-၁၉၉၅-ခုေဖေဖၚ၀ါရီလ-၁၈-ရက္နိန္သည္ ရခိုင္အာဇာနီသူရဲေကာင္းလည္းျဖစ္၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးလည္းျဖစ္ေသာ ္ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္ က်ဆံုးလားခသည့္နိန္႔ျဖစ္ပါသည္။ ဤနိန႔္သည္ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုးအတြက္ အလင္းေရာင္ေပ်ာက္ကြယ္၍ အေမွာင္က်ခဲ့ရေသာနိန႔္၊ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အစားထိုးမရသည့္ ၾကယ္တပြင့္ႀကြီက်ခဲ့ရသည့္၊ မ်ိဳးခ်စ္သူမ်ားအတြက္ ရင္ကြဲနာက်ခဲ့ရေသာနိန္႔ (သို႔မဟုတ္) အစားထိုးမရေသာ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတေယာက္ ကြယ္ေပ်ာက္လားသည့္နိန္႔တနိန္႔ပင္။
ရခိုင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ အသက္ထင္ရွားဟိစဥ္က ရခိုင္ရို႕ဂုဏ္ေရာင္ေတာက္ခဲ့ရသည္။ ရခိုင္ဂုဏ္ေရာင္ထြန္း ေတာက္ရျခင္း အေၾကာင္းမူကား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေမာင္ေက်ာ္လိႈင္သည္ အမ်ိဳးခ်စ္ေသာေခါင္းေဆာင္၊ အမ်ိဳးအတြက္ အနစ္နာခံေသာေခါင္းေဆာင္၊ ပညာတတ္၍ အေျမာ္အျမင္ဟိေသာေခါင္းေဆာင္၊ အေတြးအေခၚေကာင္းေသာေခါင္းေဆာင္၊ ဆက္ဆံေရးေကာင္း၍ စကားေျပာေကာင္းေသာေခါင္းေဆာင္၊ လူလွ၍စံခ်ိန္၀င္ေသာေခါင္းေဆာင္၊ ေခ်ာေမာလွပ၍ လူခ်စ္လူခင္မ်ားေသာေခါင္းေဆာင္၊ အဂၤလိပ္စာပီကို အထူးကြ်မ္းက်င္ေသာေခါင္းေဆာင္၊ မိန္းမမလိုက္စား၍ စာရိတၱေကာင္းမြန္ေသာ၊ သတင္းေကာင္းထြက္ေသာေခါင္းေဆာင္၊ ကမၻာ့အႏွံ႔အျပားက လူမ်ိဳးအသီးသီးရို႕၏ အရိုအေသပီးမႈကို ခံရေသာေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္။
တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံျခားသားတိက ကိုယ္ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္လွပသကဲ့သို႔ ရခိုင္ရို႕သည္လည္း လူလွမ်ိဳးႏြယ္စု သာကီ၀င္ မ်ိဳးႏြယ္စုဟူ၍၎၊ ကိုယ္ေမာင္ေက်ာ္လႈိင္သည္၊ အဂၤလိပ္စာတတ္ကြ်မ္းသကဲ့သို႔ ရခိုင္ရို႕သည္လည္း ပညာတတ္ၾကေသာလူမ်ိဳးဟူ၍၎၊ ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္သည္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ျပင္းထန္သကဲ့သို႔၊ ရခိုင္ရို႕သည္လည္း အမ်ိဳးခ်စ္၍ အမ်ိဳးကိုအစဥ္ေစာင့္ေရွာက္ေသာ လူမ်ိဳးဟူ၍၎၊ ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္သည္ စာရိတၱေကာင္းမြန္သကဲ့သို႔ ရခိုင္ရို႕သည္လည္း စာရိတၱေကာင္းမြန္ေသာလူမ်ိဳး၊ အခ်စ္ေရးထက္ အမ်ိဳးသားေရးကို ဦးစားပီးေသာလူမ်ိဳးဟူ၍၎၊ ေမာင္ေက်ာ္လႈိင္သည္ လူပ်ိဳးႀကီးဘ၀ျဖင့္ စိတ္ဓါတ္မက် သကဲ့သို႔ ရခိုင္ရို႕သည္လည္း သစၥာဟိေသာလူမ်ိဳး၊ စည္းကမ္းဟိေသာလူမ်ိဳးဟူ၍ ေျပာဆိုၾကသျဖင့္ ရခိုင္ရို႕၏စံျပပုဂၢိဳလ္လည္းျဖစ္သည့္အျပင္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတဦးလည္းျဖစ္ပါသည္။
တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအသီးသီးမွ ေခါင္းေဆာင္အသီးသီးက ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္ကို အရိုအေသပီးၾကသကဲ့သို႔၊ ဘဂၤလားေဒ့(ခ်္)ႏိုင္ငံမွ အစိုးရအရာဟိ အခ်ိဳ႕ရို႕ကလည္း အရိုအေသပီး၊ နိန္ရာပီးဆက္ဆံၾကပါသည္။ ရခိုင္ျပည္မွာ သမၼတျဖစ္လာမည့္သူ၊ ရခိုင္မင္းေလာင္းဟု သမုတ္ေခၚေ၀ၚၾကလွ်က္ ရာဇာႀကီးဟုလည္းေခၚေ၀ၚၾကပါသည္။
လက္ရံုးရည္၊ ႏွလံုးရည္စြမ္းပကား ထက္ျမက္ေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရး ဗိသုကာ ေမာင္ေက်ာ္လႈိင္၏ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္၊ စြမ္းေဆာင္မႈတစိပ္တေစာင္းကို တင္ျပရေသာ္--ရခိုင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေမာင္ေက်ာ္လႈိင္ကို ရခိုင္ျပည္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပင္ယား(စဖိုကြ်န္း)ေက်းရြာ၌ အဘဦးေမာင္စိန္ျဖဴ(ေက်ာင္းဆရာၾကီး) အမိေဒၚမစိန္ျဖဴတို႔မွ(၁၃၀၈)ခု တေပါင္းလၦဳတ္-၇-ရက္ဗုဒၶဟူးနိန္႔တြင္ မြီးဖြါးသန႔္စင္ခဲ့ပါသည္။ ငယ္အမည္မွာ င/ပုေခၚလွျဖဴသန္ျဖစ္သည္။ ညီအကိုယ္ေမာင္ႏွမ(၈)ေယာက္ဟိသည့္အနက္ ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္မွာ တတိယေျမာက္သားျဖစ္သည္။ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္အတူ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕၀ါးဈီးရပ္သို႔ ေျပာင္းရႊိခဲ့ၿပီး အလယ္တန္းပညာကို ေျမာက္ဦး ကံလ်ေက်ာင္းတြင္သင္ၾကားခဲ့ၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕အထက-၁-တြင္-၁၉၆၅-ခုႏွစ္၌ ၁၀-တန္းကိုေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္သည္ အလယ္တန္းေက်ာင္သားဘ၀မွစ၍ အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ယွားမႈမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၀-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာစာအဓိကျဖင့္ BA ဘြဲ႔ကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ရဟိခဲ့သည္။ ပညာသင္ၾကားစဥ္ကာလတေလွ်ာက္ အမ်ိဳးသားစည္းရံုးေရး၊ တကၠသိုလ္ေရးရာတာ၀န္ခံျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၀-ခုေမလ-၂၀-ရက္ေန႔တြင္ ကခ်င္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔KIO ဌါနခ်ဳပ္တြင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔AIO၌ တတိယေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္၏ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေရးတာ၀န္မ်ားမွာ---
(၁)-၁၉၇၀-မွ ၁၉၈၀-ထိAIO ၏တြဲဘက္အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္၎၊
(၂)-၁၉၈၀-မွ ၁၉၈၆-ထိAIO ဥကၠ႒အျဖစ္၎၊
(၃)-၁၉၈၆-မွ ၁၉၈၈-အထိAIO/ALP ပူးတြဲ ေကာ္မတီဥကၠဌအျဖစ္၎၊
(၄)-၁၉၈၈-မွ ၁၉၉၀-ထိALP ဥကၠဌႏွင့္NUFA၏ အလွည့္က်သဘာပတိအျဖစ္၎၊ ထို႔အျပင္DAB ဆိုင္ရာNUFA ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္၎၊
(၅)-၁၉၉၀-ခုမွ ကြယ္လြန္သည္အထိRakhing Education Program ၌Coodinatorအျဖစ္၎၊ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယင္း ၄၈-ႏွစ္တိုင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေကာင္းစားေရး၊ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အမ်ိဳးသားေရးတာ၀န္မ်ားကို ဦးလည္မသုန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္သည္-၁၈/၂/၉၅/-နိန္႔တြင္ ရုတ္တရက္ ဘဂၤလားေဒ့(ခ်္)ႏိုင္ငံ ဒကၠားဆီးရံု၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္ကြယ္လြန္ခဲ့သည္မွာ ေဒနိန္႔ ၂၀၀၄-ခု ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၈-ရက္နိန္႔ဆိုလွ်င္ ၉-ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္ က်ဆံုးလားခသည့္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၈-ရက္နိန္႔သည္ ရခိုင္ျပည္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သူလူထု တရပ္လံုးအတြက္ ၀မ္းနည္းႀကီကြဲဖြယ္ရာ မမိန္႔အပ္ေသာနိန္႔တနိန္႔အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳလိုက္ပါသည္္။ ။
