲေလွ်ာက္

ပန္းတိုင္ေရာက္မွေၾကနပ္မည္

ငတ္ပါတ္စီသီပါတ္စီ

တိုင္းဌာနီျပည္အေရးမို႔

ဆယ္သက္ပီးဆပ္ရပီးဆပ္ရပါတ္စီ။

ခိုင္မင္းညိဳ

သမိုင္းမသိေသာ သမိုင္းရီးသူမ်ား (ခိုင္မင္းညိဳ)

သမိုင္းရီးသူမ်ားသည္ သမိုင္းမွန္ကို ရီးသားႏိုင္ရန္အတြက္ သမိုင္းကိုေသေသခ်ာခ်ာသိဖို႔လိုအပ္သည္။ သမိုင္းကို သမိုင္းအတိုင္းျမင္ၿပီး သမိုင္း၏အမွန္အဂင့္ျဖစ္ပ်က္ခဲ့မႈမ်ားကို မကြယ္မ၀ွက္ အမွန္ကိုအမွန္အတိုင္း ရီးခ်၀ံ့ဖို႔လည္းလိုအပ္သည္။ သို႔မွသာ သမိုင္းရီးသူမ်ားသည္ ထင္ရွားေသာ သမိုင္းပညာသွ်င္မ်ားျဖစ္လာၿပီး ယင္းသမိုင္းကို ေလ့လာသူမ်ားအတြက္သာမက သမိုင္းကိုတည္ေဆာင္ခဲ့ၾကေသာ လူမ်ဳိးအတြက္လည္း ဂုဏ္က်က္သေရတိုးစီႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မိမိရို႕လူမ်ဳိး၏ သမိုင္းကို အျခားလူမ်ဳိးမ်ားအား လႊမ္းမိုးစီရန္ရည္စူးလွ်က္ အျခားလူမ်ဳိးရို႕၏ သမိုင္းကို ခ်န္လွပ္ကာ သမိုင္းကိုဥဏ္နီဥာဏ္နက္ထြင္ၿပီး ရီးသားထားခဲ့လွ်င္ကား သမိုင္းတု၊ သမိုင္းလိမ္သာျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ေနာင္တခ်ိန္၌ သမိုင္းမွန္ကို သိလာရေသာအခါ သမိုင္းရီးသားခဲ့ၾကေသာ သမိုင္းပညာသွ်င္မ်ားသာမက သမိုင္းကိုေဖၚျပျခင္းခံေသာ လူမ်ဳိးအတြက္လည္း သိကၡာက်စရာ၊ ယႈယ္ခ် ေ၀ဖန္စရာမ်ားျဖစ္လာစီႏိုင္ပါသည္။

            ျမန္မာ့သမိုင္းကို ျပဳစုရီးသားခဲ့ၾကေသာ အခ်ဳိ႕ေသာ ျမန္မာ့သမိုင္းပညာသွ်င္မ်ားသည္ ျမန္မာ့သမိုင္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံဟိ ဆႏၵမဟိဘဲ အတူလက္တြဲ နိန္ထိုင္နိန္ၾကေသာ တျခားလူမ်ဳိးမ်ားကို လႊမ္းမိုးႏိုင္စီရန္ ရည္ရြယ္၍လည္း၄င္း၊ ၄င္းရို႕၏ သမိုင္းကို တျခားလူမ်ဳိးရို႕၏ သမိုင္းအျဖစ္ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္စီရန္အတြက္ သမိုင္းမွန္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းမရီးသားဘဲ သမိုင္းတု သမိုင္းလိမ္မ်ားကိုသာ ရီးသားလွ်က္ တျခားလူမ်ဳိးရို႕၏ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားကို ဖုန္းကြယ္ႏိုင္ရန္ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ ရီးသားခဲ့ၾကေသာ သမိုင္းတု သမိုင္းလိမ္မ်ားသည္ တျခားလူမ်ဳိးမ်ားကို အခ်ိန္အတုိင္းတာတခုထိ လိမ္လည္လွည့္ျဖားႏိုင္ခဲ့ၿပီး ၄င္းရို႕၏ ပေဒသရာဇာ္ဆန္ဆန္၊ အာဏာသွ်င္ဆန္ဆန္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ားကိုလည္း ထိန္းသိမ္းလာႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ သမိုင္းဘီးတပါတ္ လည္လာေသာ အခ်ိန္တြင္ကား သမိုင္းကိုရီးသားခဲ့ၾကေသာ သူမ်ားသာမက သမိုင္းရီးသားျခင္းကိုခံရေသာ လူမ်ဳိးအတြက္ပါ ယႈပ္ခ်ေ၀ဖန္မႈမ်ားကို ခံနိန္ၾကရၿပီးျဖစ္ပါသည္။

            သမိုင္းဆိုသည္မွာ ထိုးရွီးအခါက ျမန္မာမင္းရို႕သည္ ၄င္းရို႕၏ ႏိုင္ငံေတာ္ကို မည္ကဲ့သို႔တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ နယ္နိမိတ္ကို က်ယ္ျပန္႔ေအာင္ မည္ကဲ့သို႔ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းခဲ့ၾကသည္၊ အျခားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ အတူတကြ မည္ကဲ့သို႔ အီးအတူပူအမွ် သမိုင္းတေလွ်ာက္လံုး နိန္ထိုင္ခဲ့ၾကသည္ဟု အျခားလူမ်ဳိးရို႕၏ သမိုင္းကိုကြယ္၀ွက္ ဖုန္းကြယ္ထားခဲ့ၾကသည္သာမက သမိုင္းမွန္မ်ားကိုမရီးဘဲ အတုအေယာင္သမိုင္းမ်ားကိုသာ ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္မ်ား၌ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္းကိုဆိုလိုသည္။ (ယင္းသမိုင္းစာအုပ္၏ ရိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာသမိုင္း၌ ဘုရင္မ်ားကို အျခားလူမ်ဳိးမ်ားကပါ မိမိရို႕၏ဘုရင္အျဖစ္ ယံုၾကည္သက္၀င္လာခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာ့သမိုင္းမွ ဘုရင္မ်ားကို ကိုယ့္ဘုရင္အျဖစ္ ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားခဲ့ၾကသည္။ ယင္းေက်ာင္းသံုးစာအုပ္ထဲမွ တခ်ဳိ႕ဘုရင္မ်ားသည္ ဗမာမဟုတ္ေသာ အျခားလူမ်ဳိးမ်ားကို ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ခဲ့ၾကေသာ ဘုရင္မ်ားျဖစ္နိန္သည္ကို တြိဟိရေသာအခါ ေဒါသမီးအိုးႀကီး ေပါက္ကြဲခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ေဒနိန္႔ထက္ထိလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လက္ဟိနိန္ထိုင္နိန္ၾကေသာ ဗမာမဟုတ္သည့္ တျခားလူမ်ဳိးအခ်ဳိ႕ရို႕သည္ ျမန္မာ့သမိုင္းေက်ာင္းသံုးစာအုပ္၏ လွည့္ကြက္ထဲတြင္ မ်ဳိးပါလွ်က္ ၄င္းရို႕၏ ဘုရင္ဟု ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားနိန္ၾကတုန္းပင္ ဟိနိန္သိမ့္သည္။) ယင္းရွီးေဟာင္းမ်ားသာမက ၁၉၄၅-ခုႏွစ္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးမရမွီႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေသာ အခ်ိန္ခါ၌ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ၾကေသာ သမိုင္းမ်ားကိုပါ ဥာဏ္နီဥာဏနက္ထြင္လွ်က္ သမိုင္းတုသမိုင္းလိမ္မ်ားကို ႀကံဖန္လုပ္ဇတ္ခင္းခဲၾကသည္။ သမိုင္းကိုေျပာင္းျပန္ ရီးခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ သမုိင္းကိုမမွီလိုက္သူမ်ားအတြက္ သမိုင္းလိမ္မ်ားကိုသာ ေလ့လာခဲ့ၾကရၿပီး သမိုင္း၏မိႈင္းမိမႈမ်ားကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား မရႈမလွခံစားခဲၾကရသည္။ ယင္းသမိုင္းကို မွီလိုက္သူမ်ားကလည္း ရက္စက္ယုတ္မာေသာ ျမန္မာစစ္အာဏာသွ်င္မ်ား၏ အာဏာစက္ေအာက္၌ အသက္ငင္မရ နစ္ျမဳပ္ကာ ရီမံုႏႈတ္ပိတ္လာခဲ့ၾကပါသည္။

            သို႔ရာတြင္ ထိုသို႔ရီးသားခဲ့ေသာ သမုိင္းတုမ်ားသည္ကား တာရွည္မခံဘဲ ၁၉၈၈-ခု ျပည္သူ႔အံုၾကြမႈႀကီး ေပၚေပါက္လာေသာအခါ သမိုင္းတုႀကီး မိႈင္းမိမႈကိုခံခဲ့ရေသာ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးသည္ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားကို သိလာခဲ့ၾကၿပီး၊ သမုိင္း၏တရားခံမ်ားကိုလည္း သိလာခဲ့ၾကကာ ယင္းသမိုင္းထဲ၌ ဇာတ္လိုက္ ဇာတ္ေကာင္အျဖစ္၊ ကယ္တင္သွ်င္ႀကီးအျဖစ္ ေခတ္သစ္သမိုင္း တေလွ်ာက္လံုး၌ လွည့္စားခဲ့ၾကေသာ လူၾကမ္းႀကီး၊ မင္းသားေခါင္းေဆာင္ထားေသာ ဘီလူႀကီးကို ရွာဖြီတိြဟိခဲ့ၾကသည္။ သမိုင္း၏တရားခံမ်ားကို တရားစြဲႏိုင္ရန္အတြက္ကိုလည္း ၁၉၈၈-ခုႏွစ္မွစ၍ ႀကိဳးစားတိုက္ပြဲ၀င္လာခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၈၈-ခုႏွစ္ ျပည္သူ႔အံုၾကြမႈႀကီးကို ၿဖိဳခြဲခဲ့ၿပီး အျပစ္မဲ့ျပည္သူမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကေသာ သမိုင္းတရားခံမ်ားကိုပါ တရားစြဲဆိုႏိုင္ရန္အတြက္ ေခတ္သစ္သမိုင္းမွန္ရီးသူမ်ားက ႀကိဳးစားနိန္ၾကၿပီး ၁၉၈၈-ခုႏွစ္ကစခဲ့ေသာ သမိုင္းဘီးႀကီးသည္လည္း တပါတ္လည္ရန္ အခ်ိန္ပါးကပ္ လာၿပီးျဖစ္ပါသည္။

            ဤကဲ့သို႔ သမိုင္းသစ္၊ သမိုင္းေဟာင္းအလိမ္မ်ားကို ရီးသားခဲ့ၾကေသာ ျမန္မာ့သမိုင္းပညာသွ်င္မ်ား၊ သမိုင္းရီးသားျခင္းကိုခံခဲ့ရေသာ ျမန္မာမ်ားအဖို႔လည္း အရွက္ရစရာ တကြက္ၿပီးတကြက္ ဆက္တိုက္ေပၚေပါက္လာနိန္ၿပီျဖစ္ပါသည္။ သမိုင္း၏ဒါဏ္ခတ္မႈမ်ားကို ခံရရန္အတြက္လည္း အခ်ိန္ပါးကပ္လာၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ့သမိုင္းျဖစ္ရပ္မ်ားတြင္ အမွန္အဂင့္ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ သမိုင္းမ်ားကိုပါ ထည့္သြင္းရီးသြင္းခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္၄င္း သမိုင္းရီးသားခဲ့ၾကသူမ်ားသည္ ျမန္မာပေဒသရာဇ္ဘုရင္၊ ျမန္မာစစ္အာဏာသွ်င္ရို႕၏ အာဏာစက္ေအာက္မွ ရုန္းထြက္၍မရခဲ့မႈကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျမန္မာသမိုင္းပညာသွ်င္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာရို႕အဖို႔ အရွက္ကြဲခဲၾကေသာ္လည္း မသိမသာေျဖသိမ့္စရာေခ်ရဟိခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ သမိုင္းကို တမင္တကာ ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္ထြင္ၿပီး ၄င္းရို႕လူမ်ဳိးေကာင္းစားေရး၊ ပေဒသရာဇ္အာဏာသွ်င္မ်ား အႀကိဳက္လိုက္ရီးခဲ့ၾကေသာ သမိုင္းပညာသွ်င္မ်ားႏွင့္ ၄င္းသမိုင္းကို ေထာက္ခံလွ်က္ဟိနိန္ၾကေသးေသာ လူမ်ဳိးကိုကား ခြင့္လႊတ္၍ ရႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ယင္းသူမ်ားသည္ သမိုင္း၏ဒဏ္ခတ္မႈကိုလည္း မၾကာမွီေသာအခ်ိန္၌ မုခ်မလြဲ ခံရမည္ျဖစ္သည္။

            တခ်ိန္က အခက္အခဲအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္ထဲသို႔ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္၀င္လာခဲ့ၾကၿပီး၊ ရခိုင္ျပည္၌ ယင္းရို႕၏ လူဦးေရ တိုးပြါးလာစီရန္ႏွင့္ သူရို႕၏ အီစၥလာမ္ဘာသာ တရားမ်ားကို က်ယ္ျပန္လာစီရန္ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ ႀကိဳးစားလာခဲ့ၾကေသာ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ၄င္းရို႕၏ ရသင့္ရထိုက္ေသာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေရးအတြက္ မႀကိဳးစားဘဲ၊ ရခုိင္ျပည္တြင္ တခ်ဳိ႕ေသာ ေဒသမ်ားကို ၄င္းရို႕ကိုယ္တိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္စီရန္အတြက္၄င္း၊ ရခုိင္ျပည္မွခြဲထြက္ကာ သီးျခားနယ္ၿမီေဒသ ထူေထာင္ႏိုင္စီရန္အတြက္၄င္း၊ ႀကိပ္ႀကံႀကံလာခဲ့ၾကပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ အခြင့္အေရးကို ျပည့္ျပည့္၀၀ရဟိႏိုင္ရန္မွာ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ေခတ္ႏွင့္ ဗမာရို႕လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေသာအခါ ၀င္လာခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကလွ်င္ မရဟိႏိုင္ဆုိသည္ကို သေဘာေပါက္လာခဲ့ၾကသည္။ (ရွီးယခင္က ရခုိင္ျပည္ထဲသို႔၀င္လာခဲ့ၾကၿပီး လူဆလင္ဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္ၿပီး ရခုိင္ရို႕ႏွင့္ အီးအတူပူမွ် သမိုင္းတေလွ်ာက္လံုး နိန္ထိုင္လာခဲ့ၾကေသာ၊ ရခုိင္ျပည္အေပၚသစၥာဟိသည့္ ကမန္ႏွင့္ အျခားမူဆလင္လူမ်ဳိးမ်ားကိုမဆိုလို။ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ေဒသတ၀ိုက္၌ နိန္ထိုင္လွ်က္ဟိၿပီး ရခုိင္ျပည္အေပၚသစၥာမဟိေသာ ရိုဟင္ဂ်ာဟု ခံယူလိုေသာ အစြမ္းေရာက္မူဆလင္တခ်ဳိရို႕ကို ဆိုလိုသည္။ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ေဒသတ၀ိုက္၌ နိန္ထိုင္နိန္ၾကေသာ္လည္း ရခုိင္ျပည္အေပၚသစၥာဟိေသာ ရိုးသားသည့္ မူဆလင္ဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူမ်ားကို မဆိုလို) ထို႔ေၾကာင့္ေခတ္ပညာတတ္ အစြမ္းေရာက္ ဘဂၤလီမူဆလင္တခ်ဳိ႕က ရွီးေခတ္က ရခိုင္ဘုရင္တခ်ဳိ႕ရို႕သည္ မူဆလင္ဘုရင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္ဟူ၍၄င္း၊ ေျမာက္ဦးေခတ္မတိုင္မွီကတည္းက သေဘၤာပ်က္၍ ေရာက္လာခဲ့ၾကပံုမ်ားကို လူမ်ားယံုၾကည္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဖန္တီးလွ်က္ ၄င္းရို႕၏လူမ်ိဳးနာမည္မ်ားကိုလည္း (အာရပ္သမိုင္း၊ ရခုိင္သမိုင္း၊ ျမန္မာသမိုင္း၌မဟိေသာ) ရိုဟင္ဂ်ာဟူ၍ အမည္ပီးကာ ရခိုင္ျပည္၌ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတခုအျဖစ္ အဆင့္ထိ သတ္မွတ္ပီးႏိုင္စီရန္ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ တိုက္ပြဲ၀င္လာခဲ့ၾကသည္။

            ဤကဲ့သို့ တိုက္ပြဲ၀င္လာခဲ့ၾကျခင္းမွာလည္း ၄င္းရို႕သတ္္သတ္ တိုက္ပြဲ၀င္လာခဲ့ၾကသည္ထက္ ျမန္မာအမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏုႏွင့္ ဦးဘေဆြရို႕၏ သြီးခြဲလႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ားႏွင့္ သမိုင္းမသိေသာ၊ သမိုင္းကိုသိလွ်က္ႏွင့္ တမင္သက္သက္္သြီးခြဲလိုေသာ ျမန္မာ့သမိုင္းပညာသွ်င္မ်ားက ရခုိင္သမိုင္းကို စိစိစပ္စပ္ေလ့လာမႈမဟိဘဲ ၄င္းရို႕၏ သမိုင္းသံုးသပ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ျဖစ္ဖြယ္ဟိသည္ဟူေသာ သမိုင္းမ်ားကို ယင္းရိုးဟင္ဂ်ာဟုေခၚတြင္ေသာ ကမၻာ့သမုိင္းတြင္မဟိဖူးသည့္၊ မဟိသည့္လူမ်ဳ်ိးမ်ားက အျပန္အလွန္ကိုးကား အတုအေယာင္သမိုင္းတခုကို ဖန္တီးႏိုင္ရန္ လံုးလစိုက္ႀကိဳးစားလာခဲ့ၾကသည္မွာ ေဒနိန္႔အထိပါ။ ဤသမိုင္းလိမ္မ်ား၏ မိႈင္းတိုက္မႈမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံဟိလူမ်ဳိးမ်ားသာမက တခ်ဳိ႕ေသာ (NGO)အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢမွအစ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳဆက္ဆံလာၾကသည္မွာ ရခုိင္သားရို႕အတြက္သာမက ျမန္မာႏိုင္ငံဟိ အျခားလူမ်ဳိးမ်ားအတြက္ပါ ရင္လီးစရာ သမိုင္းရိုက္ခတ္မႈမ်ားကို ခံစားနိန္ၾကရၿပီျဖစ္သည္။ (ဤသမိုင္းလိမ္မ်ားကို ရီးသားခဲ့ၾကေသာ ေခတ္ပညာတတ္မူဆလင္မ်ား၊ ယင္းသမိုင္းကို ေထာက္ခံသူမ်ား၊ အခ်ဳိ႕သတင္းဌာနမ်ား၊ ကိုးက်ိဳးရွာ(NGO)အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သူသေဘာထားကို အလီးမထားေသာ ကမၻာ့ကုလသမဂၢက ရခုိင္ျပည္ဟိ ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ား၊ အျခားရခုိင္တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား၊ မူဆလင္ဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္သူမ်ားကို ေတာင္းပန္ၿပီး သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားကို ယင္းသမိုင္းတရားခံမ်ားက အမွန္ကိုအမွန္အတိုင္းေဖၚထုတ္ရီးသားၾကရမည္။ ထိုသို႔မဟုတ္ပါက"ယင္းသမိုင္းတရားခံမ်ားကို သမိုင္းကျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဒါဏ္ခတ္မည္မွာ သဘာ၀နိယာမတရားပင္။"

            အာဏာသွ်င္ရို႕၏ လက္ေအာက္မွ မရုန္းထြက္ႏိုင္ေသာ၊ သမုိင္းမွန္ကိုမရီးသားပီးႏိုင္ၾကေသာ သမိုင္းပညာသွ်င္မ်ား၊ အာဏာသွ်င္လက္သစ္ သမိုင္းပညာသွ်င္မ်ားကို ႀကံဖန္ၿပီး ခြင့္လႊတ္၍ ရႏုိင္သည္ဟု ဆုိၾကပါစုိ႔။ ၁၉၈၈-ခုႏွစ္ လူထုအုံၾကြမႈႀကီးျဖစ္ပြါးခဲ့ၿပီး လြတ္ေျမာက္နိန္ၿမီသို႔ ေရာက္ဟိလာခဲ့ၾကေသာ သမိုင္းသစ္ကို ဖန္တီးရန္၊ သမိုင္းဆိုးမ်ားကိုဖ်က္ဆီးရန္၊ တာ၀န္သိသိျဖင့္ ေရာက္ဟိလာခဲ့ၾကေသာ ပညာတတ္ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားအနိန္ျဖင့္ သမိုင္းကို သုေတသနျပဳသေယာင္ေယာင္ သမိုင္းတု၊ သမိုင္းလိမ္မ်ားကို ႀကံဖန္ရီးသားေထာက္ခံမႈျပဳထားသည္ကို တြိရသည္မွာကား သမိုင္းရႈေထာင့္မွနိန္၍ သီးခံခြင္လႊတ္ႏိုင္မည္မဟုတ္။ မီးေလာင္ရာတြင္ လီပင့္ဆိုသလို စစ္အာဏာသွ်င္မ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ေဖၚျပလုိ၍ ျမန္မာစစ္အာဏာသွ်င္မ်ားကို ယႈပ္ခ်လို၍ တျခားလူမ်ဳိးတမ်ဳိးကို ဂရုနာသက္သည္ကို သမိုင္းရႈေထာင့္မွနိန္၍ အျပစ္မတင္လိုပါ။ သို႔ေသာ္ မီးေလာင္ရာတြင္ လီပင့္လုပ္ပီးမႈမ်ားသာမက ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ ဒီမိုကရက္တပ္ဦး(ABSDF) သည္ ရိုဟင္ဂ်ာဟူေသာ အမည္ကို စနစ္တက် ေလ့လာမႈမဟိဘဲ ဘုမသိဘမသိဘဲ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထား ေရးဆိုေသာ ရႈေထာင့္တမ်ဳိးတည္းမွနိန္၍ မဟိေသာသမိုင္းကို လုပ္ႀကံရီးသားခဲ့ၾကသည္။ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားကို လက္ခံသည္ဟုဆိုေသာ ပညာတတ္ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ၄င္းရို႕၏ ရပ္တည္ေရးကိုယ္က်ဳိးအတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာဟူေသာ သမိုင္းတုကို လက္ခံရံုမွ်မက၊ ထပ္ဆင့္ျဖည့္စြက္ကာ သမိုင္းလိမ္မ်ားကိုပါ ဆင့္ပြါးလုပ္ခဲ့သည္မ်ားကို သမိုင္းရႈေထာင့္မွၾကည့္လွ်င္ သမိုင္းမသိေသာ ကိုယ္က်ဳိးရွာသမိုင္းရီးသူမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကၿပီး၊ သမိုင္းတရားခံမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကမည့္အျပင္ တနိန္႔ေသာအခ်ိန္အခါ၌ သမိုင္း၏ဒါဏ္မႈမ်ားကို ခံရမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းသမိုင္းတုကို ရီးသားခဲ့ေသာ(ABSDF)ႏွင့္တကြ သက္ဆိုင္ရာတာ၀န္ဟိသူမ်ားက ရခုိင္ျပည္ဟိ ဗုဒၶဘာသာ ရခုိင္၊ အျခားရခုိင္တိုင္းရင္းသားမ်ား၊ မူဆလင္ဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္ၿပီး ရခုိင္ရို႕ႏွင့္ အီးအတူပူအမွ် အတူလက္တြဲ နိန္ထိုင္လိုေသာသူမ်ားကို ၄င္းရို႕၏ ေစာ္ကားေမၚကား လုပ္မိမႈအတြက္ ေတာင္းပန္ရမည္။

            ထုိ႔ေၾကာင့္ သမုိင္းကိုရီးသားၾကသူမ်ားအနိန္ျဖင့္ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားကို အမွန္ကိုအမွန္အတိုင္း ခ်ရီးၾကဖို႔လိုပါသည္။ သို႔မွသာ သမိုင္းကိုေလ့လာသူမ်ားအတြက္ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားကို ေလ့လာသိဟိႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး အနာဂတ္မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ အက်ဳိးဟိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔သို႔မဟုတ္ဘဲ သမိုင္းတုသမိုင္းလိမ္မ်ားကို ပံုႀကီးခ်ဲ႕ ရီးသားခဲ့ၾကလွ်င္ကား ယင္းသမိုင္းကိုေလ့လာသူမ်ားသည္ ရန္သူကို မိတ္ေဆြ၊ မိတ္ေဆြကို ရန္သူအျဖစ္ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ႏိုင္ၿပီး အနာဂါတ္ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္ျဖစ္စီႏိုင္ပါသည္။ ယင္းသမိုင္းတု သမုိင္းလိမ္မ်ားကို ရီးသားခဲ့ၾကသူမ်ားကိုလည္း သမိုင္းက ဒါဏ္ခတ္မည္မွာ ၿမီႀကီးလက္ခတ္မလြဲေပ။

မေကာင္းသူထိပ္

ေၾကာရိုးမဟိေရသတၱ၀ါ

ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေတဆို၀ါ

ကေရာင္ကေထာင္၊ စည္းမက်၀ါးမက်

ကြမ္းယာတညက္၊ ရီပူအိုးတဆူ။

အမ်ဳိးခ်စ္ေတလို႔၊ အရိုးမဟိန္႔ေရလွ်ာနန္႔ဆို

ဘံုမဟိန္႔ေရသတၱ၀ါ၊ မႏုႆတိကိုေၾကာခိုင္းေရ၀ါ

ဇာတိေလ့မေပ်ာက္၊ ၿခီရာေလ့ေဖ်ာက္ခ်င္ေရ

သြားေလ့ကၽြတ္ဗ်ာယ္၊ ခါးေလ့ကိုင္းလားခဗ်ာယ္

မီးဇာေလ့ကုန္ခါနီးဗ်ာယ္၊ ဆီေလ့ဖင္ကပ္ေခ်

လူတိေလ့အျမင္ကတ္ေတ

ဇာခါခၽြတ္လို႔ကၽြတ္ဖို႔ေလးမသိ

စိတ္ရာကုန္ေရေထာ။          ။ ခိုင္ခ်စ္ခင္(ရမၼာၿမီ)

လြတ္ေျမာက္နယ္ၿမီမွ ေတြးျမင္ရနံ႔မ်ား(၂) ခိုင္လင္း(ေမဃ၀တီ)

ေဒေဆာင္းပါးကို ဆက္ရီးဖို႔  အခ်ဳိ႔တိုက္တြန္းကတ္ပါေရ။ စာပီအျမင္၊ ေတာ္လွန္ေရးအျမင္ စသည္အားျဖင့္ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပစြတိလည္းဟိယင့္။ ၀မ္းသာဂုဏ္ယူမိပါေရ။ ေနာက္တခ်က္က ကၽြန္ေတာ္အရီးအသား ည့ံဖ်င္းမႈေၾကာင့္ အဓိပၸါယ္တိလြဲေေခ်ာ္စြာကို တဖဲ့ေခ်ယွင္းျပခ်င္ပါေရ။ (၃၅)ကီလိုမွာ ကၽြန္ေတာ့္ကိုသတ္ဖို႔ ၿခိမ္းေျခာက္စြာ ဟာလူမဟုတ္ပါ။ ဟာလူသိေရဆိုစြာကို ေျပာစြာပါရာ။ အေ၀းဟာလူ အရိုးတြန္စြာ မင္းၾကားဖူးေရမဟုတ္လားဆိုစြာလည္း ကေကာင္းရင္းႏွီးလို႔ တိုင္တည္ၿပီးေျပာေရစကားပါ။ ထားဖိ။

            ရခိုင့္ႏိုင္ငံေရးသမားတိ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားတိဆိုစြာ ရခိုင္သားတိစရိုက္ကို တီးမိေခါက္မိဖို႔ လိုအပ္ဖို႔လို႔ ကၽြန္ေတာ္္ျမင္ပါေရ။ ယင္းပိုင္စရုိက္တိကိုသိေက ေယွာင္ယွားၿပီး အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ အေထာက္အကူျပဳဖို႔ သံုးသပ္မိစြာပါ။ ဆိုေက ရခုိင့္ႏိုင္ငံ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ဖို႔အတြက္ ရည္မွန္းထားေရပန္းတိုင္ဟိေက စနစ္တက် တည္ေဆာက္ဖို႔လိုဖို႔ ထင္ပါေရ။ ပိုၿပီးအလုပ္လည္း လုပ္ရဖို႔လို႔ယူဆစြာပါ။ ဟာလူကား ဇာပိုင္ထင္လည္းမသိဗ်ာယ္။ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ တဖက္ကလည္း ရန္သူတိကို တိုက္ဖို႔ဆိုစြာဟာလူပါ က်ေနာ္ပါ အာေပါင္ အာရင္းသန္သန္နန္႔ ေျပာႏိုင္ဖို႔လို႔ထင္ပါေရ။ "အေျပာနန္႔မၿပီးသီးပါ တိုးတက္မႈလမ္းကိုရာ အယင္ခါပိုင္ထင္ေပၚရေအာင္ ဇြဲလုံ႔လဟိသင့္ဗ်ာယ္ ရခိုင္ ရခုိင္" ျမတ္ခိုင္ေက်ာ္ဆိုေရ ေတးျခင္းတပိုဒ္နားထဲ ေရာက္လာလို႔ဟာလူ။ ေအပိုင္ဗ်ာယ္ အလုပ္တခုခုလုပ္ကတ္ဖို႔ ငါရို႕မ်ဳိးဆက္တိ စုစည္းပနာ ဆံုကတ္ေက၀ါ။ တိုက္ဖို႔ဆိုေရ စကားၾကားမိတိုင္း"ၿခီကုပ္"တခု လိုေရဆိုစြာကို အလီးအနက္ စဥ္းစားစီခ်င္ပါေရ။

            ကၽြန္ေတာ္လြတ္ေျမာက္နိန္ၿမီေရာက္ၿပီးေက ပါတီထဲမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္လုပ္စြာ"ညဇာက"လို႔ေျပာလို႔ရပါေရ။ ယေကေလ့ ေတာ္လွန္ေရးအ၀န္း၀ိုင္းနန္႔မစိမ္း။ ေတာ္လွန္စာပီတိ၊ သမိုင္းတိနန္႔မ၀ီး။ ဆိုေက ကၽြန္ေတာ္တြိရစြာထဲက အခ်ဳိ႕ပုဂၢိဳလ္တိေရ အခ်ိန္ဆိုေရ ေပတံတိနန္႔တိုင္းၿပီးေက ဂုဏ္ယူနိန္ကတ္စြာကို တဖဲ့ေခ်ေဆြးေႏြးခ်င္စြာပါ။ ယင္းသူ ဇာေလာက္ပီးဆပ္္ၿပီးဗ်ာယ္လဲ၊ ယင္းသူေတာ္လွန္ေရးလုပ္စြာ ညဇာကမနား၊ ငါ့အယူအဆ အေတြးအေခၚတိမကန္ထြား၊ ငါျဖတ္သန္းဖူးေရအခ်ိန္ကိုလည္း ၾကည့္ပါဗလင္၊ စသည္အားျဖင့္ အေတြးအေခၚတိ ၀င္ေရလူတိလည္း ဟိကတ္စြာကို ခ်ျပခ်င္လို႔ပါ။ တလြဲဆံပင္ေကာင္းစြာမနားဟာလူ ၿပိဳင္ဆိုင္ရဖို႔စြာကား မဟုတ္ပါကား။ ယင္းပိုင္ေျပာကတ္ဖို႔၊ ယင္းပိုင္ေပတံတိနန္႔တိုင္းကတ္ဖို႔ဆိုေက ေမာင္ေန၀င္းကို ဇာျဖစ္လို႔ ေတာ္လွန္နိန္စြါလဲ၊ ရခိုင္ႏိုင္ငံ ထူေထာင္းေရးဆိုေကေတာ့ မေျပာပါဗ်ာယ္။ ယင္းပိုင္မဟုတ္ဆိုေက ေမာင္ေန၀င္းလည္း ေခသူမဟုတ္ဟာလူ။ ၿဗိတိသွ်၊ ဂ်ပန္ရို႕ကို ေတာ္လွန္ပနာ လြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ယူခေရေခါင္းေဆာင္တေယာက္မနား။ ဇာပိုင္ျဖစ္နိန္နိန္ ယင္းခ်င့္ကိုေတာ့ ျငင္းလို႔ရဖို႔မထင္။ ေအပိုင္အခ်ိန္ဆိုေရ  ေပတံနန္႔တိုင္းတာကတ္ဖို႔ဆိုေက ေမာင္ေန၀င္းရို႕ အုပ္စုကိုလည္း တိုက္စြာကို ျပန္လည္စဥ္းစားဖို႔ မလိုဗ်ာယ္လား။ အခ်ိန္အၾကာႀကီးလုပ္စြာမလုပ္စြာ ပဓာန မဟုတ္ပါဟာလူ။ မမွန္ကန္ေရလမ္းစဥ္ကို ေလွ်ာက္နိန္ကတ္ေတ အခ်ိန္အမ်ားႀကီး ၾကာေရလူတေယာက္ကို ကၽြန္ေတာ္္ရို႕ ေအအတိုင္း ထိုင္ပနာၾကည့္နိန္ကတ္ဖို႔ဆိုေက ကၽြန္ေတာ္ရို႕လူမ်ဳိးအတြက္ အက်ဳိးဟိပါဖို႔လား။ ကၽြန္ေတာ္္ဥပမာေျပာစြာပါႏွမ္း။ ဆက္ပြားစဥ္းစားဖို႔အတြက္ပါဟာလူ။

            ဆိုလိုစြာက အခ်ိန္ဆိုေရ ေပတံနန္႔ နိန္ရာတိုင္းမွာ မတိုင္းဖို႔ဆိုစြာကိုပါ။ သူ႔နိန္ရာနန္႔သူတိုင္းေက တန္ဖိုးဟိပါေရ။ ကာလ၊ ေဒသဆိုစြာကို ခ်င့္ခ်ိန္ပနာတိုင္းစီခ်င္စြာပါ။ သ႔ူနိန္ရာနန္႔သူ မတိုင္းဘဲ နိန္ရာတကာမွာ တိုင္းထြာေရခါ မိမိကိုယ္ကိုဗဟိုျပဳေရ စိတ္ႀကီး၀င္ပနာ တဖက္သားရို႕က အထင္အျမင္ေသး ျဖစ္ေပၚလာပါေရ။ ေယခါ (မင္းဇာသိေလ၊ ငါကျဖတ္သန္းလာစြာၾကာဗ်ာယ္)ဆိုေရ အေတြးအေခၚတိနန္႔ ေျပာလာကတ္ေတခါ ေပါင္းစည္းရဖို႔အစား ပိုၿပီး၀ီးလားကတ္စြာကို တြိရပါေရ။ ရခိုင္သား၏ ႀကီးမားေရမာနတရားကိုသိဖို႔၊ ေယွာင္ဖို႔လိုပါေရ။ မင္းဇာေလေ၀းဆိုၿပီး အထင္ေသး၊ အျမင္ေသး ေျပာလာေက ထိုလူကလည္း မင္း၀ါ၊ မင္းကဇာေကာင္ေလဆိုစြာ ပါလတ္တတ္ပါေရ။ အဓိက ေတာ္လွန္ေရးျဖတ္သန္းမႈ ရင့္က်က္ေရ၊ မရင့္က်က္၊ ပညာတတ္စြာ၊ မတတ္စြာကို တခ်က္ေခ်ေခါက္ထားကတ္ၿပီးေက အသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ နိန္ရာပီးမႈ၊ ေလးစားမႈတိ ဟိကတ္ဖို႔ဆိုေက ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးေရေအပိုင္ဟိဖို႔မဟုတ္။

            ေနာက္တခ်က္က အထက္က ကၽြန္ေတာ္ေဆြးေႏြးစြာတိနန္႔ ဆက္ပနာေျပာရေက "အရည္အျခင္း"ဆိုေရစကားတိကိုလည္း ၾကားရစြာ အမ်ဳိးသားအတြက္ ၀မ္းနည္းစရာ ကေကာင္းေကာင္းပါေရ။ "အရည္အျခင္း"ဆိုစြာကို ဇာေပတံနန္႔တိုင္းတာစြာလည္း မသိပါဗ်ာယ္။ ေအပိုင္တိုင္းေက အတိုင္းခံရေရလူကလည္း"မင္း၀ါ"ဆိုေရစကားတိနန္႔ ျပန္ေျပာဖို႔စြာေသခ်ာပါေရ။ ယေကနီးဖို႔အစား ၀ီးလာေရလို႔ ကၽြန္ေတာာ္ေထာက္ျပစြာပါ။ ဆက္ပြါးစဥ္းစားၾကည့္ပါ ဟာလူ။ ဟာလူရို႕၊ ငါရို႕ လြတ္လပ္ေရးကို လိုခ်င္ေက လြတ္လပ္ေရးနန္႔တူေရ အလုပ္တိကို လုပ္ရဖို႔လို႔ထင္မိပါေရ။ လြတ္လပ္ေရးကိုယူရဖို႔၊ ငါရို႕ဆံုးယံႈးးနိန္စြာရႊီ၊ ႀကီးကိုယူလိုမရ၊ ႀကီးကိုယူလူ ဇာျဖစ္လို႔ စသည္အားျဖင့္ ေျပာလိုက္စြာ မိုးေတာင္မီးေလာင္ဖို႔ဟာလူ။ ယင္းပိုင္ေျပာၿပီးေက ကိုယ့္ဆရာက တိုင္းျပည္နန္႔လူမ်ဳိးအတြက္ လီေတာင္မခၽြန္ဟာလူ။ ဇာဘင္ျဖစ္ျဖစ္"ၿခီကုပ္"တခုရေအာင္ ဟာလူရို႕၊ ငါရို႕ႀကိဳးပမ္းရဖို႔လို႔ထင္ပါေရ။ ဆိုေက"အရည္အျခင္းမဟိေ၀"ဆိုၿပီး ေျပာကတ္စြာထဲမွာ မိမိကိုယ္ကို ဗဟိုျပဳၿပီး မိမိကိုယ္ကို အထင္ႀကီးစိတ္၀င္ကာ တဖက္သားရို႕ကို အထင္အျမင္ေသးေရ စိတ္ဓါတ္တိ ၀င္ကတ္စြာမနား။ အသိအမွတ္ျပဳမႈဟိေရလို႔ ပါးစပ္ကေျပာနိန္ၿပီး လက္တြိမွာ အသိအမွတ္မျပဳဘဲ အထင္ေသးအျမင္ေသး ဟိလို႔မရပါႏွမ္း။ ပိုးစုန္းၾကဴးလည္း သူ႔အလင္းနန္႔သူဟိစြာကို လမင္းနန္႔ယွဥ္ၿပီးေက ကၽြန္ေတာာ္ကဗ်ာရြီးဖူးပါေရ။ ကိုယ္ပိုင္အရည္အျခင္းကိုယ္စီ ဟိကတ္စြာမနားဆိုေရ အေတြးတိ ဟိစီခ်င္ပါေရ။ ဟာလူမွာမဟိစြာ ကၽြန္ေတာ့္မွာဟိပါေရ။ ကၽြန္ေတာ့္မွာမဟိစြာ ဟာလူမွာဟိပါေရ။ ဟာလူနန္႔ ကၽြန္ေတာ္္ေပါင္းစပ္လိုက္ေက ပိုၿပီးမျပည့္စုံပါလား။ အဓိကေျပာခ်င္စြာက ႏိုင္ငံတခု၊ တိုင္းျပည္တျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရို႕၊ သမၼတရို႕ ပညာသွ်င္ရို႕လိုစြာပိုင္ ပန္းရံလုပ္ဖို႔၊ သန္႔ယွင္းေရးလုပ္ဖို႔လူလည္း လိုစြာမနား။ တႏိုင္ငံလံုး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရို႕၊ သမၼတရို႕ ျဖစ္နိန္ကတ္ေက သန္႔ယွင္းေရးအသူလုပ္ပါဖို႔လဲ။ "ဆံျဖဴေခ် ေပၚထြန္းေအာင္ရာမနားေ၀"ဆိုေရ အေတြးတိဟိနိန္ဖို႔ဆိုေက ငါ့ရို႕ပန္းတိုင္ကိုမေျပာေက့ အရြက္တိုင္ေတာင္ ေရာက္ဖို႔မဟုတ္။

တခါက ေအာက္သားသတင္းစာတေစာင္မွာ ဖတ္လိုက္ရစြာတခုဟိပါေရ။ (၁၉၉၈)ခုႏွစ္ခန္႔ကျဖစ္ဖို႔လို႔ထင္ပါေရ။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာ အေခ်တိနန္႔ပတ္သက္လို႔ ပြဲတပြဲလား၊ အခမ္းအနားတခုလား မသိပါဗ်ာယ္။ အေခ်နန္႔ပတ္သက္ပနာ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲ တခုလုပ္ဖို႔ ကိစၥလည္းပါပါေရ။ ယင္းကိစၥနန္႔ပတ္သက္ၿပီး အစီအစဥ္တိ လုပ္လို႔ၿပီးပါဗ်ာယ္။ ေယၿပီးေက ၀န္ႀကီးတိုနီဗလဲေရ မူလတန္းအေခ်တိပါးကလည္း အႀကံအဥာဏ္တိမိန္းပနာ ယူသိမ့္ေရလို႕ဖတ္လိုက္စြာပါ။ အဂၤလိပ္သတင္းစာတိကို အၿမဲေလ့လာနိန္ေရ ဟာလူတေယာက္ ဖတ္လိုက္ရပါဖို႔။ ေအပိုင္အေတြးအေခၚတိ ငါရို႕ရခိုင္မသားတိမွာ ဟိကတ္ဖို႔ေကာင္းပါေရ။ မဟိေကလည္း က်င့္ႀကံသင့္ပါေရ။ "ယင္းသူဇာသိေလေ၀း"ငါရို႕ျဖတ္သန္းလာစြာ၊ ပီးဆပ္လာစြာၾကာဗ်ာယ္ထြား"ဆိုၿပီး ေျပာကတ္စြာကို ၾကားဖူးတြိဖူးပါေရ။ အကေရာင္းဟာလူ အမ်ဳိးသားအတြက္၀မ္းနည္းေရ။

စြန္႔လႊတ္မႈ၊ အနစ္နာခံမႈ၊ ပီးဆပ္မႈစသည္အားျဖင့္ ၾကြား၀ါစရာ၊ ထုတ္ေျပာစရာ မလိုထင္ပါေရ။ အသူဇာလဲဆိုစြာ တထြာပတ္လည္အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ သိကတ္စြာမနား။ မေျပာခ်င္လို႔ မေျပာကတ္စြာရာ၊ ကၽြန္ေတာ္ရို႕ မမွီလိုက္ေရအခ်ိန္က အေၾကာင္းကိုလည္းသိယင့္။ အသူကဇာပိုင္စရိုက္ဟိၿပီး အသူကဇာလုပ္ခေလဆိုစြာလဲသိယင့္။ တထြာပတ္လည္အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ သိကတ္စြာရမနား။ ယေကေလ့ ေတာ္လွန္ေရးကို အႀကီးအက်ယ္မတိုက္ခိုက္ဆိုေက ယင္းခ်င့္တိကို ခ်င့္ခ်ိန္ပနာ ေျပာကတ္စြာရာ။ အထူးသျဖင့္ ႏြီးႏြီးထြီးထြီးနန္႔ ရခိုင့္အေရးကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ ေလးစားျခင္း၊ နိန္ရာပီးျခင္းတိနန္႔ ႏွီးေႏွာတိုင္ပင္ပနာ လုပ္စီခ်င္ေရ။ ေသခ်ာစြာကေရ တိုင္တိုင္ပင္ပင္နန္႔ အသိအမွတ္ျပဳစီခ်င္ပါေရ။ "ဆံျဖဴေခ်ေပၚထြန္းေအာင္ရာမနားေ၀"ဆိုေရ စိတ္ဓါတ္တိကို ၿမီျမႇဳပ္လိုက္ကတ္ဖို႔ဆိုေက ေသခ်ာပါေရ ကၽြန္ျဖစ္နိန္စြာေတာင္မွ "ေဂါင္"ဟိပါဖို႔လို႔ထင္ပါေရ။ အမ်ဳိးသားတိုးတက္ႀကီးပြါးေရးအတြက္ တႏိုင္တပိုင္ လုပ္ကတ္စြာပါရာဟာလူ။

ဘံုေပ်ာက္ကၽြန္၏ အာသီသမ်ား (ေအာင္ကိုဇံ)

ရွည္လ်ားလွသည့္ ဂႏၱ၀င္သမိုင္းေၾကာင္းကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းလာခဲ့ရေသာ္လည္း ေမာပန္းဟန္အလ်ဥ္းမဟိ အားမာန္အျပည့္ႏွင့္ ဆက္လက္စီးဆင္းနိန္လီမည့္ ဂစၦပနဒီ။ ျမသားေရာင္စိမ္းႀကိဳင္နိန္သည့္ ရီအလွ်ံက တသြင္သြင္စီးၿပီး ဇာသူ႔ပေယာဂမွမပါပဲ ကိုယ္တိုင္ျဖစ္တည္ခဲ့မႈ အားအင္မ်ားျဖင့္ ရႊီျပည္ရခုိင္သူ ရခိုင္သားမ်ားကို ပီးဆပ္နိန္သည့္ ေက်းဇူးတရားကားႀကီးမားလွပါဘိ အို ဂစၦပ။ ထာ၀ရအားမာန္မ်ားႏွင့္ ရာသတ္ပန္ ရွိေဆာင္လမ္းျပလို႔ ဟိနိန္တုန္း။

            ဂစၦပ၏ရနံ႔မ်ားကို ယွဴယႈိက္လွ်က္ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ရသည့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားနန္႔ အဆက္အသြယ္ျပတ္ကာ ဘံုေပ်ာက္ကၽြန္ဘ၀မွာ ရီ၀ီးၿမီျခား အိပ္မက္မ်ားႏွင့္ မြီးရပ္ၿမီကို သတိရနိန္ပါသည္။ ကိုယ့္ၿမီကိုယ့္ေဒသကို စြန္႔ခြါလာခဲ့ရသူတိုင္း မြီးရပ္ၿမီအား သတိရ တမ္းတစိတ္ကို မိန္႔ေဖ်ာက္လို႔ ရႏိုင္ၾကလီဖို႔မထင္ပါ။ ကိုယ့္ေဒသကိုယ့္လူမ်ဳိးကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးျခင္းသည္ အလြန္တရာ ျမင့္ျမတ္လွသည္ဟု ခံစားမိပါယင့္။ ကိုယ့္လူမ်ဳိးကိုယ့္ေဒသကိုမွ တန္ဖိုးထားျမတ္ႏုိးမႈမဟိခဲ့လွ်င္ တျခားေသာ ဇာလူမ်ဳိးျခားကမွ အငွါးလာခ်စ္ပီးႏိုင္ဖို႔မဟုတ္ပါ။

            သမိုင္းတေကြ႔၏ ၿခီတလွမ္းအမွား အသားထဲက ေလာက္တိ၏ မ်ဳိးရိုးဗီဇ လံုးပါးပါးခဲ့ေၾကာင့္ ဘိုးဘြားအမြီ မြမြႀကြီခဲ့ရၿပီး ျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီးေသာ ခရီးၾကမ္းတေလွ်ာက္မွာလည္း အျမင္က်ယ္လွပါေသာ ရခိုင့္ႏိုင္ငံေရးသမားေဟာင္းမ်ား တခ်ဳိ႕၏ ကိုယ္ပိုင္ရပ္တည္လိုစိတ္ ေပ်ာက္ဆံုးနိန္မႈေၾကာင့္ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးအခန္းက႑သည္ အလြန္တရာေမွးမွိန္လွ်က္ ဟိနိန္ပါသည္။ ရဟိခဲ့ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို မရယူႏိုင္ခဲ့ျခင္းက ရခိုင္လူထု ရွင္လွ်က္သီသည့္ ဘ၀ႏွင့္ ကၽြန္သက္ရွည္နိန္ျခင္းပင္။ အျမင္က်ယ္ျခင္းကို ကိုယ့္လူမ်ဳိးအတြက္သာ အသံုးခ်သင့္ပါ၏။

            ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို တူးေဖာ္ၿပီး အသားလြတ္ အျပစ္တင္နိန္ျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္။ အနာဂတ္သို႔ လွမ္းမည့္ၿခီလွမ္းမ်ားအတြက္ သင္ခန္းစာအျဖစ္ ရႈျမင္ၾကည့္ျခင္းသာျဖစ္ပါေရ။ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ အနစ္နာခံခဲၾကေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားကို ေဘးထိုင္ဘုေျပာ ၿခီရာတိုင္း အစဥ္အလာရိုင္းေအာင္ လုပ္နိန္ျခင္းလည္းမဟုတ္ပါ။ ေယေကေလ့ အစဥ္အလာ ေဖာင္းကားမႈတိကို ဂရုစိုက္ထိန္းသိမ္း နိန္ရလြန္းအားႀကီးလို႔ ထိုးထြင္းသစ္လြင္မႈမ်ား က်ဆံုးလားရျခင္းကိုေတာ့ခါ ေယွာင္ယွားရပါလိမ့္မည္။

            အမွန္တရားကို ကိုယ့္ပရိတ္သတ္ႏွင့္ကိုယ္၊ ကိုယ့္ရႈေထာင့္အျမင္ႏွင့္ကိုယ္ ခ်ဥ္းကပ္နိန္ၾကခ်ိန္မွာ မိမိၿခီေထာက္ကို မိမိေလွ်ာက္ရမည့္ လမ္းေၾကာင္းထက္၌ ရပ္တည္မထားႏိုင္ခဲ့လွ်င္ ေလွ်ာက္မိေလွ်ာက္ရာခရီးကို ေသြဖီၿပီး သူတပါး၏ လမ္းေၾကာင္းေအာက္မွာ ေရာေယာင္ေပ်ာက္ကြယ္ က်ဆံုးလားရမွာအမွန္ပါ။ ဇာ၀ါဒ၊ ဇာစနစ္ပင္ ထူေထာင္ေထာင္ ကိုယ္ပိုင္ရပ္တည္ႏိုင္စြမ္းဟိဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။

            တန္ဖိုးဟိေသာ အခ်ိန္မ်ားကို မနာလိုျခင္းတိ ေတြးေတာမြီးျမဴယင္း ပုဂၢလိက ပဋိပကၡႏိုးၾကားမႈမ်ားကို အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြင္း ဆြဲသြင္းၿပီး ေက်ာင္းေတာ္ကရန္စပါ လမ္းထက္က ရန္စမ်ားကိုပါ ႀကီးက်ယ္ခန္႔ျငားစြာ က်င္းပလို႔ ေတာ္လွန္ေရးအတုတိေသာက္ၿပီး မူးခ်င္ေယာင္ ေဆာင္နိန္ကတ္ေကေတာ့ခါ လူထုလြက္ေျမာက္ေရးအတြက္ ရင္လီးစရာ ျဖစ္နိန္သည့္အျပင္ ဘုံတရားခံပါ ေပ်ာက္လားႏိုင္ပါသည္။

            ေခတ္ဆိုးႀကီးကို ေျပာင္းလဲလိုစိတ္ႏွင့္ တည့္နိန္သည့္လက္တိ ေစာင္းမနိန္ဖို႔ လိုပါသည္။ ေသနတ္ေျပာင္း၀ေအာက္က အသက္ယွဴမ၀ေရ အိပ္စက္ရျခင္းညည့္တိကို သယ္ေဆာင္ၿပီး လူမပီသျခင္းနိန္႔တိကို မြီးဖြားလို႔ ဗမာလူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒီ စစ္အာဏာသွ်င္ရို႕၏ နည္းမ်ဳိးစံု သြီးစုပ္ႏွိပ္စက္ျခင္းေအာက္မွာ လူထုကေတာ့ခါ နိန္႔တာေရာညတာပါ ရွည္နိန္ရဆဲျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးဆိုစြာ ပါးစပ္ဖ်ားက ထြက္က်လာသည့္ စကားလံုးမ်ားကို စုစည္းၿပီး မ်က္ႏွာဖံုးလွလွႏွင့္ျခဳပ္ထားသည့္ အထူးထုတ္စာအုပ္တအုပ္ မဟုတ္သလို အတိုက္အခံ ဆိုစြာလည္း ေျပာသမွ်ကို ေခါင္းညိတ္တတ္သည့္ ေခတ္သစ္ ပုတ္သင္မဟုတ္မွန္း လူတိုင္းလိုလိုသိဟိနားလည္ လက္ခံထားၾကပါသည္။ ယင္းအျပင္ တန္းတူေရးဆိုစြာလည္း ကိုယ္ေတာင္းဆိုမွ ရတတ္သည့္အတြက္ စစ္တပ္လူတန္းစား ေကာင္းစားေရးႏွင့္ အက်ႌီေျပာင္း၀တ္သူမ်ား ဘ၀ေျပာင္လက္ေရးအတြက္ လူထုသြီးစက္မ်ား ၿခီဆီးခံရမည့္အေျခအေနတရပ္သို႔ ရြိလ်ားဦးတည္နိန္ျခင္းကိုေတာ့ခါ စစ္မွန္သည့္ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္လိုသူအားလံုးက တားဆီးရဖို႔ျဖစ္ပါသည္။ ေဗဒင္ပညာရပ္က မွန္ေကေလ့ ေဗဒင္ဆရာ မွားနိန္ေရဆိုသည့္ စကားပံုေခ်ပိုင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္က ေကာင္းေကေလ့ ကၽြႏု္ပ္ရို႕ ဆိုးခဲ့ပါသည္လို႔ ဒီမိုကေရစီသမိုင္း ခပ္ရိုင္းရိုင္းမျဖစ္ခ်င္စြာပါ။ ဖြတ္ကျဖစ္လာသည့္မီးေက်ာင္းကို ရီငုတ္၀တ္စံု၀တ္ဆင္ပီးၿပီး ပင္လယ္ျပင္ႀကီးသို႔ ေခၚေဆာင္လားမိေကေတာ့ခါ ပူႏြီးလာသည့္ ကမၻာႀကီး ျပာက်လားႏိုင္ပါသည္။ ေလာကနီတိအဆိုအမိန္႔အရ"ဆိုးသြန္းယုတ္မာသူကို သတ္ပုတ္ဒဏ္ခတ္ျခင္းျဖင့္သာ ယဥ္ပါးစီႏိုင္ပါေရလတ္" ကိုယ္က်ဳိးရွာ အတၱ၊ ေမာဟတိ တခြက္ၿပီးတခြက္ ေသာက္လို႔ အသက္ႀကီးၿပီး အကုသိုလ္ရင့္ကာ အခ်ိန္စီးနိန္သည့္ နအဖစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကေတာ့ခါ ၿမီႀကီးကိုပါ ဒုကၡပီးလွ်က္ပါ။ လူထုကိုေစာ္ကားၿပီး သြီးရူးသြီးတမ္းေျပာနိန္သည့္ နအဖ၏ ရွိေနာက္မညီသည့္ စကားေတာ့ခါ နအဖနည္း၊ နအဖဟန္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ထူေထာင္ဖုိ႔  ပညာတတ္လူတန္းစားတရပ္ လိုအပ္နိန္ပါေရလတ္။ ေဖာင္စီးယင္း ရီငတ္ေရ နအဖ၏ သာလိကာ ပညာေရးစနစ္က ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီေအာင္ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္မည့္ ပညာတတ္မ်ားကို ဇာပိုင္မွ မမြီးထုတ္ႏိုင္ပါ။ ထို႔အျပင္ သီးၿပီးပြင့္ၿပီးသား ေပါက္လာေရသစ္ပင္ ေဒကမၻာၿမီျပင္မွာ မဟိသလို လူတိအဆင္သင့္ျဖစ္မွ က်င့္သံုးႏိုင္ေရ ဇာႏိုင္ငံေရး၀ါဒ၊ စနစ္ဆိုစြာလည္းမၾကားဖူးပါ။

            MONA CAIRD, 1892."We are government not by armies and police but by ideas" ဆိုေရစကားပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တရပ္ ထူေထာင္ဖို႔ လူထုအက်ဳိးျပဳသစ္လြင္ေရ အေတြးအျမင္တိရာ လုိအပ္ၿပီး ပုလိပ္နန္႔ စစ္တပ္မ်ားမလိုပါ။ လူလူခ်င္းတန္ဖိုးထားေရ ေမတၱာတရားရာ လိုအပ္ေတလို႔ ယံုၾကည္မိပါယင့္။ တရားမွ်တမႈကို လိုလားသူတိုင္း လြတ္လပ္စြာ က်င့္ႀကံနိန္ထိုင္မႈဟိဖို႔ပင္။

            တသက္တာယံုၾကည္မႈနန္႔ စေတးနိန္ေရ ေတာ္လွန္ေရးမွာ ကိုယ္ျဖတ္သန္းလာခေရ ၿခီရာတိ၏ ထင္က်န္ရစ္ခမႈ အတိမ္အနက္ကို ေနာက္ျပန္လွည့္ ဆန္းစစ္ၾကည့္ဖို႔လည္း လိုအပ္ေမလို႔ ထင္မိပါယင့္။ ဘူတာမဟိေရ ရထားတစင္းပိုင္ ေမာင္းႏွင္ျခင္းရာ အဖတ္တင္ျခင္းမ်ဳိး မျဖစ္လားဖို႔အတြက္ပါ။ လွ်ပ္စစ္မီးလံုးကို တီထြင္ခေရ သိပၸံပညာသွ်င္ႀကီး အက္ဒီဆင္ေရ ေတြးဆစမ္းသပ္မႈအႀကိမ္ ၁၀၀၀၀ ျပဳလုပ္ခေရ။ စမ္းသပ္မႈတခု မမွန္ေၾကာင္း သိလားစြာနန္႕တၿပိဳင္နက္ ခ်က္ခ်င္းလက္ေလ်ာ့လိုက္ပါေရလတ္။ ဆိုလိုစြာက အမွားေပါင္း တေသာင္းကို ေၾကာခိုင္းခ်န္ထားခဲ့ၿပီးမွ အမွန္တခုကို ရဟိလားျခင္းျဖစ္ပါေရ။ အမွားမ်ားကို ထပ္ခါတလဲလဲ ဇြဲႀကီးစြာလုပ္ျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္ပါ။

            လက္ႏွစ္ဖက္စလံုးျပတ္နိန္ေရ လူတေယာက္ကို တက္က်ဳိးေက လက္ထိုးေလွာ္ပါလို႔ အႀကံပီးျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ေဒထက္ပိုသင့္ေလ်ာ္ေရ အေတြးအျမင္သစ္နန္႔ ပံုစံတမ်ဳိးေျပာင္းၿပီး ခ်ဥ္းကပ္မႈတခုခုကိုလုပ္ဖို႔ ရည္ညြန္းျခင္းသာျဖစ္ပါေရ။ လြန္ခေရႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ရာေက်ာ္က ရခိုင့္အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ ဗမာလူမ်ဳိးႀကီးစစ္၀ါဒီရို႕ လက္ေအာက္သို႔ က်ဆံုးလားခရစြာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားတိုင္းလိုလို သိေကေလ့ ဇာေၾကာင့္ က်ဆံုးလားခရစြာေလ့ဆိုေရ အဓိကေၾကာင္းရင္းမ်ားကို တိတိက်က်သိဖို႔ လိုအပ္နိန္ပါသိမ့္ေရလို႔ ထင္မိပါေရ။ အိမ္တြင္းျပႆနာမ်ားကို အိမ္တြင္းတြင္မေျဖယွင္းလိုျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရး ပံုစံသစ္ေျပာင္းလဲျခင္းကို လက္မခံလိုေသာ ပေဒသရာဇ္ကပ္ပါး ပုဂၢိဳလ္ဇြဲ၀ါဒမ်ား ဖံုးလြမ္းနိန္ျခင္း၊ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ ေပ်ာက္သွ် ဆံုးယႈံုးနိန္ခဲ့ျခင္းမ်ား စသည္ရို႕ ျဖစ္နိန္ဖို႔လား စဥ္းစားမိပါေရ။

            ေဒနိန္႔ထက္ထိ ရခိုင္ႏွင့္ဗမာ ျဖစ္ခဲ့ေသာျပႆနာမ်ားကုိ မၿဖီယွင္းႏိုင္ၾကသိမ့္ပါ။ ပိုဆိုးနိန္သည္မွာ ကၽြန္ေတာ္ရို႕အၾကားတြင္ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ ၿပိဳကြဲနိန္ရျခင္းသည္ ျပႆနာကို ၿဖီယွင္းႏိုင္မည့္ လမ္းေၾကာင္းထက္သို႔ မေရာက္ဟိႏိုင္သည့္ အေၾကာင္းအရာတရပ္အျဖစ္ တည္ဟိနိန္ေၾကာင္းကို ၀မ္းနည္းဖြယ္ တြိဟိနိန္ရၿပီး ရခိုင္တမ်ဳိးသားလံုး လြတ္ေျမာက္ေတာ္လွန္ေရး ေႏွာင့္ေႏွးနိန္ရသည္ဟု ထင္မိပါသည္။ အိမ္ၾကက္ခ်င္း အိုးမဲသုတ္ခံရၿပီး ခြပ္နိန္ရျခင္းက ရုန္းထြက္ဖို႔ လိုအပ္နိန္ပါ၏။ ငါးၾကင္းဆီနန္႔ ငါးၾကင္းကို ေက်ာ္စားျခင္းဆိုေရ နည္းနာသစ္နန္႔အတူ ႀကီြတလွဲ႔ ၾကက္တခုန္ဆိုေရ စကားပံုအတိုင္း ယႈံးနိမ့္ျခင္းဆိုစြာ ေအာင္ျမင္မႈရဖို႔အတြက္ လမ္းစတိပင္ျဖစ္ေတလို႔ ယံုၾကည္ျခင္းနန္႔ထပ္တူ အေတြးသစ္၊ အျမင္သစ္တိ ေပါင္းစပ္ၿပီး ခ်ီတက္ေကေတာ့ခါ ပန္းတိုင္ကို ေရာက္မည္မလြဲပါ။ ပေဒသရာဇ္၀ါဒီ အထည္ႀကီးပ်က္ အက်င့္ဆိုးမ်ားနန္႔ သမိုင္းလက္က်န္အမြီအႏွစ္မ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုနိန္ျခင္းသတ္သတ္မဟုတ္ပဲ ပစၥကၡတြင္ ပကတိ ခံစားနိန္ၾကရေသာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားမ်ား၏ လူမပီသျခင္း ဆင္းရဲတြင္းမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ႀကိဳးစားရမည္ျဖစ္ၿပီး မ်ဳိးဆက္သစ္တိ လက္ထဲမွာရာ ဟိနိန္ႏိုင္ေရ အနာဂတ္ကို ျဖဴစင္စြာ ေပြ႔ဖက္မိစီဖို႔ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ဘုရားသိစီ ၊ တိုင္တည္ပါ၏

                          သာယာခ်ိျမ၊ စကားလွျဖင့္

                          ရကၡျပည္သူ၊ ဒို ့ျပည္သူကို

                          သူ ့ျပည္သူဟု၊ သမိုင္းတုကို

                           ျပဳစုလ်က္၊ လုယက္ဖူး၏ ။

                           ပီထက္အကၡရာ၊ ေက်ာက္စာမက်န္

                           ၿမီလွန္ခ်ိဳးဖ်က္၊ ရက္စက္ႏွလုံး

                           လူညြန္႔တုံးေအာင္၊ တုံးရုံးသတ္ျဖတ္

                           လူလတ္လူရြယ္၊ ႏို႕စို႕ေခ်မက်န္

                           အဖိုးအိုမထား ။

                           ရိုးမေတာင္ျခား၊ တံတိုင္းျခားလွ်က္

                            ျခားနားရုပ္သြင္၊ ႀကံအင္လကၡဏာ

                           စာရိတၱပါ၊ မတူပါေခ်။

                            ဘုရားသိစီ၊ တိုင္တည္ပါ၏ ။

                                                ခို္င္မင္းညိဳ

ံ        

မိန္းခြန္းမ်ားကိုေျဖပါ

ဒါးျဖင့္အလွီးအျဖတ္ခံၿပီး

                                       ကြ်န္အျဖစ္အသီခံဖို႔လား

                                       အသက္ကိုစေတးၿပီး

                                       ရန္သူကိုတိုက္ထုတ္ယင္းပင္

                                       အာဇာနည္အျဖစ္အသက္ရွင္သန္ဖို ့လား။

                    

                                        ကြ်န္လည္းျဖစ္ရ

                                        သီလည္းသီရ

                                         သင့္ဘ၀မွာ

                                         တန္ဖိုးဇာမွာဟိဖို ့ေလး။

                                         ရန္သူမ်ိဳးယုတ္

                                         အညြန္႔ျပဳတ္ေအာင္ သင္လုပ္ေဆာင္က

                                         မ်ိဳးရကၡျပည္သူ

                                         သင့္ျပည္သူသည္

                                         သင္၏ရုပ္သြင္

                                         ျပည့္သခင္ကို

                                         ရင္၀ယ္ထုဆစ္

                                         ရုပ္ထုအျဖစ္

                                         ကိုးကြယ္ရစ္မည္

                                         အာဇာနည္မည္ေသာအိုးအသွ်င္။

                                                         

                                                          ခိုင္မင္းညိဳ

အမ်ိဳးျမတ္သား

ရႊီေလာင္းပြန္းနန္႔ အလွ်င္းဆီး

မင္းကမြီးလည္း

အေတြးေဖါက္ျပန္

ရန္သူကိုမွ ဓါးရိုးကမ္းလွ်က္

ျပည္ပ်က္စီသား

ရက္စက္သတ္ျဖတ္

လူယက္အာဏာ

ပုန္ကန္လာေသာ္

မသူေတာ္အား

မ်ိဳးျမတ္သားဟု

ဇာလူထုက သိမွတ္ျပဳမည္။

ICS အထပ္ထပ္ဘြဲ႔တံဆိပ္

PHD အလီလီရလည္း

မ်ိဳးရကၡတြက္

တစိုးစိမွ် မစြမ္းေဆာင္က

အေမာင္ေယက်္ား

မ်ိဳးျမတ္သားဟု

ဇာလူထုက သိမွတ္ျပဳမည္။

ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္

ျပည္က်ိဳးေဆာင္လည္း

အေမွာင္လမ္းေၾကာင္း

ေငြလမ္းေၾကာင္းကို

သူေဇာင္းပီးပနာ

သမီးသာလွ

၀မ္း၀ခ်မ္းသာ

သူသာယာေရး

သူ႔အေရးသာ လုပ္နိန္ပါက

အေမာင္ေယက်္ား

မ်ိဳးျမတ္သားဟု

ဇာလူထုက သိမွတ္ျပဳမည္။

ဘုရင္မင္းျမတ္ သတ္ခံရခ်ိန္

ရန္သူမ်ိဳးယုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္နိန္ခ်ိန္

တိုက္ဆိုင္ခ်ိန္၌

လူမိုက္၊ သူခိုး အမ်ိဳးဆိုးလည္း

ျပည္က်ိဳးအတြက္ ရြက္ေဆာင္ထမ္းလွ်က္

သက္ကိုစေတး

ပီးဆပ္ရဲသူ

ထိုလူသားကို

မ်ိဳးျမတ္သားဟု

သိမွတ္ျပဳမည္ ေမာင္ဇာနည္။

ခိုင္မင္းညိဳ

ငါရို႕ဇာလုပ္နိန္ကတ္ေလ၊ ငါရို႕ဇာလုပ္ကတ္ရဖို႔လဲ

လူတိုင္းလူတိုင္းေရ ကိုယ္ဇာလုပ္နိန္ေလ၊ ကိုယ္ေရဇာသူေလ၊ ကိုယ့္အလုပ္ ေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ ဇာပိုင္လုပ္ရဖို႔လဲ ဆိုစြာကိုသိဖို႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္ပါေရ။ ယၿပီးေက ကိုယ့္လုပ္ငန္းေရ ဇာလူတိနန္႔ ဆက္စပ္နိန္ေလ၊ ယင္းဆက္စပ္နိန္ေရ အျခားလူတိက ဇာအနိန္အထားမွာ ေရာက္ဟိနိန္ကတ္ဗ်ာယ္ေလ၊ ယင္းဆက္စပ္နိန္ေရ အျခားလူတိနန္႔ မိမိလုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ အလုပ္အကိုင္တိကို ဇာပိုင္ဆက္စပ္ၿပီးေက လုပ္ရဖို႔လဲဆိုစြာကိုေလ့ သိဖို႔၊ နားလည္ဖို႔ လိုအပ္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ အျခားလူတိနန္႔ ဆက္စပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကိုယ့္ဘက္က ဇာတိကို ဇာပိုင္ျပင္ဆင္ထားၿပီးေက ဆက္စပ္ရဖို႔လဲဆိုစြာကိုေလ့ သိနိန္ဖို႔ လိုအပ္ပါေရ။ ေယမွရာ ကိုယ္လိုေရ ပန္းတိုင္ကို ခလုတ္မတိုက္ ဆူးမၿငိဘဲ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ျဖဴးျဖဴး အၿပီးသတ္ ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ကတ္ဖို႔ ျဖစ္ပါေရ။

သာမန္ေခ် လုပ္ငန္းတခုကို လုပ္ကိုင္နိန္ကတ္ေတ လူတိထက္ မိမိအမ်ိဳးသားရို႕ ဆံုးယႈံးလားခေရ၊ ဆံုးယံႈးနိန္ေရ အခြင့္အေရးတိကို အျပည့္အ၀ ျပန္လည္ရယူဗ်ာယ္ ကိုယ့္ကံၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားနိန္ကတ္ေတ၊ ျပည္သူအတြက္ တိုင္းျပည္အတြက္ လုပ္နိန္ပါေရဆိုေရ ေတာ္လွန္ေရးသမားတိ၊ အထူးသျဖင့္ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္တိက အထက္ေဖၚျပပါ အခ်က္တိကို အေသးစိပ္သိဟိဗ်ာယ္ စနစ္တက် စီမံကိုင္တြယ္ ဆက္စပ္အေျဖမရွာဆိုလို႔ဟိေက အနာဂတ္ပန္းတိုင္ကို လြယ္လြင့္တကူ ေရာက္ႏိုင္ကတ္ဖို႔ မဟုတ္ပါ။ အတိတ္က ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ႀကီးထြားခမႈနန္႔ အတိတ္က ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ဇာတြက္ေအာင္ပြဲမဆင္ႏိုင္ေလဆိုစြာကို စနစ္တက် ေလ့လာဆန္းစစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါေရ။

အတိတ္က ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး အင္အားႀကီးထြားျခင္း၏ အဓိက အၿခီခံအေၾကာင္းအရင္းမွာ ယင္းအခ်ိန္အခါက ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီးတိေရ မိမိရို႕ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕ လက္ဟိပကတိခံစားနိန္ရေရ အေျခအေနကို နားလည္ေအာင္ စနစ္တက်ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးမွ ျပည္သူရို႕၏ ပစၦကၡလိုအင္ကို ျဖည့္ဆီးႏိုင္ဖို႔ ေခတ္အခါ အေျပာင္းအလဲႏွင့္ အလိုက္သင့္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ၿပီးေက ျပည္သူရို႕ကို မိမိဘက္ကို ပါလာေအာင္ စနစ္တက် စည္းရံုးသိမ္းသြင္းႏိုင္ခလို႔ပင္ ျဖစ္ပါေရ။

အယင္ေခတ္က ေတာ္လွန္ေရး ဇာတြက္နန္႕မေအာင္ျမင္လဲဆိုေက မိမိရို႕ေလွ်ာက္လွမ္းရာ ေတာ္လွမ္းေရးလမ္းေၾကာင္းကို စာနန္႔ပီနန္႔ ေဘာင္တခုခ်မွတ္ဗ်ာယ္ ယင္းေဘာင္ထဲကို ေနာက္လိုက္ရဲေဘာ္ရို႕နန္႔ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုး ပါ၀င္လာေအာင္ ဆြဲေဆာင္သိမ္းသြင္းမႈ မလုပ္ႏိုင္ခမႈေၾကာင္းတေၾကာင္း၊ ရန္သူကို ယွဥ္ၿပိဳင္တိုက္ခိုက္ရာမွာ လူအင္အား၊ လက္နက္အင္အား တန္းတူရည္တူမဟိမႈ (သို႔) ရန္သူထက္မသာလြတ္မႈ၊ မိမိရို႕၏ေတာ္လွန္ေရးကို ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားက စိတ္၀င္စားလာကာ အလံုးအရင္းနန္႔ ေထာက္ပံ့ကူညီလာေအာင္ မဆြဲေဆာင္ႏိုင္မႈ (ျခြင္းခ်က္အနိန္နန္႔ မင္းသားႀကီးရႊီဘန္း၊ ၿမိဳ႕သူႀကီးေအာင္ေက်ာ္ဇံ၊ ေဒး၀န္းႀကီး ေအာင္ေက်ာ္ရွီရို႕ ဦးေဆာင္မႈနန္႔ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ အရွိအိႏၵိယကုမၸဏီ၏ ေထာက္ခံမႈကို ရဟိခေကေလ့ေသာ အဂၤလိပ္ရို႕က ႏွစ္ဖက္သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ခ်ိဳးဖ်က္ပစ္ခလို႔ မေအာင္ျမင္ခ) ရန္သူႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္တိုက္ခိုက္ရာမွာ ယွဥ္ထိုးႏိုင္ေရ နည္းဗ်ဴဟာ နည္းပရိယာယ္တိ မၾကြယ္၀ခမႈ၊ ျပည့္စံုလံုေလာက္ေတ သြီးစည္းညီညြတ္မႈတိကို မတည္ေဆာက္ႏိုင္ခမႈတိေၾကာင့္ ျဖစ္ေတလို႔ ၿခံဳငံုသံုးသပ္မိပါေရ။

အဂုလက္ဟိ ကမၻာ့ေတာ္လွန္ေရးလမ္းေၾကာင္းေရ အယင္ခါကပိုင္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးသက္သက္ မဟုတ္ဘဲနန္႔ အႀကမ္းမဖက္ ႏွလံုးရည္တိုက္ပြဲ၊ သတင္းမီဒီယာ တိုက္ပြဲရို႕လည္း အေရးႀကီးေရက႑အျဖစ္ နိန္ရာယူလွ်က္ဟိနိန္ပါဗ်ာယ္။ ယင္းနယ္ပါယ္သံုးခုမွာ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး အဆင့္အတန္းေရ ဇာအနိန္အထားမွာ ေရာက္ဟိနိန္ဗ်ာယ္ေလ၊ မိမိရို႕နန္႔ဘ၀တူ ေတာ္လွန္ေရးသမားရို႕၏ အေျခအေနေရ ဇာအနိန္အထားမွာ ေရာက္ဟိနိန္ဗ်ာယ္ေလ၊ ယင္းဘ၀တူ ေတာ္လွန္ေရးသမားရို႕နန္႔ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကမၻာ့အဆင့္မွီေတာ္လွန္ေရးအဆင့္ကို ေရာက္ဟိလာေအာင္ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီးတိအနိန္နန္႔ ဇာပိုင္ျပဳျပင္၊ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ရဖို႔လဲ ဆိုစြာကို စနစ္တက် သံုးသပ္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ေတာင္မကသိ ေနာက္ေတာင္က်နိန္ဗ်ာယ္လို႔ ထင္ျမင္သံုးသပ္မိပါေရ။

အထက္ေဖၚျပပါ နယ္ပါယ္သံုးခုစံုလံုးမွာ ဇာအခ်က္တိျပည့္စံုနိန္ၿပီးေက၊ ဇာအခ်က္တိကို ထပ္လို႔ ျဖည့္စြက္ဖို႔ လိုအပ္နိန္သိေလ ဆိုစြာကို စနစ္တက် ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ ေလ့လာၾကည့္ကတ္ပါေမ။ တိတုံးေျပာရဖို႔ဆိုေက ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးမွာ အထက္က ေဖၚျပလားခေရ နယ္ပါယ္သံုးခုစံုလံုးမွာ ဇာနယ္ပါယ္မွာေလ့ မျပည့္စံုသိပါ။ ျပည့္စံုဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္မႈတိ ဟိနိန္ကတ္ဗ်ာယ္လာလို႔ မိန္းၾကည့္ေက မဟိသိေျဖေကေလ့ မွားဖို႔မထင္ပါ။ ဟိနိန္ဗ်ာယ္လို႔ေလ့ ေျပာလို႔ရပါေရ။ သတင္းမီဒီယာေလာကမွာ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးသမားရို႕ အစပ်ိဳးလုပ္ေဆာင္နိန္မႈတိကို မသိမသာေခ် တြိဟိရပါဗ်ာယ္။ ေယေကေလ့ အရည္အခ်င္းျပည့္မွီဖို႔အတြက္ သင္တန္းတိပီးၿပီးေက အျခားေတာ္လွန္ေရးသမားတိနန္႔ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ စနစ္တက် ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ပီးမႈတိကို ေဒနိန္႔ထက္ထိ မတြိရသိပါ။ မိမိရို႕ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးေရ ကမၻာ့အေရးျဖစ္လာရဖို႔ဆိုေရ ေၾကြးေၾကာ္သံတိနန္႔ ႏိုင္ငံတကာကို လားေရာက္လွည့္ပတ္ဗ်ာယ္ Lobby လုပ္မႈတိကိုေလ့ တတိုးေခ်ေတာင္ မၾကားရပါသိ။ (ရခိုင္ျပည္လို႔ေျပာလိုက္စြာနန္႔ ရိုဟိန္ဂ်ာမူဆလင္တိနိန္ထိုင္ေရ တိုင္းျပည္လာလို႔ ကမၻာႀကီးက မိန္းနိန္ကတ္တုန္းအဆင့္၊ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးအေၾကာင္းကို စနစ္တက်နန္႔ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ျဖစ္စီ၊ အျခားဘာသာမ်ားျဖင့္ျဖစ္စီ ကမၻာကသိေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈတိေလ့ မဟိသိ၊ မတြိရသိ။)

အၾကမ္းမဖက္ႏွလံုးရည္တိုက္ပြဲ နယ္ပါယ္မွာ ဇာအဆင့္ထိ ေရာက္ဟိနိန္ဗ်ာယ္ေလဆိုစြာကိုေလ့ ေလ့လာဆန္းစစ္ၾကည့္ကတ္ပါေမ။ အတိုင္းအတာတခုထိ ဟိခေရလို႔ ေျပာလို႔ရပါေရ။ အယင္က ရခိုင္၀ံသာႏုစာပီအသင္းဥကၠဌနန္႔ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ျပည္ပ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ) ဒုဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူလုပ္ေဆာင္ခေရ ခိုင္ေကာင္းစံေရ ရခိုင္ျပည္ဆန္အေရးေတာ္ပုံနိန္႔၊ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမနိန္႔ရို႕ပိုင္ ရခိုင္ရို႕နန္႔ပတ္သက္ေတ နိန္႔တိမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ဟိ ျမန္မာႏိုင္ငံသံရံုးရွိမွာ ဆႏၵျပကန္႔ကြက္မႈတိ၊ ယင္းပိုင္ပံုစံဗ်ာယ္ အျခားျပည္ပေရာက္ မ်ိဳးခ်စ္တိက ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈတိ ဟိခပါေရ။ မေလးယွားႏိုင္ငံအၿခီစိုက္ ေဒါက္တာရႊီလူေမာင္ဦးေဆာင္ေရ ADF အဖြဲ႔၀င္ ရဲေဘာ္ 30 ေလာက္ေရ ရခိုင္ျပည္ကို ကုလသမဂအေစာင့္ေရွာက္ခံႏိုင္ငံတခု (သို႔) ဗမာျပည္၌ ကိုလိုနီစနစ္ ဖ်က္သိမ္းပီးဖို႔ မေလးယွားႏိုင္ငံ ေကာ္လာလန္ပိုၿမိဳ႕ဟိ ဗမာသံရံုးရွိမွာ ဆႏၵျပခကတ္ေတ။ ဆႏၵျပၿပီး မၾကာခင္မွာပင္ အဖမ္းခံရၿပီးေက မေလးယွားႏိုင္ငံ ေကာ္လာလန္ပိုမွာ အထိန္းသိမ္းခံခရပါေရ။ ပစ္မွတ္တခုကို စနစ္တက်နန္႔ စီမံကိန္းခ်မွတ္ဗ်ာယ္ လုပ္ေဆာင္နိန္မႈတိကို ေဒနိန္႔ထက္ထိ မတြိရသိပါ။

လက္နက္ကိုင္အင္အား အေျခအေနနန္႔ လႈပ္ယွားမႈတိေရ ဇာအနိန္အထားမွာ ေရာက္ဟိနိန္ဗ်ာယ္ေလဆိုစြာကို ေလ့လာဆန္းစစ္ၾကည့္ကတ္ပါေမ။ ယခင္က လက္နက္ကိုင္အင္အား အသင့္အတင့္ဟိခၿပီးေက အတိုင္းအတာတခုထိ ေဖၚေဆာင္ႏိုင္ခေကေလ့ အဂုအခါမွာ သီနတ္သံတိတ္လုနီးပါး လံုးပါးပါးလာေရ အနိန္အထားကို တြိရပါေရ။ ပိုဆိုးစြာက မေျပာစေလာက္ေတ အင္အားတိေရ တကြဲတျပားစီနန္႔ အစည္းၿပီနိန္စြာပင္ျဖစ္ပါေရ။ ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္တိအနိန္နန္႔ေလ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ပြဲဆင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ စနစ္တက်နန္႔ စီမံခန္႔ခြဲဗ်ာယ္ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးျပည့္၀ေရ တပ္မွဴးေကာင္းတိ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတိ ေပၚေပါက္လာဖို႔အတြက္ေလ့ စနစ္တက် ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈတိကိုေလ့ မတြိရသိပါ။ က်စ္လစ္ခိုင္မာေရ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုတိ စနစ္တက် ႀကီးထြားလာဖို႔အတြက္ ေဘာင္တခု၊ စီမံကိန္းတခုကို စာနန္႔ပီနန္႔ ခ်မွတ္ဗ်ာယ္ ေတာ္လွန္ေရးသေဘာတရားမ်ားကို ရဲေဘာ္ရို႕ရင္ထဲ၊ ျပည္သူရို႕ရင္ထဲကို စိမ့္၀င္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈတိကိုေလ့ မတြိရသိပါ။ မိမိရို႕ေမွ်ာ္မွန္းထားေရ ပန္းတိုင္ကို တဆင့္ခ်င္း ဇာပိုင္တက္လွမ္းဗ်ာယ္ အေကာင္အထည္ ေဖၚကတ္ရဖို႔လဲ ဆိုစြာကိုေလ့ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီးတိရို႕ရင္ထဲ၊ ဦးေႏွာက္ထဲ ႏွလံုးအိမ္ထဲမွာ ဟိပံုမေပၚသိပါ။ အက်ဥ္းရံုးဗ်ာယ္ေျပာရေက ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးေရ နယ္ပါယ္သံုးခုစံုလံုးမွာ ခၽြတ္ၿခံဳက်နိန္ဗ်ာယ္၊ ေတာ္လွန္ေရး လံုးပါးပါးနိန္ေရ အနိန္အထားကို ရင္လီးဖြယ္ တြိျမင္ရပါေရ။

ယင္းပိုင္ဆိုေက မိမိရို႕မဟာမိတ္၊ အဖိႏွိပ္ခံအျခားလူမ်ိဳးတိေရ ေဒနယ္ပါယ္သံုးခုထဲမွာ ဇာအနိန္အထားကို ေရာက္နိန္ဗ်ာယ္ေလဆိုစြာကို ထပ္မွန္ၿပီးေက ေလ့လာဆန္းစစ္ၾကည့္ကတ္ပါေမ။ အျခားလူမ်ိဳးအဖြဲ႔အစည္းတိေရ ကမၻာ့သတင္း မီဒီယာေလာကထဲမွာ ရီပန္းစားနိန္ကတ္ၿပီးေက နာမည္ကိုၾကားစြာနန္႔ ဗမာျပည္ထဲက အဖိႏွိပ္ခံလူမ်ိဳးဆိုစြာကို သိနိန္ကတ္ပါဗ်ာယ္။ ကမၻာ့ကုလသမဂအစည္းအေ၀းသို႔ ႏွစ္တိုင္းပိုင္တက္ေရာက္နိန္ကတ္ဗ်ာယ္။ မိမိရို႕လူမ်ိဳးအေရးကို အေရးဆိုနိန္ကတ္ဗ်ာယ္။ အျခားလူမ်ိဳးအသီးသီးမွ ေခါင္းေဆာင္အသီးသီးရို႕က ကမၻာကိုလွည့္လည္ၿပီးေက မိမိရို႕လူမ်ိဳး အေရးကိစၥတိကို Lobby လုပ္နိန္ကတ္ဗ်ာယ္။ ကခ်င္၊ ကရင္၊ မြန္၊ သွ်မ္း၊ ကရင္နီလူမ်ိဳးရို႕၏ သမိုင္းေၾကာင္းကို အဂၤလိပ္ဘာသာ၊ ထိုင္းဘာသာ၊ အျခားဘာသာတိနန္႔ စာအုပ္တိကို စနစ္တက် ထုတ္၀ီၿပီးေက ကမၻာကသိေအာင္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားက အလံုးအရင္းနန္႔ ေထာက္ခံမႈရဟိႏိုင္ဖို႔အတြက္ လုပ္နိန္ကတ္ပါဗ်ာယ္။

အၾကမ္းမဖက္ႏွလံုးရည္တိုက္ပြဲတိကို စီမံကိန္းတိခ်မွတ္ဗ်ာယ္ အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ လုပ္နိန္ကတ္စြာကို မတြိရသိေကေလ့ ရခိုင္ရို႕နန္႔ဆာေက အမ်ားႀကီး သာနိန္ကတ္ပါဗ်ာယ္။ လက္နက္ကိုင္ နယ္ပါယ္မွာဆိုေကေလ့ အလံုးအရင္းနန္႔ စနစ္တက် ဟိနိန္ကတ္ပါဗ်ာယ္။ ကခ်င္နန္႔ မြန္လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုတိေရ နအဖနန္႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားေကေလ့ေသာ ရခိုင္ရို႕နန္႔ဆာေက အမ်ားႀကီးသာလြန္ဗ်ာယ္ အနိန္အထားတခုကို အၿမဲတမ္းဖန္တီးယူႏိုင္ေရ အဆင့္ကို ေရာက္ဟိနိန္ပါဗ်ာယ္။ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ သွ်မ္းလူမ်ိဳးရို႕၏ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားေရ သီနတ္သံမစဲ အမ်ိဳးသားအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္နိန္တုန္း။ စစ္ေရး၊ စည္းရံုးေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနန္႔ စီမံခန္႔ခြဲေရးရို႕ကိုပါ ကၽြမ္းက်င္ေရ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္တိ ဒုနန္႔ေဒး။ အရည္အခ်င္းျပည့္မွီေရ ေခါင္းေဆာင္သစ္တိ၊ တပ္မွဴးတိကို မြီးထုတ္ပီးႏိုင္ဖို႔ အရာဟိ သင္တန္းတိကိုေလ့ အဆက္မျပတ္ ဆက္တိုက္ဆက္တိုက္ မြီးထုတ္ပီးနိန္တုန္း။ စစ္သင္တန္းတိေလ့ အၿမဲတမ္း ဟိနိန္ပါေရ။ အက်ဥ္းရံုးအနိန္နန္႔ေျပာရဖို႔ဆိုေက အျခားလူမ်ိဳးတိက ဆံုးယႈံးနိန္ေရ အခြင့္အေရးတိကို ရဟိဖို႔နန္႔ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးႏိုင္ေရးတိအတြက္ စနစ္တက် တဆင့္ၿပီးတဆင့္ လုပ္ေဆာင္နိန္ခ်ိန္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳး ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ ဆိုသူတိေရ ဇာသူေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေရးဆိုေရ ပုဂိဳလ္ေရးဦးစားပီးလုပ္နိန္ကတ္တုန္းရာသိ။ ပံုႏႈိင္းျပရဖို႔ဆိုေက အျခားလူမ်ိဳးတိက ရႊီပလႅင္ကိုရယူႏိုင္ဖို႔ အပတ္တကုတ္ႀကိဳးစားနိန္ကတ္ခ်ိန္မွာ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္တိေရ ကၽြဲလူးအိုင္ထဲက ေျခာက္သြိနိန္ေရ ထိုင္ရာတကြက္ေခ်ကို ငယ္သံပါေအာင္ ေဟာၿပီးေက လုနိန္ကတ္တုန္းပင္ျဖစ္ပါေရ။

ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး အယွိန္အဟုန္နန္႔ ႀကီးထြားႏိုင္စီဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟိ အျခားလက္နက္ကိုငေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုတိနန္႔ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ဖို႔နန္႔ ကမၻာ့အဆင့္မွီ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ ေပၚေပါက္လာေအာင္ ပံုေဖၚလုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ မိမိရို႕၏ တပ္အင္အားမ်ားကို အၿခီခံက်က် စည္းကမ္းဟိဟိနန္႔ အင္အားႀကီးထြားလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဗ်ာယ္ တပ္တိကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စည္းရံုးေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲေရးတိမွာ ကၽြမ္းက်င္ေရ အရည္အခ်င္းျပည့္မွီေရ တပ္မွဴးေကာင္းတိကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ ေလ့က်င့္မြီးထုတ္ပီးႏိုင္ဖို႔လိုပါေရ။ လက္ဟိရခိုင္လူမ်ိဳးတိနန္႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြေရ ေတာ္လွန္ေရး လမ္းစဥ္တရပ္ကို ျပည္သူ႔ရင္ထဲ၊ ရဲေဘာ္ရို႕ရင္ထဲကို စိမ့္၀င္ႏိုင္ေအာင္ စာနန္႔ပီနန္႔ စနစ္တက် ေဘာင္တခုခ်မွတ္ဗ်ာယ္ ယင္းေဘာင္အတြင္းမွာ အရည္အခ်င္း ျပည့္မွီေရ ေခါင္းေဆာင္တိက ဦးေဆာင္ဗ်ာယ္ ေနာက္လိုက္တပ္မွဴး၊ ရဲေဘာ္တိနန္႔ ျပည္သူတရပ္လံုးကိုေလ့ ယင္းေဘာင္အတြင္းကို ၀င္လာေအာင္ စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ကတ္ရဖို႔။ ေတာ္လွန္ေရးတခုအတြက္ လိုအပ္ေတ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးက႑တိအတြက္ ႏိုင္ငံတကာက အကူအညီေထာက္ပံ့ပီးနိန္ေရ NGO တိမွာ ရခိုင္လူငယ္တိကို တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လို႔ျဖစ္စီ၊ အလုပ္သင္ျဖစ္စီ၊ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စီၿပီးေက ယင္း NGO တိက မိမိရို႕ လူမ်ိဳးေရးရာတိကို စိတ္၀င္စားလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္စီဗ်ာယ္ ယင္းမွတဆင့္ ႏိုင္ငံတကာဟိ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းရို႕က စိတ္၀င္စားလာဖို႔၊ ယင္းအျပင္ လူငယ္တိေရ မိမိရို႕လူမ်ိဳးအတြက္ လိုအပ္ေတ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးက႑တိကို စနစ္တက် နားလည္လာေက အနာဂတ္မွာ စနစ္က်ေရ ရခိုင္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းတခုကို စနစ္တက် ထူေထာင္ႏိုင္ပါဖို႔။

အၾကမ္းမဖက္ ႏွလံုးရည္တိုက္ပြဲနန္႔ သတင္းမီဒီယာေလာကမွာ ၿခီ၀င္ဆန္႔ႏိုင္ဖို႔အတြက္ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္တိကို လူ႔အခြင့္အေရးသင္တန္း၊ သတင္းမီဒီယာ သင္တန္းတိကို စနစ္တက္ရြီးခ်ယ္ၿပီးေက ေစလႊတ္ရဖို႔။ ထိုမွတဆင့္ ယင္းလူငယ္တိက မိမိရို႕လူမ်ိဳးထဲမွာ သတင္းနန္႔ လူ႕အခြင့္အေရးသင္တန္းတိကို ထပ္ဆင့္ပို႔ခ်ရဖို႔။ အၾကမ္းမဖက္ ႏွလံုးရည္တိုက္ပြဲအတြက္ေလ့ေသာ မိမိရို႕ပန္းတိုင္ကို အေရာက္လွမ္းႏိုင္ေအာင္ စီမံကိန္းတိ ခ်မွတ္ဗ်ာယ္ ႏိုင္ငံတကာေရာက္ မ်ိဳးခ်စ္တိနန္႔ စနစ္တက် ဆက္စပ္လုပ္ကိုင္ကတ္ရဖို႔။ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးကို အရည္းအခ်င့္ျပည့္မွီေရ ရိုးသားေရေခါင္းေဆာင္တိက ဦးေဆာင္ဗ်ာယ္ ႏိုင္ငံတကာကို ခရီးလွည့္လည္ၿပီးေက Lobby လုပ္လို႔ ကမၻာ့ကုလသမဂအစည္းအေ၀းတိမွာ ကိုယ္စားလွယ္တိအျဖစ္ တက္ေရာက္ဗ်ာယ္ ရခိုင္အေရးကို တင္ျပေတာင္းဆိုလို႔ ေခတ္မွီေရ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို လက္တြိက်က် အေကာင္အထည္ေဖၚ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုနိန္ဗ်ာယ္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း မ်ိဳးခ်စ္ေခါင္းေဆာင္တိ၊ တတ္သိပညာသွ်င္တိ၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပဟိ မ်ိဳးခ်စ္တိနန္႔ ျပည္သူလူထု တရပ္လံုးကို တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ လိုက္ရပါေရ။

ရခိုင္ျပည္၌ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားလႈပ္ယွားမႈႏွင့္ နယ္ခ်ဲ႕အဆက္ဆက္ရို႕၏ သြီးခြဲထိုးႏွက္မႈ

မဟုတ္မဟ လုပ္ႀကံဖန္တီးထားေသာ အတုအေယာင္ သမိုင္းတခု၏ ရိုက္ခတ္မႈႏွင့္ နယ္ခ်ဲ႕ရို႕၏ သြီးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈရို႕ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္၌ လူမ်ိဳးသစ္ဖန္တီးၿပီး နယ္ၿမီလုရန္ အားပီးအားေျမႇာက္ လုပ္နိန္မႈမ်ားကို ၿမီပိုင္သွ်င္ရခိုင္ရို႕ ရင္ဆိုင္နိန္ရသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္မွ စတင္၍ ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္၌ နိန္ထိုင္လာခဲ့ၾကေသာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွ မူဆလင္ (ကမန္) မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕အၾကား သမိုင္းစဥ္တေလွ်ာက္လံုး၌ မည္သည့္ျပႆနာမွ ေပၚေပါက္ခဲ့မႈမဟိဘဲ အီးအတူပူအမွ် လက္တြဲနိန္ထိုင္ လာခဲ့ၾကသည္ကို မည္သူမွ်ျငင္းပယ္၍ ရႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။

1937-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အိႏၵိယမွ တဆင့္ခံအုပ္ခ်ဳပ္မႈမွ ခြဲထုတ္လိုက္ၿပီးေနာက္ အလုပ္သမားလိုအပ္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္လာခဲ့ရသည္။ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ရို႕သည္ ၄င္းရို႕၏ အကိ်ဳးအျမတ္အတြက္ ရခိုင္ျပည္၌ အလုပ္သမား လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ေျဖယွင္းႏိုင္ရန္အတြက္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားကို အဆမတန္ တင္သြင္းခဲ့ၾကသည္။ ရခိုင္ျပည္သည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဘဂၤလားျပည္နယ္ထက္ ရီခံၿမီခံ အလြန္တရာမွ သာလြန္ေကာင္းမြန္မႈေၾကာင့္ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္၌ အၿခီခ်နိန္ထိုင္လာခဲ့ၾကသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ သံုးခုအခ်ိန္အထိ လက္ဟိဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံမွ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားသည္ စပါးရိပ္သိမ္းခ်ိန္၌ ရခိုင္ျပည္သို႕လာေရာက္၍ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၿပီးလွ်င္ အိမ္ျပန္ၾကသည္။ တခ်ိဳ႕ရို႕မွာလည္း အိမ္မျပန္ဘဲ ရခိုင္ျပည္၌ပင္ အၿခီခ်နိန္ထိုင္ခဲ့ၾကသည္။

အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ရို႕ ရခိုင္ျပည္မွ 1942-ခုႏွစ္တြင္ ဆုတ္ခြာစဥ္ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ား လက္ထဲတြင္ လက္နက္မ်ားကို ခ်န္ထားခဲ့ၾကသည္။ ဤသည္ကို တခ်ိဳ႕အကဲခပ္မ်ားက အဂၤလိပ္၏ သြီးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈအျဖစ္ အျမင္ဟိၾကသည္။ ယင္းႏွစ္မွာပင္လွ်င္ ရခိုင္ႏွင့္ဘဂၤလီမူဆလင္ရို႕ အဓိဂရုဏ္းျဖစ္ပြားၿပီး ယင္းအဓိဂရုဏ္း၌ လက္ေထာက္ေကာ္မခ်န္နာ ICS ဦးေက်ာ္ခိုင္အပါအ၀င္ ရခိုင္လူမ်ိဳး (2000) ခန္႕ အသက္ဆံုးယႈံးခဲ့ရသည္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္မျဖစ္မွီက ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္တြင္ ရခိုင္ရြာေပါင္း 200-ေက်ာ္ဟိခဲ့ရာမွ ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္း အဓိဂရုဏ္းျဖစ္ပြားစဥ္ ဘဂၤလီမူဆလင္ရို႕၏အႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ရပ္ရြာမ်ားကို စြန္႕ခြာလာခဲ့ၾကရာ စစ္ၿပီးေခတ္တြင္ ေက်းရြာေပါင္း 60 ခန္႕၌သာ ျပန္လည္အၿခီခ် နိန္ထိုင္လာခဲ့သည္၊ ေနာက္တႀကိမ္ထပ္မွန္၍ ရခိုင္ရြာ (44) ရြာကို မူဂ်ာဟစ္ရို႕က မီးယိႈ႕ဖ်က္ဆီး၍ မူဆလင္မ်ားျဖင့္ အစားထိုးခဲ့ၾကသည္။ ရခိုင္ေက်းရြာမ်ား၊ အိမ္မ်ား၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို မီးယိႈ႕ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ရခိုင္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို မုဒိမ္းက်င့္ျခင္းမ်ားကိုလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

ဤကဲ့သို႔ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ား ယင္းအခ်ိန္က အဓိဂရုဏ္းျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းမွာ အဂၤလိပ္ရို႕၏ သြီးထိုးမႈႏွင့္ ရခိုင္ျပည္အေပၚ သစၥာမဟိသည့္ မူဆလင္အစြမ္းေရာက္၀ါဒီ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ရို႕၏ သြီးထိုးလႈံ႔ေဆာ္မႈေၾကာင့္သာ ျဖစ္သည္ဆိုသည္ကို ယင္းေဒသသို႔ လားေရာက္ေလ့လာပါက ေအနိန္႔ထက္ထိ သက္သီျပနိန္လိမၼည္။

1960-ခုႏွစ္တြင္ ဦးႏုမဲဆြယ္စဥ္ ရခိုင္ႏွင့္မြန္ရို႕ကို ျပည္နယ္ပီးမည္ဟု ဂတိပီးခဲ့ၿပီး၊ ဦးႏုအာဏာရလာေသာအခါ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္ ဖြဲ႔စည္းေရးသည္ သက္၀င္လာခဲ့သည္။ ဦးႏုမဲဆြယ္စဥ္အတြင္း ရိုဟိန္ဂ်ာနာမည္ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုးျပဳခဲ့ရံုသာမက (ဖဆပလ) အား မဲပီးႏိုင္ရန္အတြက္ မနိန္႔တနိန္႔ကမွ ေရာက္ဟိလာၾကေသာ မူဆလင္မ်ားကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္သတ္မွတ္ကာ မွတ္ပံုတင္ ကာဒ္ျပားမ်ားကိုလည္း ထုတ္ပီးခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားအတြက္ အကြက္ေကာင္းတခုကို ဖန္တီးပီးလိုက္သလို ျဖစ္လားပါသည္။ ဤအေတာအတြင္းတြင္ ဘဂၤလီမူဆလင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးကို ဆန္႔က်င္လွ်က္ ရခိုင္ရို႕ႏွင့္ တန္းတူ ေဒသခံလူမ်ိဳးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳပီးရန္အတြက္၄င္း၊ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေမယုခရိုင္ သတ္မွတ္ပီးရန္အတြက္၄င္း၊ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ၄င္းရို႕၏ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ား ပါယ္ခ်က္ခံခဲ့ရေသာအခါ ပညာတတ္ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားက ရိုဟိန္ဂ်ာမည္ေသာ အမည္သစ္ျဖင့္ သမိုင္းလိမ္မ်ားကို စတင္ဖန္တီး ရီးသားလာၾကရာမွ ရိုဟိန္ဂ်ာဆိုသည့္ ျပႆနာသည္ ရခိုင္ျပည္၌ ျဖစ္ပြားလာခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

1951-ခုႏွစ္တြင္ အလယ္သံေက်ာ္၌ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ား ညီလာခံလုပ္ခဲ့စဥ္ကလည္း ရိုဟိန္ဂ်ာဟူေသာအမည္ မေပၚေပါက္ေသးေပ။ ယင္းနာမည္အစား ရခိုင္မူဆလင္ ဟူ၍သာ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲခဲ့ၾကသည္။ 1962-ခုႏွစ္တြင္ ဦးေန၀င္ဦးေဆာင္၍ အာဏာသိမ္လိုက္ေသာအခ်ိန္တြင္ ၄င္းရို႕၏ လႈပ္ယွားမႈသည္ ရခိုင္ႏွင့္မြန္ရို႕၏ ျပည္နယ္ေတာင္းဆိုမႈႏွင့္အတူ ရပ္ဆိုင္းလားခဲ့သည္။1973-ခုႏွစ္က ျမန္မာ့ဆိုယွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ အစိုးရက ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒရီးဆြဲရန္ ျပည္သူ႔ဆႏၵေကာက္ယူေသာအခါ မူဆလင္ရို႕က ေမယုခရိုင္ သတ္မွတ္ပီးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ 1974-ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ႏွင့္ မြန္ရို႕သည္ အတုအေယာင္ျပည္နယ္ ရဟိခဲ့ေသာ္လည္း ေမယုခရိုင္ သတ္မွတ္မႈ မဟိခဲ့ပါ။

နယ္ခ်ဲ႕ စစ္အာဏာသွ်င္ အစိုးရ အဆက္ဆက္ရို႕သည္ ရိုဟိန္ဂ်ာလူမ်ိဳးအျဖစ္၄င္း၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေမယုေဒသအျဖစ္၄င္း သတ္မွတ္မပီးခဲ့ေသာ္လည္း ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းမေထာင္လာႏိုင္ေအာင္ ရည္ဇူး၍၄င္း၊ ရခိုင္ႏွင့္ဘၤလီမူဆလင္ရို႕အၾကား သြီးခြဲလို၍၄င္း၊ ေဒသခံရခိုင္မ်ားက ၄င္းရို႕ကို ေထာက္ခံလို၍၄င္း က်ားကြက္လွည့္ မ်က္လွည့္ျပ ကဇာတ္ခဲ့သည္။ ပိုဆိုးသည္မွာ စနစ္တက် ေလ့လာမႈမဟိဘဲ ရခိုင္ျပည္ဟိ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဌာနမ်ားက လာဒ္စားကာ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားအား ႏိုင္ငံသား စီစစ္ေရးကာဒ္ျပားမ်ားကို ထုတ္ပီးနိန္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ 1978-ခုႏွစ္တြင္ လူ၀င္မႈစီစစ္ေရးလုပ္ငန္းကို (မဆလ) က အေရာင္ျပအျဖစ္ နဂါးမင္း စီမံကိန္းကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ မူဆလင္ရို႕သည္ လူ၀င္မႈစီစစ္ခံရမည္ကို စိုးရိမ္ေသာေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံထဲသို႔ အလံုးအရင္းျဖင့္ ထြက္ၿပီးခဲ့ၾကသည္။ ထြက္ၿပီးစဥ္က 156630 ဦးဟိခဲ့ေသာ္လည္း ဒါကာ သေဘာတူညီခ်က္အရ မူဆလင္ဦးေရ 186965 ေယာက္ကို လက္ခံခဲ့သည္။ န၀တ၊ နအဖ အာဏာသွ်င္ အစိုးရအဆက္ဆက္ရို႕သည္လည္း ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားကို ေမာင္းထုတ္လိုက္၊ လက္ခံလိုက္ က်ားကြက္လွည့္၊ မ်က္လွည့္ျပျခင္းရို႕ကို ဆက္လက္လုပ္ျပနိန္တုန္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ဤရိုဟိန္ဂ်ာဟူေသာအသံသည္ ဆယ္စုႏွင့္ခ်ီ၍ တိတ္ဆိတ္နိန္ခဲ့ရာမွ 1988 ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဆႏၵျပပြဲႀကီးေပၚေပါက္လာေသာအခါ ျပန္၍ေခါင္းေထာင္လာခဲ့ပါသည္။ 1988-ခုႏွစ္တြင္ ရိုဟိန္ဂ်ာအလံမ်ားကို လႊင့္ထူလွ်က္ သူရို႕၏ အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ ဆႏၵျပပြဲတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ မဟာဗမာ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒီရို႕သည္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို မပီးခ်င္ေသာေၾကာင့္ ဤကဲ့သို႔သြီးခြဲမႈမ်ားမွာ သမိုင္းစဥ္ဆက္တေလွ်ာက္လံုးက သက္သီျပခဲ့ပါၿပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ကာလၾကာရွည္စြာ သမိုင္းတေလွ်ာက္လံုး အီးအတူ ပူအမွ် နိန္ထိုင္လာခဲ့ၾကသည္ဟု သမိုင္းကို လွည့္စားနိန္ၾကသည္။ မဟာဗမာမ်ားက သမိုင္းစဥ္ဆက္တေလွ်ာက္လံုး အျခားလူမ်ိဳး၏ နယ္ၿမီမ်ားကို သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ ဗိုလ္က်စိုးမိုး လာခဲ့သည္သာ ဟိပါသည္။ အီးခ်မ္းသာယာသည္ဟူ၍ သမိုင္းစဥ္ဆက္တေလွ်ာက္လံုး လံုး၀မဟိခဲ့ပါ။ ရိုးသား၍ ရခိုင္ျပည္အေပၚ သစၥာဟိၾကေသာ မူဆလင္ဘာသာ၀င္မ်ား အနိန္ျဖင့္လည္း မူဆလင္ဘာသာ အစြမ္းေရာက္၀ါဒီမ်ား၏ သြီးထိုးလႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ားႏွင့္ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕ရို႕၏ သြီးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို နားလည္သေဘာေပါက္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္းႏွင့္ လူမ်ိဳးမရြီး၊ ဘာသာမရြီး အီးအတူ၊ ပူအမွ် နိန္ထိုင္ႏိုင္မည့္ အီးခ်မ္းသာယာေသာ ရခိုင္ျပည္ႀကီးကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္ပါသည္။

သမိုင္းသည္ လိမ္ညာရီးသား၍ရေသာ အရာတခုမဟုတ္ပါ။ ရခိုင္သမိုင္းကို ရခိုင္သားရို႕သာမက ကမၻာအရပ္ရပ္မွ သမိုင္းသုေတသီမ်ားကလည္း လက္တြိကြင္းဆင္းၿပီး ရႈေထာင့္အမ်ိဳးအမ်ိဳးမွ သံုးသပ္ ရီးသားထားၾကသည္သာမက ရခိုင္သမိုင္းကို ကမၻာက တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္သိလာစီရန္အတြက္ အေထာက္အထားမ်ိဳးစံု၊ ဘာသာစကားအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ စာအုပ္ထုတ္၀ီၿပီး ကမၻာသို႔ျဖန္႔ခ်ိနိန္ရံုသာမက ေနာက္ထပ္ ထုတ္၀ီရန္လည္း ႀကိဳးစားနိန္တုန္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဘိုးဘြား ဘီဘင္ ရခိုင္မင္းဆက္ရို႕သည္ အလြန္တရာမွ အေျမာ္အျမင္ဟိသူမ်ား ျဖစ္ၾကေသာေၾကာင့္ ရခိုင္သမိုင္းေၾကာင္း၊ ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ရုပ္ထုသြမ္းလုပ္၍တမ်ိဳး၊ ေက်ာက္ထက္၊ ႀကီးျပား၊ ပီထက္အကၡရာတင္၍တဖံု မွတ္ေက်ာက္တင္ခဲ့ၾကသည္။

က်ဴးေက်ာ္သူ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕ရို႕သည္ ရခိုင္ရို႕၏ သမိုင္းအေထာက္အထားတခ်ိဳ႕ကို ၿမီျမႇဳပ္သၿဂႋဳဟ္ မီးတိုက္ ဖ်က္ဆီးႏိုင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း အမ်ားစုကိုကား ဖ်က္ဆီးရန္မတတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကေပ။ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားလိမ္လည္သကဲ့သို႔ ရခိုင္ျပည္၌ မူဆလင္ဘုရင္မ်ား အုပ္စိုးခဲ့ၾကသည္ဆိုသည့္ မည္သည့္အေထာက္အထားကိုမွ် ေဒနိန္႔ထက္ထိ မတြိရသိပါ။ ရခိုင္ျပည္ကို နယ္ခ်ဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ သမိုင္းမွတ္တမ္းတင္ရာ၌ နာမည္ႀကီးၿပီး တိက်ေသာ အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ရို႕သည္လည္း ရခိုင္သမိုင္းကို အဟိကိုအဟိအတိုင္း မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသည္။ အဂၤလိပ္ရို႕၏ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ သန္းေခါင္စာရင္းမ်ားကို ရွာဖြယ္ဖတ္ရႈပါက ရခိုင္ျပည္၌ ရိုဟိန္ဂ်ာဟူေသာ၊ ကဲ့သို႔ေသာ ေ၀ါဟာရ မဟိဖူးေၾကာင္းကို သက္သီျပနိန္ပါလိမၼည္။ ရခိုင္ျပည္ကို ကၽြန္ျပဳခဲ့ၾကေသာ ျမန္မာ့သမိုင္းတေလွ်ာက္လံုးတြင္လည္း ရိုဟိန္ဂ်ာ ဟူေသာ၊ ကဲ့သို႔ေသာ ေ၀ါဟာရကို တြိရလိမၼည္ မဟုတ္ပါ။ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ား (ရခိုင္ျပည္၌နိန္ထိုင္လွ်က္ဟိေသာ) အနိန္ျဖင့္လည္း ၿမီပိုင္သွ်င္မ်ားကို မေစာ္ကားသင့္ပါ။ ၄င္းရို႕၏ ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားအတြက္သာ တိုက္ပြဲ၀င္သင့္ပါေၾကာင္း တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္လိုက္ရပါသည္။

ခိုင္မင္းညိဳ

လမ္းစမေပ်ာက္စီခ်င္

အမ်ိဳးမွန္

သြီးမွန္

ဇာတိမာန္ျပည့္

ဖခင္ထံမွ

သေႏၶတစက္

စေတးခ်၍

မြီးဖြားရေသာ အိုအသင္။

ဘ၀ဇာတ္ဆင္

ၾကမၼာငင္၍

ကၽြန္ဇာတ္၀င္ရ

ကၽြန္ဘ၀က အိုအသင္။

ကၽြန္ဘ၀ဘင္ မလြတ္ေျမာက္ခင္

မူးယစ္သခင္

ကႀကိဳးငင္ရာ

ဆင္ျခင္မဲ့စြာ

ဦးတည္လွည့္ေသာ အိုအသင္။

သားစဥ္ၿမီးဆက္

သင့္သြီးစက္မ်ား

ဆက္လက္ရပ္တည္

ဤမိုးၿမီ၌

ထည္၀ါခန္႔ျငားႏိုင္မည္ေလာ။

ခိုင္မင္းညိဳ

စီးေသာမ်က္ရည္

ရခိုင္သားရို႕နိန္႕စဥ္ရက္ဆက္ မ်က္ရည္က်လာရျခင္းသည္ အတိတ္က စည္ပင္သာယာ၀ေျပာတိုးတတ္ခဲ့ေသာ ေခတ္ေဟာင္းႀကီးကို သတိရလြမ္းဆြတ္တက္သက္ရံုတခုတည္းေၾကာင့္မဟုတ္။ ရခိုင္ျပည္သည္ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕က်ဴးေက်ာ္သူရို႕၏ တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ ဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရၿပီး မီးေလာင္ျပာပုံဘ၀ က်ေရာက္ကာ အဖတ္ဆယ္၍မရေအာင္ ရခိုင္လူမႈဘ၀တခုလုံးလည္း ဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္လာခဲ့ၾကေသာ စာပီ၊ ယဥ္ေက်းမႈ သမိုင္းအမြီအႏွစ္မ်ားကို ၿမီလွန္ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးတခုလုံးျပန္၍ ေခါင္းမေထာင္လာႏိုင္ေအာင္ မရပ္မစဲလူသတ္ပြဲႀကီးကို ႏွစ္ေပါင္း(၄၀)ေက်ာ္ က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ေဒနိန္႕ထက္ထိလည္း နိန္႕စဥ္ရက္ဆက္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ားကို နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ လုပ္ေဆာင္နိန္မႈမ်ားေၾကာင့္ က်နိန္ရေသာမ်က္ရည္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။

ႏွစ္ေပါင္း(၄၀)ေက်ာ္ လူသတ္ပြဲႀကီးတြင္ ပထမ၄-ႏွစ္လူသတ္ပြဲႀကီးမွာ အရက္စက္ဆုံးႏွင့္ အဆိုးရြားဆုံးျဖစ္ၿပီး အျပစ္မဲ့ျပည္သူေပါင္း(၃)သိန္းနီးပါး အသက္ဆုံးယႈံးခဲ့ရသည္။ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕ရို႕၏ လူမဆန္စြာ ရက္စက္ပုံမွာ နိန္ထြက္ဘုရင္ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳးဟု ရီးသားပါဟိေသာ ၀ါးျပားမ်ားကို ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၏ လည္ပင္းတြင္ ဆြဲစီျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤ၀ါးျပားမ်ားကိုဆြဲသူမ်ားကိုသာ အသက္ခ်မ္းသာခြင့္ပီးၿပီး ၀ါးျပားမဆြဲဘဲ ျငင္းဆန္သူမ်ားကို ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ေက်ာ္ထြီး၏ ဘက္ေတာ္သားဟု သတ္မွတ္လွ်က္ အဆုံးစီရင္ခဲ့ၾကသည္။(၄)ႏွစ္အတြင္း လူ ၃-သိန္းခန္႕ကို အဆုံးစီရင္ခဲ့ၾကလွ်င္ က်န္ေသာႏွစ္ေပါင္း ၃၀-ေက်ာ္တြင္ မည္၍မည္မွ်ကိုအဆုံးစီရင္သတ္ျဖတ္ခဲ့မည္ကို တြက္ဆက္ၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။

ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးသမိုင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္တဦးမွာ ဗိုလ္ခ်င္းပ်ံျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်င္းပ်ံသည္ ဗမာရို႕ သိမ္းပိုက္ထားေသာ ေျမာက္ဦးထီးနန္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဗမာရို႕၏ညစ္ပတ္ေသာ နည္းပရိယာယ္ကို အလူးအလွိမ့္ခံခဲ့ရကာ ရခိုင္ျပည္ကို အၿပီးအပိုင္ မသိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ေပ။ ဗမာရို႕၏ ညစ္ပတ္ေသာ နည္းမရိယာယ္မွာ ညည့္အခ်ိန္၌ ဗိုလ္ခ်င္းပ်ံတပ္မွ ရဲေဘာ္မ်ားအျဖစ္ ဟန္ေဆာင္လွ်က္ အျပစ္မဲ့ျပည္သူမ်ားကို ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ျပည္သူမ်ားမွာ အလန္႕တၾကားျဖစ္လာခဲ့ၾကၿပီး ေက်းရြားမ်ား၌ပင္ ညည့္မအိပ္ရဲၾကေတာ့ဘဲ ေတာေတာင္ထဲတြင္ အလန္႕တၾကားအိပ္ခဲ့ၾကရသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗိုလ္ခ်င္းပ်ံလည္း စည္းရုံးမႈပ်က္ျပားကာ ရခိုင္ထီးနန္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္စြန္ ့ခြာ ထြတ္ၿပီးခဲ့ရသည္။

၁၈၂၄-ခုႏွစ္တြင္ မင္းသားႀကီးရႊီဘန္း၊ ေဒး၀န္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရွီ၊ ၿမိဳ႕သူႀကီးေအာင္ေက်ာ္ဇံရို႕ ဦးေဆာင္ေသာ ရခို္င္ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားသည္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ရယူလွ်က္ ရခိုင္ျပည္ကို ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ရန္ ျပည္သိမ္းတိုက္ပြဲကို ဆင္ႏြဲခဲ့ၾကသည္။ ဤတိုက္ပြဲဆင္ႏြဲရာတြင္ ဗမာဘက္က စစ္သူႀကီးမဟာဗႏၶဳလကိုယ္တိုင္ လာေရာက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ေသာ ပင္း၀ါတိုက္ပြဲမွာ နာမည္ေက်ာ္ၾကားၿပီး ျမန္မာဘက္မွ အက်အဆုံးမ်ားခဲ့ပါသည္။ (ဤပင္း၀ါတိုက္ပြဲေဒသသည္ ထိုးယခင္က ရခိုင္အေျမာက္အမ်ားနိန္ထိုင္ခဲ့ၾကၿပီး စည္ကားခဲ့ေသာ္လည္း ယၡဳအခါတြင္ ရခိုင္လူဦးေရမွာ မေျပာစေလာက္ေသာ အေရအတြက္သာ ဆက္လက္နိန္ထိုင္လွ်က္ဟိၿပီး အဂၤလိပ္ရို႕က ရာမူးဟုေခၚေ၀ၚၾကသည္။) ပန္း၀ါတိုက္ပြဲကို သဲသဲမဲမဲ ဆင္ႏြဲနိန္စဥ္ ရခိုင္ အဂၤလိပ္ ပူးတြဲတပ္ဖြဲ႕ရို႕သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ရီေၾကာင္းမွ စတင္၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္၊ ဤကဲ့သို႕ ရီေၾကာင္းမွ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ေသာသတင္းကို ရလွ်င္ရခ်င္း မဟာဗႏၶဳလဦးေဆာင္ေသာ ဗမာတပ္ဖြဲ႕သည္ ရန္ကုန္သို႕ မရႈမလွဆုတ္ခြာခဲ့ရသည္။ ပင္း၀ါတိုက္ပြဲမွ အဆုတ္တြင္ မဟာဗႏၶဳလသည္ လမ္း၌တြိသမွ်ေသာ အျပစ္မဲ့ျပည္သူျပည္သားမ်ားကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ပါသည္။ ဤသတ္ျဖတ္ခဲ့မႈကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ကုလားမႏိုင္ရခိုင္မဲဟူသည့္ စကားရပ္ ထြတ္ေပၚလာရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကုလားဟူေသာေ၀ါဟာရမွာ မ်က္ႏွာျဖဴ အဂၤလိပ္မ်ားကို ညႊြန္းဆိုေသာ စကားရပ္ျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္ကို တိုက္မႏိုင္၍ ရခိုင္သားရို႕ကို သဲသဲမဲမဲ သတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းကို ဆိုလိုပါသည္။ ရခိုင္သားရို႕ နိန္ ့စဥ္ရက္ဆက္ က်နိန္ေသာ မ်က္ရည္မ်ားသည္ အတိတ္က ဗမာနယ္ခ်ဲ႕ရို႕ ရက္ရက္စက္စက္သတ္ပစ္ခဲ့မႈကို ေအာက္မိတမ္းတရံုတခုတည္းျဖင့္ က်နိန္ရေသာ မ်က္ရည္စက္မ်ားျဖစ္ၾကပါသေလာ။

ရခိုင္သားရို႕သည္ အတိတ္က ဂစၦပျမစ္ရီတမွ်ေသာ မ်က္ရည္မ်ားက်ခဲ့ၾကရၿပီ၊ အခုလည္းနိန္႕စဥ္ရက္ဆက္ မ်က္ရည္က်နိန္ရတုန္းပင္။ ဘာသာမတူလူမ်ိဳးမတူေသာ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားအေပၚ ျမန္မာစစ္အုပ္စု၏ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ားကို ကမၻာက ရင္ထုမနာ ႀကြီကြဲခံစားခဲ့ၾကေသာ္လည္း ရာစုႏွင့္ခ်ီ၍ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕ရို႕က ရခိုင္လူမ်ိဳးကို မြားမ်ိဳပစ္ရန္ နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ ႀကိဳးစားလာခဲ့မႈမ်ားကိုကား ဂရုမစိုက္ အေလးမထားလုပ္နိန္သည္ကို တြိရသည္မွာ အလြန္တရာမွ ၀မ္းနည္းႀကြီကြဲစရာေကာင္းလွပါသည္။ ရခိုင္ေဒသ၌ အျခားေဒသမ်ားမွာကဲ့သို႕ လူ႕အခြင့္အေရးမ်ားခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ား ဆိုးဆိုးရြားရြားဟိနိန္တုန္းပင္။ ပိုဆိုးသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာပါေသာ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္မ်ားကို ရခိုင္ျပည္သို ့မလားေရာက္ႏိုင္ေအာင္ နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္တားဆီးနိန္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ဗမာနယ္ခ်ဲ႕သမားရို႕၏ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈဒါဏ္ေၾကာင့္ ရခိုင္သားရို႕သည္ တိုင္းျပည္ရပ္ရြာမ်ားကို စြန္႕ခြာလၽွက္ တျပည္တရြာ၌လားေရာက္ လုပ္ကိုင္နိန္ၾကရပါသည္မွာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာအေရအတြက္သို႕ ေရာက္ဟိနိန္ျပီဟု ရခိုင္ျပည္မွလာေသာ သတင္းမ်ားအရ သိဟိရပါသည္။ ရမ္းၿဗဲကြ်န္းဟိ အခ်ိဳ႕ေသာေက်းရြာမ်ားတြင္ လူပ်ိဳ ၊ လူရြယ္ လူလတ္မ်ားေတာင္ မက်န္ေတာ့ေၾကာင္း ၾကားသိနိန္ရပါသည္။ (၂၀၀၀)ခုႏွစ္ထုတ္ မိုးႀကိဳးစာေစာင္၌ေဖၚျပထားေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္ဖားကန္႕ေဒသေရာက္ရခိုင္လူဦးေရမွာ မယုံၾကည္ေလာက္ေအာင္ (၅)သိန္းခန္႕အထိ ဟိနိန္ျပီဟုေဖၚျပထားပါသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ဖားကန္႕တခုတည္း၌ လူဦးေရ ၅-သိန္းခန္႔ ဟိနိန္လွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံေဒသအႏွံ႔အျပားႏွင့္ ျပည္ပသို႔ျပန္႔ႏွံ႔ေရာက္ဟိနိန္ၾကေသာ ရခိုင္လူဦးေရ မည္၍မည္မွ်ဟိမည္ကို တြက္ဆက္ၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။ ရီျခားျမီျခားသို႔ ဤကဲ့သို႔ထြတ္ျပီးတိမ္းေယွာင္နိန္ၾကရသည္မွာ နယ္ခ်ဲ႔မိစာၦစစ္ဘီလူးရို႕၏ ၀င္ေရာက္ႏွိပ္စက္နိန္မႈေၾကာင္းသာျဖစ္ပါသည္။

ရခိုင္ျပည္သည္ သားငါး၊ ဆန္ရီ ၊ သဘာ၀သယံဇာတပြားမ်ားေသာ္လည္း နယ္ခ်ဲ႔မိစာၦစစ္ဘီလူးရို႕၏ ႀကီးစိုးခ်ယ္လွယ္နိန္မႈႏွင့္ လာဒ္ပီးလာဒ္ယူလုပ္နိန္မႈရို႕ေၾကာင့္ လာဒ္ပီးႏိုင္ေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားတခ်ိဳႏွင့္ ဘဂၤလီမူဆလင္ စီးပြားေရးသမားမ်ားသာ စီးပြားေရးေယွာင္လည္နိန္ၾကေသာ္လည္း ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားအမ်ားစုရို႕့မွာ ဆန္ကိုျမင္လွ်က္ႏွင့္ ထမင္းငတ္နိန္ရေသာအျဖစ္၊ ၿမီယာပိုင္လွ်က္ႏွင့္ ၿမီမဲ့့၊ ယာမဲ့၊ အိုးမဲ့၊ အိမ္မဲ့ျဖစ္ရကာ ကိုယ့္ရပ္ၿမီကိုစြန္႔ခြာၾကလွ်က္ တျပည္တရြာမွာ ရွာစားဖြီစားလုပ္နိန္ရေသာ ကြ်န္သေဘာက္ဘ၀ထက္ ဆိုး၀ါးေသာဘ၀ အဘယ္မွာဟိပါမည္နည္း။ ကြ်န္သေဘာက္ဘ၀ျဖင့္ နိန္ထိုင္နိန္ရသမွ်ကာလပတ္လုံး မ်က္ရည္ဆက္လက္က်ရအုံးမည္သာ။

လြတ္ေျမာက္နယ္ၿမီမွ ေတြးျမင္ရနံ ့မ်ား

ရခိုင္စာပီျဖစ္ေတ၊ မျဖစ္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးစြာမဟုတ္ႏွမ္း။ အျခားလူတိမသိရေအာင္ တတိုးေခ်ေျပာရစြာေကာင္းပါေရ။ ကိုယ့္အထဲမွာ ဇာျဖစ္နိန္နိန္ အျခားလူတိမသိစီခ်င္ေရဆႏၵေရ ကၽြန္ေတာ္၏ ရိုးသားေသာစိတ္ဓါတ္ပါဟာလူ။ ယခုပိုင္ရခိုင္စာပီနန္႔ ရီးသားကတ္ေတဆိုစြာ တမ်ိဳးေကာင္းပါေရ။ ကိုယ္ရို႕အတြင္းထဲက ျပႆနာတိကို ကိုယ့္ရို႕အထဲမွာ ေျပာကတ္ ဆိုကတ္ ေဆြးေႏြးကတ္စြာ အမ်ိဳးသားအတြက္ ပိုၿပီးေကာင္းပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္တြိဖူးပါေရ၊ အျခားလူတိနားလည္ေရ ဘာသာစကားနန္႕ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးစြာစာကို။ ယင္းခ်င့္တိေရအမ်ိဳးသားကို တိုက္ရုိက္ထိခိုက္စြာျဖစ္ေတအတြက္ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္သေဘာမက်။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားနန္႔ပတ္သက္လို႔ အျပဳသေဘာေဆာင္ေရ ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးမႈတိကို ရခိုင္သားအခ်င္းးခ်င္း ေဆြးေႏြးကတ္ေတအတြက္နန္႔ တဖဲ့ေခ် ေဆြးေႏြးခ်င္ပါေရ။

ကၽြန္ေတာ္ေအဖက္ကိုထြက္လာၿပီး ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနန္႔ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ဥာဏ္မိစြာပိုင္ ေလ့လာၾကည့္၊ သုံးသပ္ၾကည့္ျဖစ္ေတ။ ဆိုေက စာပီနန္ ့တိုက္ပြဲ၀င္ဖို ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ့္ဘ၀မွာ စာပီနန္႔ပတ္သက္လို႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္းေရ ေရာေယာင္ၿပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္းမဟုတ္ဆိုစြာကို ေျပာရျခင္းေရ အျခားေၾကာင္းမဟုတ္။ ေအဖက္မွာ ေရာက္နိန္ေရ ရခိုင္သားတိအနိန္နန္႔ စာရီးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာတိမ်ားေရအတြက္နန္႔ ေျပာရျခင္းပါ။ စာပီဖတ္ျခင္း တဖဲ့ေခ်ဟိၿပီးေက စာတိပီတိရီးနီစြာမ်ားေရ လူေတာ္တိဟိစြာကိုေတာ့ အားရပါယင့္။ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လုပ္ကိုင္နိန္ကတ္ေတဆုိစြာ ကိုယ့္၀ါသနာဗီဇနန္႔ လိုက္ဖက္ေရ“ေထာင့္”က ပါ၀င္တိုက္ပြဲ၀င္နိန္ျခင္းေရ အမ်ိဳးသားအတြက္ဘင္ျဖစ္ျဖစ္၊ကိုယ့္အတြက္ဘင္ျဖစ္ျဖစ္ အေကာင္းဆုံးရာမနားေယ။ အ၀ီးေရာက္သံတမန္တဦးနန္႔ ကၽြန္ေတာ္တြိျဖစ္ေတအခါ “အေ၀း ခိုင္လင္း အမတ္စဥ္းစားၾကည့္ေႏွာင္း၊ သူမ်ားေယာင္လို႔ လိုက္ေယာင္တဲ့လူဟာ ကိုယ့္အတြက္မေကာင္း၊ အမ်ိဳးသားအတြက္လဲ အက်ိဳးမဟိ။ ၀ါသနာမဟိဘဲ လုပ္ေရအလုပ္ဟာ ကြ်န္အလုပ္ျဖစ္ေတ ကြ်န္အျဖစ္မခံေက့ေ၀” ဆိုၿပီး မမိန္႔သီးေရမာန္ေအာင္ရို႔ ေဒသိယစကားနန္႔ ေျပာဖူးပါေရ။ မွတ္သားလိုက္နာဖို႔ ကေကာင္းေကာင္းပါေရ ဟာလူ။

ကနိန္႔ ရခိုင္သားတိ ျပည္ပမွာ ေတာ္လွန္ေရးသမား၊ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ စာရီးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ၊ သမိုင္းဆရာ၊ သုေတသီရို႕ မကန္ထြား အားရဖို႔ေကာင္းပါေရ။ စာပီအေၾကာင္းေျပာလို႔ တဖဲ့ေခ်ေျပာရေက စာပီအေၾကာင္းတခုေလ့မသိလို႔ ေျပာလို႔ရေရ လူတေယာက္ေရ ကဗ်ာတိစာတိရီးလို႔ စာအုပ္ထုတ္ေရ နိန္ရာတိကို ပို႔ေရ မပါေက ေကာႏွက္ေတ ဟာလူ စဥ္းစားဖို ့၊ ေ၀ဖန္ဖို ့ေျပာစြာပါ။ ကၽြန္ေတာ့့္ဆႏၵကႀကိဳးစားပမ္းစားလုပ္စီခ်င္ေရ ေစတနာေၾကာင့္ေျပာစြာပါ။ ဇာေလာက္ထိလည္းဆိုေက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသား ခိုင္လင္းရို႕ေတာင္ စာတိပီတိရီးလို႕ ဆုိေရအေတြးတိက ၀င္လာစြာမနား။ က်ေနာ္ျပည္တြင္းထဲမွာ ေလးႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ စာတိပီတိရီးၿပီးပို ့ဖူးပါေရ မပါလီရီးလီ၊ ေလ့လာလီဆက္ရီးလီ ပို ့လီ၊ ယင္းစြာ ခံစားခ်က္တိဟိဖို ့ စာရီးဆရာထြဋ္ေခါင္က သူ႕အတြိအၾကဳံ တခုေျပာျပလို႕ရီးလာစြာပါ ဟာလူ။ ဇာေလာက္ထိေလ့ဆိုေက “ကလွ်ာမဂၢဇင္း” အယ္ဒီတာတိဆိုေက ပုံႏိွပ္စာလုံးအျဖစ္ ထြက္ေပၚလာေကေလ့ ယင္းပိုင္ေ၀ဖန္စြာကိုကေကာင္းျခီေရဟာလူ ၀ါသနာဟိဟိ ေစတနာပါပါနန္႕လုပ္ကတ္ေကေလ့ “အကေရာင္း ဘုရားႀကီးသတ္” ရခိုင္သားတိေအပိုင္ဟိဖို ့လို ့မထင္္ဟာလူ။ ကြ်န္ျဖစ္နိန္ေတာင္ တိုးတတ္သစ္လြင္ေရဖက္မွာ​ “ေဂါင္” ျဖစ္လို ့ဟိဖို ့။

အဓိကဆိုလိုခ်င္စြာကေရ ”အစဥ္အလာဥခြံထဲက ေဖာက္ထြက္ေတြးေခၚၿပီး ျပဳလုပ္ကတ္ဖို႔ အတြက္ပါ” ျပည္ပမွာေရာက္ဟိနိန္ေရ ရခို္င္လူငယ္တိထဲမွာ ေခတ္ပညာတတ္လူငယ္တိ ဟိကတ္စြာမနား။ အျခားလူငယ္တိနန္႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ပနာ ရန္သူကိုအဟုန္ျပင္းစြာ တိုက္ခိုက္ဖို႔ အခ်ိန္လြန္နိန္ရာမနား၊ ALD (လူငယ္)အတြင္းေရးမွဴး ကိုဦးသိန္းေမာင္ စကားနန္႔ေျပာရေက“ကနိန္႔ ကၽြန္ေတာ္ရို႔မ်ိဳးဆက္ဆိုစြာ ေနာက္ဆုံးမ်ိဳးဆက္၊ ေနာက္ဆုံးခံတပ္ပါ။ ေအမ်ိဳးဆက္မွာ ခိုင္ခိုင္မာမာ ပီပီျပင္ျပင္ မလုပ္ႏိုင္၊ မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေက ေနာက္မ်ိဳးဆက္ဆိုေက အမ်ားႀကီး၀ီးက်န္ၿပီး မ်ိဳးဆက္ျပတ္က်န္ခပါဖို ့” (INTERNEWS) သင္တန္းကအျပန္မွာ ေဆြးေႏြးျဖစ္ေတအထဲက စကားအခ်ိဳ႕ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ဆိုေရလူေလ့ ဇာေကာင္ေလ့မဟုတ္ပါ။ ယေကေလ့ ေစတနာသန္႔သန္႔ ၀ါသနာပါေရ “ေထာင့္”က တိုက္ပြဲ၀င္နိန္ျခင္းျဖစ္ေတဆိုစြာကိုေတာ့ ေျပာရဲပါေရ။ ၀ါးပင္အားလုံးေတာင္မြိ(ေတာင္ေ၀ွး)ျဖစ္ရဖို႔၊ ထန္းပင္အားလုံး ဘုန္းႀကီးယပ္ေတာင္ျဖစ္ရဖို႔ ဆိုေရအေတြး၊ အယူအဆမဟိဆိုစြာေတာ့ ေျပာခ်င္ပါေရ။ ALD(Exile) ဥကၠဌခိုင္ေအာင္၀င္းက “တေယာက္နန္႔တေယာက္ လြဲမွားစြာယွဥ္ၿပိဳင္နိန္ကတ္လိမ့္ေမ”လို႔ ဆိုပါေရ။ ကေကာင္းမွန္စြာမဟုတ္လား ေအဖက္မွာ ဥကၠဌခိုင္ေအာင္၀င္းသုံးသပ္ေရပိုင္ လြဲမွားေရယွဥ္ၿပိဳင္မႈတိဟိစြာပိုင္ အခ်င္းခ်င္းရန္ေစာင္မႈ၊ မနာလိုမႈတိဟိစြာကို အကေရာင္းတြိရပါေရ။ ဟာလူေလ့တြိရဖို႔လို႔ထင္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ရို႕ လူငယ္တိအနိန္နန္႔“ေနာက္ဆုံးခံတပ္”ဆိုစြာကို နားလည္သေဘာေပါက္လက္ခံၿပီး အနာဂတ္အတြက္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ကတ္ဖို႔ အကေရာင္းလိုအပ္နိန္ပါဗ်ာယ္။

အခ်င္းခ်င္းတိုက္ခိုက္မႈေရ မနာလို၀န္တိုမႈမွာ အၿခီခံပါေရ။ မနာလို၀န္တိုမႈဟိလို႔ တိုက္ခိုက္ျခင္းဆိုစြာ အာကာမွာ“လ”ပပိုင္ ထင္ရွားေရမနားဟာလူ ကၽြန္ေတာ္သုံးနိန္က် အသုံးအႏႈန္းနန္႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာရဖို႔ဆိုေက “အခ်င္းခ်င္းတိုက္ခိုက္မႈ၏ အၿခီခံအုတ္ျမစ္သည္ မနာလို၀န္တိုမႈျဖစ္၏”လို႔ ဆိုခ်င္ေရ။ ျပည္တြင္းမွာဟိေရ ရခိုင္လူငယ္တိကိုေတာ့ မေျပာပါဗ်ာယ္။ ျပည္ပေရာက္ရခိုင္လူငယ္တိကို လက္လွမ္းမီသေလာက္ ကၽြန္ေတာ္တဖဲ့ေသွ် ေလ့လာၾကည့္မိပါေရ။ ပညာတတ္ ရခိုင္လူငယ္တိ ႏိုင္ငံတကာမွာ ျပန္႔ႀကဲလို႔အမ်ားႀကီးဟိပါေရ။ တတ္ထားေရပညာတိနန္႔ အမ်ိဳးသားကို အက်ိဳးျပဳေက ဇာေလာက္ေကာင္းပါဖို႔လဲ။ အခ်ိဳ႕ဟိစြာကလဲ မဆိုစေလာက္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တြိရေရ၊ ျမင္ရေရ၊ ၾကားရစြာကေရ အခ်င္းခ်င္းတက္နင္းဖို႔၊ တိုက္ခိုက္ဖို႔ ျပင္ဆင္နိန္ကတ္၊ လုပ္နိန္ကတ္စြာကိုရာ တြိရေရမနားဟာလူ။ အခ်ိဳ႔လူငယ္တိေရ ၀ါသနာပါေရေထာင့္က လူမ်ိဳးအတြက္ လုပ္နိန္ကတ္စြာတိြရပါယင့္။ အခက္အခဲအၾကပ္အတည္းၾကားက ႀကိဳးစားပမ္းစားလုပ္စြာတိတြိရပါေရ၊ စြန္႔လႊတ္အႏိုက္နာခံမႈတိနန္႔ ယင္းပိုင္လူငယ္တိကို အဖရခိုင္ျပည္ႀကီးက လက္ခေမာင္းခတ္ၿပီး ေကာင္းခ်ီးၾသဘာပီးဖို႔ဆိုစြာ က်ိန္းသီဟာလူ။

အမ်ားထဲက အျဖစ္အပ်က္တခုကို သာဓကတခုအနိန္နန္႔ ထုတ္ျပခ်င္ေရ။ ရခိုင္သားတိသိၿပီးသားျဖစ္ေရ(ALD) အေၾကာင္းပါ။ (ALD)ဆုိစြာ ျပည္တြင္းထဲမွာ တရား၀င္မဲႏိုင္ေရပါတီပါ။ (ALD)ေခါင္းေဆာင္တိေရ စစ္အုပ္စု၏ ၁/၉၀ ကိုသတိၱဟိဟိျပတ္သားစြာ ဆန္႔က်င္လို႔ ဖ်က္သိမ္းခံရပါေရ။ ယေကေလ့ (ALD)ေခါင္းေဆာင္တိေရ ျပည္သူ႔တရား၀င္ ရြီးခ်ယ္ထားစြာျဖစ္ေတအတြက္နန္႔ ဖ်က္သိမ္းေကေလ့ လုပ္စရာဟိစြာကို ဆက္လုပ္ကတ္ပါေရ။ ေထာင္ထဲေရာက္လည္း ဆက္လုပ္ကတ္ေတ လြတ္လာကတ္ေက ဆက္လုပ္ေရ။ ေထာင္ထဲမွာ ဟိသီးယင့္ ၊ အဖမ္းခံရေရ ဆရာေအာင္၀န္းရို႕၊ ဦးသာႏိုးရို႕ ျပည္ပမွာဖြဲ႔ပနာ ဆက္လုပ္ကတ္ဖို႔ ထြတ္လာကတ္ေတ။ တခ်ိဳ႕က ေထာက္ခံကတ္ေတ၊ တခ်ိဳ႕က ဖ်က္ကတ္ေတ၊ လုံး၀မလိုလား၊ NLD(LA) ဖြဲ႔စြာပိုင္ ငါရို႕ေလ့ (ALD-LA) ေလ့ ဖြဲ႔ျဖစ္ေအာင္လုပ္ရဖို႔လို႔အသိမဟိ။ မထြတ္လာေတာင္မွ ထြတ္လာဖို႔ ဖိတ္ေခၚကမ္းလွမ္းရဖို႔ရာမနား။ ေထာ…ၾကည့္ ေခါင္းေဆာင္ဆိုေရလူတိက ALD(Exile) ဖြဲ႔ပနာ ဆက္လက္တိုက္ပြဲ၀င္ဖို႔ ထြတ္လာေတာင္ ကန္႔ကြတ္ကတ္၊ ဖ်က္ဆီးကတ္ေတ။ ဘုရားႀကီးသတ္ ဟာလူ၊ အကေရာင္းေျပာစြာပါ။ သက္သီမကလို႔ သက္ရွင္တိေတာင္ ဟိပါေရ။ ရခိုင္လူထုထဲထိ နာမည္ႀကီးခေရ ခိုင္ရာဇာဆိုေက ALD(Exile) ဖြဲ႔ဖို႔ဆိုစြာကို အားတက္သေရာ အားပီးခေရဟာလူ။ ေငြေၾကးတိေတာင္ေထာက္ပံ့ခေရ။ ဟာလူလဲ ေအအေၾကာင္းကို ၾကားပါဖို႔ရာ။ သမိုင္းတခုအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ရပါဖို႔ဟာလူ။ ငါရို႕မွာ လူထုဟိစြာမနား၊ လူထုကိုခ်ျပရခန္းသီး၊ သမိုင္းဆိုစြာ ေဖ်ာက္ဖ်က္လို႔ရပါဖို႔လားဟာလူ။

ကၽြန္ေတာ္ေဆြးေႏြးခ်င္စြာက အျပဳသေဘာေဆာင္ေရ ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးမႈတိပါ။ ဗုဒၶေတာင္မွ ေ၀ဖန္မႈကို လက္ကမ္းႀကိဳဆိုေရမနား၊ ဗုဒၶ၀ါဒေရ”ဝိဘဇၨ၀ါဒီ”လို႔သင္ဖူးပါေရ။ အထူးထူးအျပားျပားေသာ ေ၀ဖန္မႈလို႔ျပန္ရဖို႔လားမသိဗ်ာယ္။ ရန္ကုန္မွာဟိေရ မဂၤလသုခပါဠိတကၠသိုလ္ဆိုစြာ ရခိုင္သားတိ တည္ေထာင္ခေရေက်ာင္းပါ။ တိတိက်က်ေျပာရေက မာန္ေအာင္သားတိ တည္ေဆာက္ခေရ ေက်ာင္းပါ။ ယင္းေက်ာင္းမွာ အေဆာင္တိ အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးနန္႔ ဟိေရအထဲက “ဝိဘဇၨ၀ါဒေက်ာင္းေဆာင္”ဆိုစြာ ဟိပါေရဟာလူ။ ဟာလူက တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတာ္သားျဖစ္လို႔ ယင္းအေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ္မ်ိဳးက ေ၀ငွစြာပါဟာလူ။ ဗုဒၶေရ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပမႈကို လက္ခံေရဆိုစြာကို ေျပာခ်င္စြာပါ။ ဟာလူရို႕ငါရို႕မွာေလ့ အျပဳသေဘာေဆာင္ေရ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပမႈတိ ဟိဖို႔ဆိုစြာ ဟာလူလက္ခံပါဖို႔ထင္ပါေရ။ ေ၀ဖန္မႈဟိမွ တိုးတတ္စြာမနား ဟာလူက ကၽြန္ေတာ့္ထက္နားလည္ပါဖို ့။

ေတာ္လွန္ရင္း ေတာ္လွန္ရင္း အာဏာသွ်င္တိျဖစ္လိုျဖစ္၊ ရန္သူေပ်ာက္လိုေပ်ာက္၊ ငါရို႕ရန္သူေရအသူလဲ? အေသအခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ပါ။ ရန္သူေရ ဟာလူေလ့မဟုတ္၊ ခိုင္လင္းေလ့မဟုတ္ပါဟာလူ။ ယင္းပိုင္ (A) အဖြဲ႔အစည္းေလ့ မဟုတ္ေရပိုင္ (D) အဖြဲ႔အစည္းကား ရန္သူအဖြဲ႔အစည္းပါလား။ ကိုယ္ရို႕အခ်င္းခ်င္း မနာလို၀န္တိုမႈတိဟိၿပီး တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ရန္သူေရ ေပ်ာက္မွန္းမသိ ေပ်ာက္လားခေရ။ ရန္သူေပ်ာက္လို႕မျဖစ္၊ ရန္သူေပ်ာက္ေက “လခဗ်ာယ္”လို႔ စစ္ေတြလီသံနန္႔ ေျပာခ်င္ေရဟာလူ။ ရခိုင္လူထုအတြက္ လုပ္နိန္စြာခ်င္းသိယင္းနန္႕ ဇာျဖစ္လို႕လက္တြဲမလုပ္ႏိုင္စြာလ။ဲ တဖြဲ႔တပါတီျဖစ္ရေမလို႔ ကၽြန္ေတာ္မေျပာပါ။ ဂ်ိတ္ဆက္ၿပီး(လက္တြဲၿပီး) လုပ္ဖို႔စြာကို ေျပာျခင္းပါ။ တဖြဲ႔တပါတီျဖစ္လာခေက ကေကာင္းေကာင္းပါေရ။ ဟုတ္ပါဗ်ာယ္…ကိုယ္ရို႕လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း လူထုအတြက္ဆိုေရ အၿခီခံရည္မွန္းခ်က္ခ်င္း တူကတ္စြာမနား၊ တြိရစြာကေတာ့ ေစာင္းနိန္ကတ္၊ မသိမသာတိုက္ခိုက္နိန္ကတ္စြာနန္႕ပင္ “ရန္သူေပ်ာက္နိန္”စြာကို တြိရပါေရ။ ေျပာလိုက္ေဟာလိုက္ေက ရီမေျပာကဲ့ လီေတာင္မ၀င္။ ရန္သူေပ်ာက္လို႔ ေပ်ာက္မွန္းမသိ ယၿပီးေက ရခိုင္အမ်ိဳးသားညီလာခံကို လက္ညႈိးထိုးနိန္စြာကိုေလ့ တြိရယင့္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားညီလာခံကို “ဝိသႀကဳံနတ္သား”ဖန္ဆင္းဖို႔လို႔ ထင္စြာလားမေျပာတတ္ဗ်ာယ္။ ပူးေပါင္းမႈ၊ ျပင္ဆင္မႈ ဇာေလာက္ဟိပါဗ်ာယ္လဲ။ ညီလာခံဆိုစြာ တမ်ိဳးသားလုံးနန္႔ဆိုင္စြာႏွမ္း လုပ္ရဖို႔ဆုိစြာနန္႔မၿပီးသီး။ ပူးေပါင္းျပင္ဆင္မႈ ဇာေလာက္ဟိလဲဆိုစြာက အေရးႀကီးပါေရ။ အမ်ိဳးသားညီလာခံက်င္းပဖို႔ဆိုေက ဇာအၿခီခံေပၚမွာ က်င္းပဖို႔စြာလဲ၊ အခုျပင္ဆင္ထားစြာက ေ၀၀ါးနိန္စြာလား၊ ဇာေၾကာင့္ေ၀၀ါးနိန္လို႔ထင္လဲ၊ အမ်ိဳးသားညီလာခံကို ဇာအၿခီခံေပၚမွာ က်င္းပသင့္ေလ။ ယင္းပိုင္မိန္းခြန္းတိမိန္းပနာ တဆင့္ခ်င္း ပုံေဖၚရဖို႔ဆိုစြာေဆြးေႏြးစြာပါ။

မိမိိကိုင္စြဲထားေရ အမွန္တရားဆိုစြာ ကေရာင္းအမွန္တရားလို႔ ခံယူပိုင္ခြင့္၊ ယူဆပိုင္ခြင့္ဟိပါေရ။ ယေကေလ့ တေယာက္တည္းသာ နိန္ရဖို႔ဟိေရဟာလူ။ အားလုံးဒီမိုကေရစီကိုလက္ခံရဖို႔၊ သစ္ေခါက္မွန္သမွ် သကၤန္းဆီးဆိုးရဖို႔ဆိုေရ အေတြးတိ ရာစုေဟာင္းမွာ က်န္ခပါဗ်ာယ္။ ယင္းအေတြးအေခၚဆိုစြာ ႏွစ္ဆယ္ရာစုအလယ္ေလာက္မွာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းလားေရလို႔ ပညာသွ်င္တိက ဆိုစြာကိုသိရပါေရ။ သစ္ေခါက္မွန္သမွ် သကၤန္းဆီးဆုိးရဖို႔ဆုိေရ အေတြးအေခၚ အမွန္တရားဟိေရဆိုေက ဗိေႏၶာဆီးဆရာနန္႔ ျပႆနာတတ္ကတ္ဖုိ႔။ ဗိေႏၶာဆီးဆရာမွာေလ့ သစ္ေခါက္ကို ဆီးေဖၚစပ္ပါဖို႔မနား။ ဆိုေက ရခိုင္ျပည္သူအတြက္ဆိုေရ ဘုံရည္မွန္းခ်က္ဟိေရ လူအခ်င္းခ်င္း၊ အဖြဲ႔အစည္းအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ေထာက္ပံံ့ကတ္ဖို႔၊ ယိုင္းပင့္ကတ္ဖို႔၊ ကူညီကတ္ဖို႔၊ လက္တြဲေခၚကတ္ဖို႔ဆိုေရ အသိဟိေရ ရခိုင္မသားမွန္သမွ် ရန္သူမေပ်ာက္ေတလူတိပါ။ အခ်င္းခ်င္းရန္သူထင္နိန္ကတ္ၿပီး စြဲကိုင္ထားေရ အမွန္တရားနန္႔ ကၽြန္ေတာ္ရို႕မ်ိဳးဆက္မွာ ေအပိုင္ရွိကိုဆက္ၿပီး လုပ္နိန္ကတ္ဖို႔ဆိုေက ထီးနန္းကိုမေျပာေက့ ထီးစုတ္ေတာင္ရဖို႔မဟုတ္။ တခါတရီ ေျပာကတ္စြာကိုၾကားရပါေရ ကၽြန္ေတာ္ရို႕ကို ေအာက္သားေနာက္ကို လိုက္ကတ္ေတလတ္ ဇာခ်င္းကိုေျပာစြာလဲ မေျပာတတ္ဗ်ာယ္။ ေခတ္ပညာတတ္လူငယ္တိဆိုေရ၀ါ၊ ေအပိုင္အေတြးအေခၚတိဟိစြာကို ကၽြန္ေတာ္္အံ့ၾသလို႔မဆုံးဟာလူ။

ကိုယ့္ရို႔အခ်င္းခ်င္း အျပဳသေဘာေဆာင္ေရ စိတ္ဓာတ္နန္႔ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပနိန္စြြာကို တိုက္ခိုက္နိန္စြာလို႔ မထင္ပါေက့။ ကၽြန္ေတာ့္ေဆာင္းပါးတိ၊ ကဗ်ာတိကို ေ၀ဖန္ၾကည့္ပါ။ ရန္သူကိုေလ့ ကၽြန္ေတာ့္အင္အားအရ ဇကုန္ တိုက္နိန္စြာပါဟာလူ။ ကိုယ္ရို႕အခ်င္းခ်င္း အျပဳသေဘာေဆာင္ေရစိတ္ဓာတ္နန္႔ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပဖူးေရ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ရီးဖူးပါေရ။ ဇာအဖြဲ႔အစည္း၊ လူ၊ နာမည္စေရ အမည္နာမတိမပါဘဲ ေယဘုယ်ဆန္ေရ အသုံးအႏႈန္းတိနန္႔ေ၀ဖန္စြာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ယင္းခါ (၃၅) ကီလို(မဲေဆာက္)မွာ ေက်ာင္းဆရာလုပ္လို႔ ေက်ာင္းနန္႔ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ရီးေရေဆာင္းပါး ျမန္မာ့အလင္းမွာ ပါလာလို႔ ေကာင္းေရဆိုစြာ ဟာလူေ၀ဖန္ဖူးေရမနား။ မွတ္မိပါဖို႔ရာ၊ ယင္းခါဟာလူ ကၽြန္ေတာ့္ကိုသတ္ဖို႔ ျဖတ္ဖို႔ထိ လာေျပာစြာမနား။ ကၽြန္ေတာ္လည္းမေၾကာက္ပါ။ သူရို႕ေလာက္ကိုမေျပာေက့ (နအဖ)စစ္အုပ္စုကိုေတာင္ ကေလာင္နန္႔တိုက္နိန္စြာပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ကိုသတ္ဖို႔လတ္ သတ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ကိုသတ္ေက ေနာင္လာေနာင္သားတိ သမိုင္းရီးပါဖို႔ရာမနား။ အေ၀း….ဟာလူ အရိုးတြန္စြာဆိုေရစကားကို မင္းၾကားဖူးပါဖို႔ရာ။ သမိုင္းဆိုစြာ ၾကာလာလို႔ မေကာင္းဗ်ာယ္ဆုိစြာမဟိပါ။ ေဟာင္းလီ၊ၾကာလီ သမိုင္းေရတန္ဖိုးဟီလီ ဟာလူ။သမိုင္းအမဲစက္ ထင္လခေက လခဗ်ာလ္လို႔ မွတ္ပါ၀ရို႕။ အျခားလူတိကို အထင္ေသးၿပီး မိမိကိုယ္ကို ဗဟုျပဳလိုေသာစိတ္ဓာတ္တိ ဖယ္ယွားၿပီးေက ရခိုင္လူမ်ိဳး သြီးစည္းညီညြတ္ေရးကုိ တည္ေဆာက္ၾကဖို႔ ALD(Exile)ဥကၠဌႀကီး ခိုင္ေအာင္၀င္းေျပာဖူးပါေရ။ အစဥ္အလာတန္ဖိုးထားစနစ္(Valuesystem) ပ်က္ယြင္းျခင္းေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရး ၿပိဳကြဲရျခင္းရို႕ကို သုံးသပ္ခ်က္ကို တင္ျပခ်င္ပါေရ။

“အစဥ္အလာတန္းဖိုးထားစနစ္ပ်က္နိန္သည့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္ တေယာက္နန္႔တေယာက္ ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳမႈ ဟိမည္မဟုတ္။ တေယာက္ကိုတေယာက္ အထင္အျမင္ေသးစြာ ျပဳမႈဆက္ဆံၾကလိမ့္မည္။ တေယာက္လုပ္ရပ္ကိုတေယာက္ အသိအမွတ္ျပဳမည္မဟုတ္။ ႏွစ္သက္သေဘာက်မည္မဟုတ္၊ တေယာက္ေျပာသည္ကို တေယာက္ နားေထာင္မည္မဟုတ္၊ တေယာက္ကိုတေယာက္ မနာလို၀န္တိုျဖစ္နိန္ၾကလိမ့္မည္။ တေယာက္နန္႔တေယာက္ ရန္ေစာင္နိန္ၾကမည္။ တေယာက္နန္႔တေယာက္ လြဲမွားစြာ ယွဥ္ၿပိဳင္နိန္ၾကလိမ့္မည္။ တေယာက္အေရးကိုတေယာက္က ငါနန္႔မဆိုင္ဟု ဖယ္ေယွာင္နိန္လိမ့္မည္။ ရခို္င္လူမ်ိဳးသည္ အစဥ္အလာတန္ဖိုးစနစ္ပ်က္ယြင္းခဲ့၍ စည္းလုံးညီညြတ္မႈ ကင္းမဲ့လာေသာေၾကာင့္ ဗမာရို႕လက္ေအာက္ က်ေရာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဗမာလက္ေအာက္ကြ်န္ပညာေရး၊ ကြ်န္စီးပြါးေရးစနစ္ရို႕ေၾကာင့္ ရခိုင္အစဥ္အလာတန္ဖိုးစနစ္သည္ ပို၍ပ်က္စီးနိန္ရသည္၊ မိမိလူမ်ိဳးကို အထင္အျမင္ေသးကာ ဗမာအာဏာသွ်င္ရို႕ကို အထင္ႀကီးလာၾကသည္။ တကိုယ္ေကာင္းဆန္ၿပီး မိမိကိုယ္ကိုမဟိုျပဳကာ အလြန္ေၾကာက္တတ္လာၾကသည္။ ဤစရိုက္လကၡဏာမ်ားကိုသိလွ်င္ အမွားကိုအမွန္ျပင္ၿပီး အစဥ္အလာတန္ဖိုးစနစ္(Valuesystem) ကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ ရခိိုင္အမ်ိဳးစည္းလုံးညီညြတ္မႈကို ျပန္လည္ရဟိႏိုင္လာမည္ျဖစ္သည္။ စိတ္ရွည္ရွည္ဇြဲေကာင္းေကာင္းျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾကရမည္။ မိမိကိုယ္ကိုႏွိမ့္ခ်ေသာ “နိ၀ါတ” တရား၊ ေျပာလြယ္ဆိုလြယ္ နာလြယ္ေသာ”သုဟုဇုဇဂုဏ္“ရို႕နန္႔ ျပည့္စုံေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမည္။ တရုတ္သမတၱႏိုင္ငံကို ထူေထာင္ခဲ့သူ ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္သည္ တိုင္းတပါးသားရို႕ ေလာင္းရိပ္ေအာက္၌ အစဥ္အလာတန္ဖိုးစနစ္ပ်က္ကာ စည္းလုံးညီညြတ္မႈမဟိ၊ စာရိတၱပ်က္ယြင္းကာ ဘိန္းစားခ်ည္းျဖစ္နိန္ေသာ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားကိုၾကည့္ၿပီး အႀကီးအက်ယ္စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းခဲ့ရသည္။ သို႔ရာတြင္ သူသည္ ေရရွည္စိတ္ဓာတ္က်မနိန္ဘဲ စိတ္ရွည္ရွည္ ဇြဲေကာင္းေကာင္းျဖင့္ အမ်ိဳးသားေရးကို ေမတၱာ၊ ေစတနာထားကာ တရုတ္အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ျပန္လည္ရွင္သန္ေအာင္ စည္းလုံးညီညြတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ၿပီး တရုတ္သမတၱႏိုင္ငံ ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည္ကို အတုယူသင့္သည္ “ဟူ၍ ရခိုင္လူငယ္မ်ားကို ALD (Exile) ဥကၠဌႀကီး ခိုင္ေအာင္၀င္းက စာရီးၿပီးေျပာဖူးပါေရ။ မွတ္သားလိုက္နာသင့္ပါေရဟာလူ ကိုယ့္အမ်ိဳးသားအတြက္ မဟုတ္လား။ ရခိုင္ပညာဟိအမတ္ႀကီးဒုံးညိဳ ” က ရခိုင္အစဥ္အလာတန္ဖိုးစနစ္(Valuesystem) ပ်က္ယြင္းနိန္ေၾကာင္းကို ကဗ်ာေခ်ျဖင့္ သတိပီးဆုံးမ ဖူးပါေရ။

လိမၼာမ်က္ျပင္း၊ ဆင္းရဲအားရ

ႀကြယ္၀မနာလို ၊ ကိုယ့္ထက္သာမႀကိဳက္

အမိုက္ေလးပါး ၊ ဤတရားေၾကာင့္

ရခိုင္သားမွာ ၊ ဆင္းရဲရာလိမ့္

ေနာင္လာေနာင္သား ၊ သတိထား…….။