7.7.11

ရခိုင့္လြတ္လပ္ေရးစာေစာင္ (အတြဲ ၁. အမွတ္ .၆)

စာတည္းစကား 
ဗမာျပည္ဟုေခၚတြင္ေသာ ႏိုင္ငံထဲမွ ရခိုင္ျပည္ၾကီးကို သီးျခားကုိယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရစီရန္ခြဲထြက္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနသည့္အတြက္ ဗမာအမ်ိဳးသား အားလံုးလိုလိုက ရခိုင္ရို႕ကို က်ဥ္းေျမာင္းသူမ်ားဟု စြပ္စြဲၾကသည္။ ရခိုင္ရို႕သည္ ဗမာရို႕ႏွင့္မတူ ကြဲျပားျခားနားေသာ ၀ိေသသလကၡဏာမ်ားဟိေသာေၾကာင့္ ဗမာရို႕ႏွင့္ လက္တြဲနိန္ထိုင္ဖို႔ေသာ္၎၊ ခြဲထြက္ဖို႔ေသာ္လည္းေကာင္း ရခိုင္ရို႕မွာ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ဟိသည္။ ရခိုင္ရို႕သည္ ရွီးပေ၀သဏီကပင္ ကိုယ့္ခ်င္းကိုယ့္မင္းႏွင့္ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သီးျခားနိန္ထိုင္လာခဲ့ျပီး ယၡဳလက္ဟိတြင္လည္း သီးျခားႏိုင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ရပ္တည္နိန္ႏိုင္ရန္အတြက္ နန္းရာကုန္းအပါအ၀င္ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ သမိုင္းအေထာက္အထားႏွင့္ ရီျမီအေထာက္အထား ဟိနိန္သည္ကို မည္သူကမ်က္ကြယ္ျပဳ ျငင္းကြယ္ႏိုင္မည္နည္း။ ရခိုင္ရို႕သည္ ဗမာအမ်ဳိးသားလက္ထဲ၌ အတိတ္ႏွင့္ပစၥုဳပၸန္ကာလ ႏွစ္ခုစံုလံုးရို႕တြင္ လူ႔အခြင့္ေရးေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ဆံုးယႈံးခံနိန္ရသည္။ မိမိရို႕ဘုရင္ကို သတ္ခဲ့ေသာသူ၊ မိမိနိန္ျမီကိုက်ဴးေက်ာ္လွ်က္္ မိမိရို႕၏ စာပီယဥ္ေက်းမႈအစဥ္အလာမ်ားကို ဖ်က္စီးခဲ့ေသာ၊ လက္ဟိ၌လည္း ဖ်က္စီးနိန္ေသာသူမ်ားႏွင့္ အတူနိန္ထိုင္၍ မည္ကဲ့သို႔ေပ်ာ္ႏိုင္္ပါမည္နည္း။
ရခိုင္ရို႕ကုိ ဗမာရို႕က က်ဥ္းေျမာင္းသည္ဟု စြပ္စြဲလာလွ်င္ သူမ်ားနိန္ျမီမ်ားကို က်ဴးေက်ာ္လွ်က္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ားကုိ မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္နိန္သူမ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ ကင္မြန္းတပ္ စြပ္စြဲရမည္နည္း။ ဗမာလူမ်ိဳးရို႕သည္ ရခိုင္ျပည္ကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္သည့္အခ်ိန္မွစ၍ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕အေပၚ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ေဒနိန္႕ထက္ထိလည္း အုပ္စိုးသူရို႕သည္ လူ႔အခြင့္ေရးေပါင္းမ်ိဳးစံုကို လွ်ိဳးေဖါက္လွ်က္ဟိနိန္တုန္းပင္။       
ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕သည္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ျငိမ္းခ်မ္းရးကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးးၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားအခ်ိဳ႕ရို႕သည္ အုပ္စိုးသူ၏ ႏွိပ္ကြက္ရက္စက္မႈကို မခံႏိုင္ေသာအဆံုးစြန္၌ ျငိမ္းခ်မ္းေသာနိန္ျမီကို ရွာဖြယ္ရန္အတြက္ မိမိမြီးရပ္ျမီကို စြန္႔ခြာလာခဲ့ၾကသည္။ တခ်ိဳ႕ရို႕သည္ အလုပ္အကိုင္ရွာဖြယ္ျပီး သူရို႕၏ဘ၀ကို ရပ္တည္နိန္ႏိုင္ရန္အတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔လည္း ေရာက္ဟိလာခဲ့ၾကသည္။ တခါတရီ ထိုင္းရဲမ်ားက ဖမ္းဆီးးျပီး နယ္စပ္သို႔ျပန္ပို႔ျခင္းခံရေသာ္လည္း အာဏာသွ်င္နယ္ခ်ဲ႕ရို႕၏ ဖိႏွိပ္မႈလက္ ေအာက္မွာထက္ လုံျခံဳမႈဟိသည္ဟု ခံယူၾကသည္။ အဖရခိုင္ျပည္ၾကီး ျငိမ္းခ်မ္းသာယာမႈ မဟိသမွ်ကာလပါတ္လံုး တရားမ၀င္အလုပ္သမားျပႆနာႏွင့္ မူးယစ္ဆီး၀ါးျပႆနာရို႕ကို ျဖီခ်င္းႏိုင္လိမၼည္မဟုပ္ပါ။ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕၏ဘ၀ႏွင့္ ထိုင္းျပည္သူရို႕၏ဘ၀ကို ကယ္တင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ထိုင္းအစိုးရအနိန္ျဖင့္ ဗမာျပည္၏ျပႆနာကို အကြ်န္ရို႕၏ျပႆနာသည္သာမက ထိုင္းရို႕၏နိန္ျမီႏွင့္ ထိုင္းျပည္သူရို႕၏ လံုျခံဳေရးအတြက္ပါ သက္ဆိုင္သည္ဟု သေဘာထားသင့္သည္။ ကမ​ၻာ့ကုလသမဂၢအနိန္ျဖင့္လည္း ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ျမန္မာျပည္သူရို႕ ျငိမ္းခ်မ္းသာယာေရးအတြက္ အနည္းငယ္မွ်ေသာ အုပ္စိုးမင္းမူသူမ်ားကို ျပစ္ဒါဏ္ခ်မွတ္ဖို႔ လီးလီးနက္နက္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္သည္။ အနည္းငယ္မွ်ေသာ အုပ္စိုးသူမ်ားကို အျပစ္ပီးအေရးယူျခင္းသည္ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ျပည္သူရို႕၏ဘ၀ကို ကယ္တင္ရာေရာက္ပါမည္။
အကၽြန္ရို႕၏ ဘိုးဘြား၊ ဘီဘင္ရို႕သည္ ထြန္းလင္းေတာက္ေျပာင္ေသာ ရခိုင္မင္းနိန္ျပည္ေတာ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္ဘုရင္ရို႕၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈလက္ေအာက္၌ နိန္ထိုင္ခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ခ်မ္းသာျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းႏွင့္ ႏွစ္ျမိဳ႕ဖြယ္ရာရို႕သည္ ၎ရို႕၏အိပ္မက္မ်ား ျဖစ္နိန္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဗမာရို႕၏ကြ်န္ျပဳမႈကို ခံခဲ့ရျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ရခိုင္ျပည္သည္ သဘာ၀သယံဇာတမ်ိဳးစံု ပြါးမ်ားစီကာမူ ဆင္းရဲျခင္း၊ မ်က္ရည္က်ျခင္းႏွင့္ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းရို႕သည္သာ ရခိုင္ရို႕အတြက္ နိန္႔စဥ္အိပ္မက္ျဖစ္လာခဲ့ရသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕သည္ ကိုယ့္နိန္ျမီ၌ တပါးသူရို႕၏ ကြ်န္ျပဳမႈကိုခံနိန္ရသည္။ ရခိုင္ျပည္သည္ ကိုလိုနီျဖစ္ပါလွ်က္ႏွင့္ လူမ်ားမသိေသာ ကြ်န္ပုန္းကိုလိုနီျဖစ္နိန္ရသည္မွာ အလြန္တရာမွ၀မ္းနည္းစရာပင္။
အတိတ္ႏွင့္ ပစၥဳပၸန္ရို႕သည္ အကြ်န္ရို႕၏ႏွလံုးအိမ္ကို နိန္႔စဥ္ရက္ဆက္ ရိုက္ခတ္နိန္မႈေၾကာင့္ ရခိုင္ရို႕သည္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁-ရက္နိန္႔က်ေရာက္တိုင္း မ်က္ရည္ႏွင့္ ျပည့္ႏွက္နိန္ၾကသည္။ ဤအခ်ဳပ္အျခာအာဏာက်ဆံုးခဲ့ေသာနိန္႔ကို ရခိုင္ရို႕အနိန္ျဖင့္ မည္ကဲ့သို႔ မိန္႔ေပ်ာက္ႏိုင္ပါမည္နည္း။ ထိုနိန္႔သည္ ရခိုင္သားရို႕အတြက္ မိန္႔ေပ်ာက္၍မရႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာက်ဆံုးေသာနိန္႔ကို အခြင့္အခါရတိုင္း ရခိုင္သားရို႕က်င္းပၾကသည္။ ဤသို႔က်င္းပျခင္းျဖင္႔ ရခိုင္ျပည္သည္ အစစ္အမွန္ကိုလိုနီတိုင္းျပည္ျဖစ္နိန္သည္ကို ျပင္ပကမၻာမွသိေအာင္ ဖန္တီးပီးႏိုင္ပါမည္။ ရခိုင္ရို႕ ဆက္လက္ျပီး မငိုခ်င္ေတာ့ပါ။ ရခိုင္ရို႕၏ညီညြတ္မႈျဖင့္ အဖရခိုင္ျပည္ၾကီးကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္လွ်က္။
                                                                       ေအဒီတာ
(အတြဲ-1၊ အမွတ္-6)

နီညိုခ်ိန္

     ခိုင္မင္းညို
ေမတၱာရီတိခမ္းေျခာက္
အတၱရီတိ ေသာက္အားၾကီးလို႔
အမ်ိဳးသားအတြက္ အၾကြီးတင္
ရႊီနန္းသွ်င္ အိုေခါင္းေဆာင္ၾကီး။

ေဒါသမီးတိ တဟုန္းဟုန္းေတာက္
တေယာက္ကို တေယာက္ရန္ေစာင္ဗ်ာယ္
ေထာင္ေခ်ာက္ဆင္ဖမ္းစီးသတ္ျဖတ္လို႔
ေနာက္တရားတိ လြင့္စင္ဗ်ာယ္
မုသာ၀ါဒ မိုးခါးရီ ေသာက္နိန္ကတ္တုန္း။

အမ်ိဳးသားေရးကို အေၾကာင္းျပ
စကားလွေခ်တိေျပာဗ်ာယ္
ခ်စ္ကြန္ေဆာင္နိန္ေကေလ့
မိုက္တိ မိုက္ကန္း ဇာတ္လမ္းတိက
ရီမွာေတာင္မက၊ လီမွာေတာင္ အရုပ္ထင္
ကိုယ္ထင္ျပနိန္ယင့္။

မ်ိဳးစိမမွန္ ပင္မသန္

ေမာင္ယု
ရကၡမ႑ိဳင္၊ ျပည္ရခိုင္က
ညီေနာင္သားခ်င္း၊ ေဆြမ်ိဳးရင္းရို႕
အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာကို
ကိုးကြယ္ေစာင့္ထိန္း၊ ေခတ္ပင္ယိန္းလဲ
ယိုဥ္ေက်းမ်ိဳးႏြယ္ အျမစ္တြယ္လွ်က္
စဥ္လာထိန္းသိမ္း၊မ်ိဳးမယိန္းေက
ရခိုင္နာမ၊ထြန္းေတာက္ရဖို႔။

ရကၡမ႑ိဳင္၊ ျပည္ရခိုင္က
အစ္ကိုညီရင္း၊ အိမ္နီးခ်င္းရို႕
ဥဩရီေသာက္၊မင္းဆက္ေပ်ာက္လို႔
ၾကီးျပားေျပာင္ေျပာင္၊ နန္းမိုးေခါင္က
ခြါဗ်ာလ္ယူလား၊ လူ ငၾကြားရို႕
ပံုသြန္းအရုပ္၊ ေခါင္းေလာင္းလုပ္ဗ်ာယ္
မမင္းျဖဴပင္၊ မွန္မွန္ေျပာလို႔
ကမၻာ့အလယ္၊ ဂုဏ္တင့္စီဖို႔
ၾကြား၀ါနိန္ေရ၊ သတိထားေယ။

ရကၡမ႑ိဳင္၊ ျပည္ရခိုင္မွ
ညီရင္းေပါင္းသင္း၊ သူငယ္ခ်င္းရို႕
သမိုင္းတြန္႔လိမ္၊ ျမြီပိုင္ျခြီလွ်က္
ေရာေယာင္ မွားေမွာင္၊ လိုက္လို႔ေယာင္ေက
အမ်ိဳးလည္းေပ်ာက္၊ ျမီလည္းေပ်ာက္ဖို႔
ဒံုးနန္႔ဗႏၶ၊ ေရာစပ္ရေက
ဇာပိုင္မ်ိဳးရိုး၊ သန္႔ဖို႔လဲ..?
ဥေဒါင္းနဲ႔ၾကက္၊ ေဆြမ်ိဳးဆက္ေက
ၾကက္ပိုင္မတြန္၊ ေဒါင္းသံမေပ်ာက္
ေအာက္ကလိဩ၊ ဩကလိေအာက္
မစပ္တြန္သံ၊ ၾကက္မမွန္ေဒါင္း
အျဖစ္ေျပာင္းေက၊ ရယ္စရာမ်ိဳးရိုး
အျဖစ္ဆိုးလို႔၊ ကြယ္ေပ်ာက္လီဖို႔ သတိထား။     

ျပည္သစ္တည္စို႔ ငါရို႕ရခိုင္[၂]

                           ခိုင္မင္းညိဳ
                                 ဗိုလ္ရာဇာသည္ ေဖသာ၊ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားကိုျဖည့္ဆည္းလွ်က္ ရခိုင္ပညာတတ္မ်ားကိုလည္း ေတာ္လွန္ေရးထဲသု႔ိိ ေရာက္လာေအာင္ၾကိဳးစားခဲ့သည္။ ေခတ္မွီပညာတတ္တခ်ိဳ႕ကို ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးထဲသို႔ ေရာက္ေအာင္ ဆြဲသြင္းႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ခိုင္မာေသာ အေတြးအေခၚတရပ္ကို မခ်ျပႏုိင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ လိုသေလာက္ ခရီးမေရာက္ခဲ့ဟုဆိုရေပမည္။ ပိုဆိုးသည္မွာ ဗိုလ္ရာဇာ၏ လက္တြဲေဖၚတခ်ိဳ႕ရို႕သည္ ေဖသာမက္ေသာ၊ ေဖါက္ျပန္ေသာ၊ အထက္ဖိေအာက္ဖားမ်ားျဖစ္နိန္သည္သာမက ၎ရို႕က အဓိကနိန္ရာမ်ားကို ယူထားခဲ့ၾကမႈေၾကာင့္ ဗိုလ္ရာဇာထင္သေလာက္ ခရီးမေရာက္ခဲ့။ အကြဲအၿပဲမ်ားႏွင့္သာ ရင္ဆိုင္လာခဲ့ရသည္။ ဗိုလ္ရာဇာအနိန္ျဖင့္ မ်က္ႏွာပ်က္ခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ဗိုလ္ရာဇာသည္ ေဖသာမက္သူ၊ စဥ္းစိမ္ယစ္မူးသူတေယာက္မဟုတ္ေၾကာင္းကို၊ ဗိုလ္ရာဇာ၏ဇာတ္သိမ္းခန္းက သက္သီျပႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ဗိုလ္ရာဇာ၏ အဓိကအားနည္းခ်က္မွာ လူအကဲခပ္ညံ့ျခင္းႏွင့္ တဖက္သားစကားကို ယံုလြယ္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းအားနည္းခ်က္ဟိေသာ္လည္း ေခတ္ပညာတတ္မ်ားကို အားကိုးယံုၾကည္သည္။ ဤကဲ့သို႔အားကိုးေၾကာင္းကိုလည္း ရခိုင္မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ရခိုင္ျပည္လံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္မ်ားဆိုင္ရာအစည္းအရံုး(AASYC)ကို (NUPA) ထဲသို႔ သြင္းကာနိန္ရာပီးျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို သူ၏ေဖါက္ျပန္ေသာ လုပ္ေဖၚကိုင္တခ်ိဳ႕က မလိုလားၾကရံုသာမက (AASYC) ကို လက္တြဲေခၚဖို႔အစား ျဖိဳခြဲဖို႔အထိ လုပ္ၾကံၾကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။
                                            ဗိုလ္ရာဇာသည္ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္းကို သူ၏ေနာက္ဆံုး ေတာ္လွန္ေရးခရီးက သက္သီျပခဲ့သည္။ ဗိုလ္ရာဇာAdman ကြ်န္းသို႔ ခရီးမဆက္မီွ ဗိုလ္ရာဇာကိုယ္တိုင္မလိုက္ပါဖို႔ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ရို႕ကတားျမစ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဗိုလ္ရာဇာက လက္မခံ မေအာင္ျမင္လွ်င္ မိတ္ပ်က္မည္္ကိုစိုးရိမ္၍ အိႏၵိယေထာက္လွမ္းေရးတဦး၏ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲသို႔ သက္ဆင္းကာ မ်ိဳးခ်စ္သူတေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္းကို သက္သီျပလွ်က္ ဇာတ္သိမ္းခဲ့ပါသည္။ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးကိုလည္း အတိုင္းအတာတခုထိ စည္းရံုးျပႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ကံၾကမၼာကိုသာ အျပစ္ဖို႔ရမည္လား၊ ဗိုလ္ရာဇာကိုပင္ အျပစ္တင္ရဖို႔လား ေ၀ခြဲ၍မရျဖစ္နိန္သည္မွာ မ်ိဳးခ်စ္ရဲေဘာ္ အကြ်န္၏ ေ၀ခြဲမရေသာ အိပ္မက္ကုေဋကုဋာ။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ ခိုင္ရာဇာ၏မွန္ကန္ေသာ၊ လက္တြိက်ေသာ အေတြးအေခၚလုပ္ရပ္မ်ားကို မ်ဳိးဆက္သစ္ရဲေဘာ္မ်ားက လက္ဆင့္ကမ္းသယ္ယူလားကာ မွားယြမ္းေသာ အေတြးအေခၚမ်ားကိုလည္း စြြန႔္လႊတ္ရံုသာမက ျမီျမွဳပ္မီးယႈိးသျဂိဳဟ္ပစ္ရမည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ ခိုင္ရာဇာ၏ ျမင့္ျမတ္ေသာေတာ္လွန္ေရးသမိုင္းကို က်န္ရစ္သူမ်ားက မွတ္တမ္းတင္ ရီးသားၾကရမည္။
                                 ဗိုလ္ရာဇာကြယ္ေပ်ာက္လားျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း အခ်င္းခ်င္း အားျပိဳင္မႈႏွင့္အတူ ရဲေဘာ္မ်ားလည္း ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ ယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာခဲ့ၾကသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေရရွည္ကို မၾကည့္ဘဲ တခ်က္ေခ်ျဖီခ်င္းဖို႔ကို ၾကိဳး.စားလွ်က္(NUPA)သည္ လမ္းေခ်ာ္လာခဲ့သည္။ ဤစပ္ၾကားတြင္ ဗိုလ္ရာဇာ၏ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္တခ်ဳိ႕က မစားရေသာအမဲကို သဲႏွင့္ပစ္ဖို႔သာၾကိဳးစားခဲ့မႈေၾကာင့္ (NUPA)တြင္ ထပ္မွန္လက္နက္သိမ္း ခြဲထြက္မႈျဖစ္ပြါးခဲ့ရသည္။ ၎ခြဲထြက္ခဲ့ေသာအုပ္စုမွ တေယာက္ႏွစ္ေယာက္သာ က်န္ရစ္ခဲ့ျပီး အမ်ားစုမွာ ရန္သူထံလက္နက္္ခ်အညံ့ခံလွ်က္ ဗိုလ္ရာဇာထူေထာင္ခဲ့ေသာ ရခိုင္ျပည္တပ္မေတာ္မွာလည္း ဘ၀ဇာတ္သိမ္း ခ်ဳပ္ျငိမ္းေတာ့မည့္ အနိန္အထားသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့ရသည္။ ဤသည္ကို တခ်ိဳ႕ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက လက္ကတီးခတ္ကာ ၀မ္းသာနိန္ခဲ့ၾကသည္။ တဘက္သားနစ္နာသည္ကို ေတာ္လွန္ေရးသမားခ်င္း ၀မ္းသာအားရျဖစ္သည္မွာ မွန္ကန္ေသာ အေတြးအေခၚတရပ္လားဆိုသည္ကို ယင္းေခါင္းေဆာင္မ်ား သေဘာေပါက္သင့္သည္။
                                 ယင္းထပ္မွန္လက္နက္္သိမ္းခြဲထြက္မႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႔၊ လိုအပ္လာျပီျဖစ္ေၾကာင္းကို မိမိသေဘာေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ မိမိသည္လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ယံုၾကည္သည္။ အားကိုးသည္၊ စိုက္စိုက္မတ္မတ္ေလွ်ာက္လာခဲ့သည္။ ေလွ်ာက္လွမ္းလာသည္ႏွင့္အမွ် ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို တြိလာခဲ့ရသည္။ ဤသည္မွာ ေတာ္လွန္အေတြးအေခၚမျပည့္၀မႈ၊ မိသားစုစိတ္္ဓါတ္၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္စိတ္ဓါတ္ ကင္း၀ီးနိန္ၾကမႈမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ ခိုင္မာဖို႔ ေတာ္လွန္ေရးအေတြးအေခၚတရပ္ကို ခိုင္မာေအာင္တည္ေဆာက္ရမည္ကို၊ ေခတ္ႏွင့္ေလွ်ာ္ညီေအာင္ တည္ေဆာက္ရမည္ကို မိမိ၏အတြိအၾကံဳ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမိုင္းက သက္သီျပခဲ့ပါျပီ။ ခိုင္မာေသာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ စာပီသည္ အခရာက်သည္ကို မိမိသေဘာမေပါက္ဘဲ မနိန္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ရပ္မ်ားက တခုျပီးတခု  သက္သီျပလာခဲ့ျပီ။ ဤအေတြးေရာက္လာေအာင္ ဤစာပီေလာကထဲသို႔ေရာက္လာေအာင္ ေစ့ေဆာ္လႈပ္ယွားျပခဲ့သူမွာ အကြ်န္၏လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ ခိုင္ေကာင္းစံျဖစ္သည္ကို မိမိအနိန္ျဖင့္ ရဲရဲၾကီး၀န္ခံရမည္။
                                 ၁၉၉၈-ခု ( UNPA )သည္ အသင့္အတင့္ ခိုင္မာစြာ ရပ္တည္နိန္ႏိုင္ခဲ့သည့္အခါက စာပီေတာ္လွန္ေရးသမား ခိုင္္ေကာင္းစံကို ေစာ္ကား ေမာ္ကားေျပာခဲ့ေသာ စကားတခြမ္းက မိမိကို မၾကာခဏ ေျခာက္လွန္႔နိန္သည္ကို မိမိ၀န္ခံရမည္။ ယင္းစကားမွာ ရခိုင္၀ံသာႏု စာပီအသင္း၏ ပထမ မဂၢဇိန္း မထုတ္၀ီမီက အကူအညီလာေတာင္္းသည္ကို အကိုခိုင္ေကာင္းစံအတြက္ ပီးရန္ ေဒလက္သီးသာဟိသည္၊ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးသမားကို စာပီေတာ္လွန္ေရးသမားကသာ အအကူအညီ ပီးရမည္။ ဟု ေနာက္ေျပာင္ေျပာင္ ေျပာလိုက္ျခင္းစကား၊ တဖက္မွာလည္း ခိုင္ေကာင္းစံကို အျမင္မယွင္းျခင္း၊ စာပီႏွင့္ မယဥ္ပါးျခင္း၊ လက္နက္ကိုင္ လမ္းေၾကာင္းမွ သြယ္ဖယ္ကာ လက္နက္ထက္ ေပါ့ပါးေသာ ကေလာင္ကိုင္သည္ကို မိမိမႏွစ္ျမိဳ႕၊ ယႈပ္ခ်ခ်င္၍ ေျပာလိုက္ေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။
                                 သို႔ေသာ္ ေခတ္ရီစီးေၾကာင္း ေျပာင္းလဲလာမႈ၊ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ေနာက္ျပန္ဆုတ္မႈမ်ားကို သံုးသပ္မိလာသည္ႏွင့္အမွ် ခိုင္မာေသာျပည္သူ႔ေတာ္လွန္ေရး၊ ေခတ္မွီေတာ္လွန္ေရးတရပ္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ကေလာင္                                        လက္နက္သည္လည္း အခရာက်သည္ကို ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးသာမက ျမန္မာရို႕၏ နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ေတာ္လွန္ေရးအစ၊ ကမၻာ့သမိုင္းတြင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ၾကေသာ ေတာ္လွန္ေရးတိုင္း၌ စာပီလက္နက္ျဖင့္ အေတြးအေခၚကို ခိုင္မာေအာင္တည္ေဆာက္ျပီးမွ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ေတာ္လွန္ေရးအေတြးအေခၚခိုင္မာျပီး၊ ေခတ္မွီတိုးတက္္သစ္လြင္ေသာ အေတြးအေခၚဟိသူ ေခတ္ရီစီးေၾကာင္းေနာက္ကို လိုက္ႏိုင္သည့္မ်ဳိးခ်စ္မ်ားက စနစ္တက်ႏွင့္စမွသာ ေအာင္ျမင္သည္ကို ေတာ္လွန္ေရးသမိုင္းတိုင္းက သက္သီျပခဲ့ပါျပီ။ ျပည္သူ႔ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္မွသာ ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ျမင္မႈရဟိသည္ကို ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားက မ်က္ကြယ္မျပဳသင့္ပါ။
                                 ျပည္သူ႔ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို ဖန္တီးတည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ျပည္သူမ်ား၏ အားနည္းးခ်က္၊ အားသာခ်က္ႏွင့္ ျပည္သူမ်ား၏ လိုလားခ်က္ကိုသေဘာေပါက္ကာ မွန္ကန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔  ျပည္သူကို ဆြဲေခၚရမည္။ ျပည္သူမ်ား၏ အားသာခ်က္မွာ ေတာ္လွန္လိုစိတ္ဟိနိန္ျခင္းပင္။ အားနည္းခ်က္မွာကား ျပႆနာ၏အတိမ္အနက္ကို မသံုးသပ္ဘဲ၊ ဓါးဆြဲဒုတ္ဆြဲ ကိုင္တြယ္ျဖီခ်င္းတတ္ၾကေသာ အေလ့အထပင္။ တခ်ဳိ႕ရို႕ဆိုလွ်င္ ေဆးလိပ္တလိပ္၊ ေဖသာ ငါးက်ပ္ျပႆနာေၾကာင့္၊ ဓါးျဖင့္ခြပ္သတ္ျခင္း၊ စူးျဖင့္ထိုးသတ္ျခင္းမ်ားပင္ ျပဳလုပ္တတ္ၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ျဖီယွင္းေသာနည္းမွာ ရွီးေက်ာက္ေခတ္ကျဖီယွင္းေသာနည္း၊ မမွန္ကန္ေသာနည္းဆိုသည္ကို ရခိုင္ျပည္သူမ်ားအနိန္ျဖင့္ သေဘာေပါက္သင့္ပါျပီ။ ထိုပံုစံမ်ဳိးျဖီခ်င္းေသာနည္းမ်ားကို တခ်ဳိ႕ေသာ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕တြင္ပင္ က်င့္သံုးခဲ့ၾကသည္ကို တြိဟိခဲ့ရပါသည္။ တခ်ဳိ႕ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားကဆိုလွ်င္ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးရဖို႔အတြက္ ရခိုင္ျပည္သူ ထက္၀က္ခန္႔ကို သတ္ပစ္ရမည္ဟု မွားယြင္းစြာ ေတြးေခၚေျပာဆိုနိန္ၾကသည္ကိုလည္း မိမိနားျဖင့္ မယံုၾကည္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ၾကားခဲ့ရသည္။ လက္နက္အားကိုးျဖင့္ ျပည္သူ႔သေဘာထားကို ေျပာင္းလဲ၍မရဆိုသည္ကို ယင္းေတာ္လွန္ေရးသမားေခါင္းေဆာင္မ်ား သေဘာေပါက္သင့္ပါျပီ၊ ျပည္သူ၏မွားယြမ္းေသာ အေတြးအေခၚကို ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္နိန္ၾကေသာ ေခတ္မီွျပီး သေဘာထားျဖဴစင္သည့္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား၏ အေတြးအေခၚက ျဖီခ်င္းႏိုင္ရမည္။ ထိုသို႔ အေတြးအေခၚမ်ဳိးမ၀င္လွ်င္ကား ေတာ္လွန္ေရး လံုးပါးပါး ေပ်ာက္ကြယ္ရံုသာဟိပါေတာ့မည္။ ေနာက္မွားယြမ္းေသာ အေတြးအေခၚတရပ္မွာ ရြာ၌ျဖစ္ပြါးခဲ့ေသာ ျပႆနာေခ်တခုအတြက္ ဓါးဆြဲ ဒုတ္ဆြဲ ျဖီယွင္းနိန္ၾကျခင္းပါ။ ဤသည္မွာ ေက်ာက္ေခက္ကအေတြးအေခၚတရပ္ဆိုသည္ကို သေဘာေပါက္သင့္ပါျပီ။ ဤသည္ကိုပင္လွ်င္ ျပတ္သားသည္၊ သတၱိဟိသည္ဟု ရခိုင္ျပည္သူတို႔တခ်ိဳ႕လက္ခံနိန္ၾကတုန္း။ ေနာက္ပိုဆိုးေသာ အေတြးအေခၚတရပ္မွာ ရမ္းျဗဲသား၊ ဇကူးသာား၊ မန္ေအာင္သား၊ စစ္ေတြသားစသည္ျဖင့္ မွားယြမ္းစြာ ခြဲျခားနိန္ၾကသည္သာမက ရီျခား ျမီျခား၌ ေဒသခြဲ အုပ္စုဖြဲ႔သတ္ျဖတ္ လက္စားေခ်မႈမ်ား ဟိနိန္ခဲ့ျခင္းမွာလည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕၀ါဒီရို႕၏ သပ္ခ်ိဳျဖိဳခြဲမႈေၾကာင့္ ဆိုသည္ကို ရခိုင္ျပည္သူမ်ား သေဘာေပါက္သင့္ပါျပီ။ ဤကဲ့သို႔ စရိုက္ဆိုးမ်ား ဟိနိန္သမွ်ကာလပတ္လံုး ရခိုင္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းသည္ တိုးတက္မႈမဟိဘဲ ဆုတ္ယုတ္လာမည္မွာ သဘာ၀နိယာမတရားပင္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္သားရို႕၏ ျမတ္ႏိုးဖြယ္ရာ လုပ္ရပ္တခုမွာ သာေရးနာေရး ကိစၥမ်ား ေပၚေပါက္လာလွ်င္ နယ္ျမီ ေဒသမခြဲ ကူညီ ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္ၾကျခင္းပင္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ အစဥ္အလာမ်ားကို တျခားလူမ်ိဳးမ်ားက မခ်ီးက်ဴး၍ မနိန္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပင္။ ဤကဲ့သို႔ ေကာင္းျမတ္ေသာ အစဥ္အလာေကာင္းမ်ားကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းလွ်က္ မေကာင္းေသာ အစဥ္အလာရိုင္းမ်ားကို ျမီျမွဳပ္ သျဂၤ ိဳဟ္ပစ္ရမည္။
                        ေနာက္ထပ္ မွားယြမ္းေသာ အေတြးအေခၚတရပ္မွာကား ျပည္ပေရာက္ တခ်ိဳ႕ရခိုင္ရို႕ မူးယစ္ဆီး၀ါးမ်ားကို သံုးစြဲ ယစ္မူးနိန္ၾကျခင္းႏွင့္ ဒုစရိုက္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္လာၾကျခင္းပင္။ ရခိုင္သားတခ်ိဳ႕ရို႕ မူးယစ္ဆီ၀ါး သံုးစြဲယစ္မူးနိန္ၾကသည္္ကို တခ်ိဳ႕ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားက မသိလိုက္ မသိဖာသာနိန္ၾကသည္သာမက ဒုစရိုက္သမားရို႕၏ ျခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကိုလည္း တခ်ိဳ႕ေသာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေခါင္းငံု႔၍ ခံနိန္ၾကသည္ကို မႏွစ္ျမိဳ႕ဖြယ္  တြိျမင္နိန္ရပါသည္။ ယင္းဒုစရိုက္လုပ္ငန္းမ်ား၌ ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္နိန္ၾကသူမ်ားထဲတြင္ သာမန္ျပည္သူမ်ားသာမက ေတာ္လွန္ေရးထြက္ ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ားကပါ ထိပ္တန္းမွ ဦးေဆာင္ ဦးရြက္ ပါ၀င္နိန္ၾကျခင္းမွာ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအတြက္ ရင္လီးစရာ အျဖစ္ဆိုးတခု။ ပိုဆိုးသည္မွာေတာ္လွန္ေရးထြက္ ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ားက ေတာ္လွန္ေရး၌ မေၾကနပ္၊ အစာမၾကီ ျဖစ္ခဲ့မႈမ်ားကို ေတာ္လွန္ေရးထဲမွာကတည္းက ရိုးရိုးသားသား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မျဖီယွင္းခဲ့ၾကဘဲ ေတာ္လွန္ေရး ေလာကအျပင္ပ ဒုစရိုက္ေလာထဲသို႔ ေရာက္ျပီးမွ စိန္ေခၚနိန္ၾကျခင္းပင္။
                     ျပည္ပေရာက္ တခ်ိဳ႕ျပည္သူမ်ား ဒုစရိုက္ ေလာကထဲသို႔ ေရာက္နိန္ၾကသည္ သာမက ေတာ္လွန္ေရးထြက္ ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ား ပါ၀င္ပါတ္သက္နိန္မႈမ်ားကိုပါ ျပည္ခ်စ္ မ်ိဳးခ်စ္မ်ားအနိန္ျဖင့္ လက္ပိုက္ ၾကည့္မနိန္သင့္။ ယင္းအေတြးအေခၚမ်ား ေျပာင္းလဲလာစီရန္အတြက္ စာတေၾကာင္း ပီတေၾကာင္းျဖင့္ ဆံုးမရံု သက္သက္မဟုတ္ဘဲ ရခိုင္ျပည္မွ အ၀ီးေရာက္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးထြက္ ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ား နိန္ရာခ်ထားေရးအတြက္ကိုပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၾကရမည္။ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးထြက္ ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ား အနိန္ျဖင့္လည္း ေတာ္လွန္ေရး မၾကီးထြားျဖစ္နိန္ရမႈအတြက္ ေတာ္လွန္ေရးသမား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အျပစ္တင္ရံုသက္သက္ မဟုတ္ဘဲ မိမိကိုလည္း မူးယစ္ဆီး၀ါး သံုးစြဲမႈႏွင့္ ကင္းကြာေအာင္ ဒုစရိုက္ ေလာကႏွင့္ ကင္းကြာေအာင္ နိန္္ထိုင္လွ်က္ မိမိဘ၀ျမင့္ျမတ္ေအာင္ ရခိုင္သားမ်ား အခ်င္းခ်င္းလက္ဆက္ကာ ၀ိုင္း၀န္းတည္ေဆာက္ၾကရမည္။
                      ဤကဲ့သို႔ ေတြးေခၚ ရီးသားရျခင္းမွာလည္း ေတာ္လွန္ေရးသည္ ျပည္သူကို အျခီျပဳေသာေၾကာင့္ ျပည္သူ၏ အေတြးအေခၚ အျပဳအမူ တိုးတက္သစ္လြင္မွ ေတာ္လွန္ေရးလည္း တိုးတက္သစ္လြင္မည္ကို ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား သတိမူမိဖို႔၊ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား သတိျပဳမိဖို႔အတြက္ကို အကြ်န္႔ ဦးေႏွာက္မွီသေလာက္ လက္ေထာက္ျပ ခ်ျပရျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ လက္ေထာက္ခ်ျပဖို႔လည္း လိုအပ္သည္။ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အနိန္ျဖင့္လည္း ျပည္သူကို ဦးေဆာင္လမ္းျပႏိုင္စီရန္ အရည္အျခင္း ျပည့္မွီေသာ အမွန္ကိုျမင္လွ်င္ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို အမွန္ဘက္သို႔ဦးတည္ ေလွ်ာက္လွမ္းလိုေသာ သေဘာတရား ျပည့္၀ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္္ဖို႔လည္း လိုအပ္ပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းေၾကာင္းကိုလည္း လမ္းရိုးေဟာင္း အက်ဥ္းေခ်အတိုင္းသာမက ယင္းလမ္းေဟာင္းအက်ဥ္းေခ်သည္ ဆက္လက္မွန္ကန္နိန္သည္ဆိုပါက လမ္းေဟာင္းကို ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္းႏွင့္ ဆူး၊ေျငွာင့္၊ ခလုပ္၊ ျခံဳၽႏြယ္မ်ားကို ရွင္းလင္းျခင္းအျပင္ သစ္လြင္ေသာ အေတြးအေခၚမ်ားျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာ လမ္းသစ္မ်ားကိုလည္း လိုအပ္သလို ေဖါက္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္နိန္ျပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။ (မွတ္ခ်က္- 2002-ခုႏွစ္က ေဆာင္းပါးအေဟာင္း)

တစ္ထြာတစ္မိုက္အျမင္ႏွင့္ အုတ္တစ္ခ်ပ္၊သဲတစ္ပြင့္

                                           ခိုင္လင္း {ေေမဃ၀တီ}
ေခတ္သစ္မွာ ပညာဆိုေရ ရင္းျမစ္ေရ အၾကီးမားဆံုးျမစ္ဆိုစြာကို က်ေနာ္အေနနန္႔ ၾကည္ျဖဴစြာ လက္ခံျပီးသားပါရာ၊ ယံုၾကည္မႈလည္းဟိပါေရ။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု ဖြံ႔ျဖိဳးႏိုင္ဖို႔အတြက္ ပညာဆိုေရ ရင္းျမစ္ေရ {အခရာ} ဆုိစြာကို ေလ့ၾကားဖူးပါေရ။ ပညာတတ္လူ႔အလႊာထဲက အကန္႔တကန္႔ကို ေဆြးေႏြးခ်င္စြာပါရာ။ ေအျပႆနာကဇာလဲဆိုေက ေတာ္လွန္ေရးထဲက ပညာတတ္အခ်ိဳ႕ စြန္႔ခြါလားစြာေရ ပညာမဲ့တိ၏ ပေယာဂနန္႔ ဖရိုဖရဲဟိနိန္ေရ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေၾကာင့္လို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားတိက ေဆြးေႏြးလာကတ္ပါေရ။ က်ေနာ္အေနနန္႔က တမိုးလံုးေဖ်ာက္ဆိတ္မျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ေရလို႔ ေထာက္ျပခ်င္ပါေရ။
              ေနာက္တစ္ခ်က္က ေတာ္လွန္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးထဲမွာ ပညာတတ္နန္႔ ပညာမတတ္ေတအလႊာႏွစ္ခုေရ  ပဋိပကၡလို႔ ေထာက္ျပလာကတ္ေတ။ ပညာမတတ္ေတ အခ်ဳိ႕ေခါင္းေဆာင္တိေရ ပညာတတ္တိကို ဖိႏွိပ္မႈ၊ ဖယ္ယွားမႈ ကိစၥနန္႔ ပညာတတ္အခ်ဳိ႕ ေအာက္က်ေနာက္က် ေနာက္လိုက္ပံုစံမ်ဳိး စေရကိစၥတိကို ေဆြးေႏြးလာကတ္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးလာျခင္းေရ အမ်ဳိးသားအတြက္ ေကာင္းေရလကၡဏာတိပါရာ။ ဆိုေက ပညာတတ္အခ်ဳိ႕ေရ ေတာ္လွန္ေရးကို စြန္႔ခြါပနာ လားကတ္ေတလု႔ိ ေထာက္ျပလာကတ္ပါေရ။ က်ေနာ္႔အေနနန္႔ ေျပာရေက ယင္းပိုင္စြန္႔ခြြါလားေရ ပညာတတ္အခ်ဳိ႕ကို ဖင္ျပန္ ေဂါင္းျပန္စဥ္းစားလာေရ။ သူရို႕စကားနန္႔ေျပာရေက ပညာမဲ့လူအခ်ဳိ႕တိေရ ခ်ယ္လွယ္မႈ၊ မရိုးသားမႈ၊ ေက်ာ္တက္ဖို႕စြာကို ေၾကာက္မႈတိေၾကာင့္ စြန္႔ခြါလားေရပညာတတ္အခ်ိဳ႕ကို က်ေနာ့္အေနနန္႔ထင္စြာက အဂင့္စစ္မွန္ေရ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ သို႔မဟုတ္ ခိုင္မာေရမ်ဳးိခ်စ္စိတ္မဟိလို႔-လို႔ ထင္ျမင္မိပါေရ။ က်ေနာ္ထင္ပါေရ အဂင့္ျပင္းထန္ေရ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဟိေက စိတ္ပ်က္ဖြယ္ရာတိၾကားမွာ ပံုေဖၚရဖို႔လို႔။ ေနာက္တခ်က္က ပညာတတ္အခ်ဳိ႕ေရ ေအပိုင္အေျခအေနတိေၾကာင့္ စြန္႔ခြာလားစြာဆိုေရ အလြယ္တကူေတြးေတာလို႔ရစြာထက္ တဆင့္တိုးပနာ စဥ္စားကတ္ဖို႔၊ ေဆြးေႏြးကတ္ဖို႔ လိုသိမ့္ေေရလို႔ထင္ပါေရ။ အားလံုးအေျဖရွာကတ္ဖို႔ပါ။ တိုင္းျပည္ကို ရိုးသားစြာခ်စ္ေရ ပညာတတ္အခ်ဳိ႕ဆိုေက စိတ္ပ်က္ဖြယ္ရာတိၾကားမာ သူရို႕ဘ၀တိကုိ ပီးဆပ္ပနာ နမူနာျပလားစြာတိကို အတုယူသင့္ပါေရ။ ဥပမာ ဆရာစံေက်ာ္ထြန္း။
              အဓိကေက်ာရိုးေရ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ဳိးအေပၚမွာ ရိုးသားစြာ အမွန္ခ်စ္ေရစိတ္ဓါတ္အေပၚမွာ အျခီခံရဖို႔လို႔ျမင္ပါေရ။ ပညာမတတ္ေတ လူအခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ဆိုေရ အေတြးတိကို ေက်ာ္လြန္ဖို႔သင့္ပါေရ။ အကေယာင္း တိုင္းျပည္နန္႔လူမ်ဳိးအေပၚ ရိုးသားစြာခ်စ္ေတဆိုေက ပညာတတ္ေရလူျဖစ္ျဖစ္၊ ပညာမတတ္ေရလူျဖစ္ျဖစ္၊ ဘ၀ကိုပီးဆပ္ရပါဖို႔။ အခ်ဳိ႕ေထာက္ျပကတ္ေတအခ်က္က အခ်ဳိ႕ပညာတတ္တိ္ ေအပုိင္စိတ္ပ်က္ဖြယ္တိေၾကာင့္ဆိုေရ အေၾကာင္းျပခ်က္ေရ အကေယာင္း ခိုင္လံုမႈမဟိလို႔ဆိုခ်င္ပါေရ။ ခိုင္လံုမႈမဟိဆိုစြာကို အမ်ဳိးသားေရးရႈေထာင့္ကၾကည့္ပနာ သံုးသပ္စြာပါ။ ကိုယ္က်ဳိးရွာသမားတိျဖစ္လို႔ စြန႔္ခြာလားစြာလားလို႔ ေတြးၾကည့္ဖို႔လိုအပ္ပါေရ။ က်ေနာ္ရို႕ေရ တိုင္းျပည္နန္႔လူမ်ိဳးအတြက္ ေတာ္လွန္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးလုပ္နိန္ကတ္စြာပါ။ ထဘိန္ေပ်ာက္စြာလဲပါဖို႔၊ မုဒိန္းမႈနန္႔လဲၾကံဳရဖို႔။ တရားစြာျဖစ္ျဖစ္၊ မတရားစြာျဖစ္ျဖစ္၊ ျပိဳင္ဆိုင္မႈဟိဖို႔။ အဆိုးစြန္ဆံုးေျပာရေက ရန္သူသတ္လို႔မသီ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္းသတ္လို႔ သီရဖို႔။ ယင္းပိုင္မၾကံဳတြိခ်င္ဆိုေက သစ္တစ္ပင္ ၀ါးတစ္ပင္ေအာက္မွာ တရားအားထုတ္ဖို႔ ေတာထြက္ရံုသာ။ မဟုတ္ေက ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ေက့၊ စီးပြါးေရးလုပ္။ က်ေနာ့္အျမင္က အခ်ဳိ႕ပညာတတ္တိ စိတ္ပ်က္ဖြယ္တိေၾကာင့္ စြန္႔ခြါလားေရဆိုေရ ဆင္ျခီ၊ ဆင္လက္တိေရ ခိုင္မာေရအမ်ဳိးသားစိတ္ဓာတ္မဟိလို႔ေျပာရပါဖို႔။
           ခိုင္မာေရအမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဟိေရ ပညာတတ္အခ်ဳိ႕ဆိုေက စိတ္ပ်က္ဖို႔၊ ၿငီးေငြ႔ဖို႔၊ ေနာက္ဆံုး မိမိအသက္ေတာင္ စေတးခံရဖို႔ဆိုေရ အနိန္အထားတိဟိေရဆိုစြာကို ခန္မွန္းလို႔သိေကေလ့ သူ၏ခိုင္မာေရ၊ ျပင္းထန္ေရ အမ်ဳိးသားစိတ္ေၾကာင့္ သူ၏ပညာရင္းျမစ္ကို အသံုးျပဳပနာ တိုင္းျပည္နန္႔ လူမ်ဳိးအတြက္ ပံုေဖၚလားကတ္စြာမနား။ ပညာတတ္သည္ျဖစ္ျဖစ္၊ မတတ္သည္ျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းျပည္နန္႔လူမ်ဳိးအေပၚမွာ ရိုးရိုးသားသားခ်စ္လားကတ္ဖို႔ရာ လိုအပ္ပါေရ။ အမွန္က ပညာမတတ္ေတလူအခ်ဳိ႕နန္႔ ပညာတတ္ေတလူအခ်ဳိ႕ေရ ပဋိပကၡအသြင္ေဆာင္နိန္ေရဆိုစြာ မဟုတ္လို႔ထင္ပါေရ။ ပညာမတတ္ေတလူအခ်ဳိ႕နန္႔ ပညာတတ္ေတလူအခ်ဳိ႕ကိုယ္တိုင္က ျပင္းထန္ေရ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ ဟိကြန္ေဆာင္ပနာ ေရာေယာင္ျပီး ကေရာင္ကေထာင္ လုပ္ကတ္စြာလို႔ျမင္ပါေရ။
                                 ေနာက္မ်က္ႏွာစာတစ္ခုမွာေလ့ တိုးတက္သစ္လြင္ေရ အေတြးအေခၚဟိေရ လူတိနန္႔ ေခတ္ပညာတတ္အခ်ဳိ႕ေရ ရခိုင္႔ေတာ္လွန္ေရး၊ နိုင္ငံေရးမ်က္ႏွာစာမာ ထင္ေပၚလာဖို႔ စိုးရိမ္ေရလူအခ်ဳိ႕ေရ ဟိကတ္ေတဆိုစြာကို မျငင္းလိုပါ။ မိမိကိုယ္ကို ဗဟိုျပဳခ်င္ေရစိတ္ဓါတ္တိကို ဖယ္ယွားကတ္ဖို႔လိုပါေရ။ အလွကိုယ္စီဟိကတ္ေတဆိုစြာကို လက္ခံေက တလြဲဆံပင္ေကာင္းပံုစံတိ ေပ်ာက္ကတ္ပါဖို႕။ မိမိကိုယ္ကုိ ဗဟိုျပဳခ်င္ေရ စိတ္ဓါတ္တိေလ့ ေပ်ာက္လားကတ္ဖို႔ရာ။ ေျပာရေက၊ လက္နက္ခ်လားေရ သတင္းတိၾကားတိုင္း ေပ်ာ္ရႊင္ကတ္ေတ ေတာ္လွန္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးသၼားတိေလ့ ဟိကတ္ေတဆို၀ါ။ ကိုယ့္အနိန္အထားကို ကိုယ္ကိုတိုင္သိေအာင္ၾကိဳးစားပနာ လက္တြဲလုပ္လားကတ္ဖို႔ဆိုေက တိုးတက္မႈတိဟိဖို႔လို႔ထင္ေရ။ တခါတရီ က်ေနာ္ၾကားရစြာတိဟိေရ။ က်ေနာ္က ဖက္ဒရယ္ အေၾကာင္းတိကိုရာ ေဆာင္းပါးတိ ရီနိန္ေရလတ္၊ က်ေနာ္ေျပာေက ေစာ္ကားရာက်ဖို႔။ ဘုန္းၾကီးလိုလို၊ ဖိိုးသူေတာ္လိုလို လုပ္နိန္ကတ္စြာက မကန္ထြား။  ဘုန္းၾကီးဆို ဘုန္းၾကီးလုပ္၊ ဖိုးသူေတာ္ဆို ဖိုးသူေတာ္လုပ္။ ဗ်ဴဟာ၊ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာစေရ စကားတိနန္႔ လာမေျပာေက့။ ကိုယ့္ကို ကိုယ္လဲဆင္ျခီမပီးေက့။ ဘုန္းၾကီလုပ္ျပီး ဖိုးသူေတာ္အက်င့္ကိုက်င့္နိန္ေက သမိုင္းမွာအေျပာခံရဖို႔။ ဖိုးသူေတာ္လုပ္ျပီး ဘုန္းၾကီးအက်င့္ က်င့္နိန္ေက ခ်ီးက်ဴးကတ္ဖို႔။ သမိုင္းမာလဲလွပဖို႔။ လိမၼာပါးနပ္မႈအရ လုပ္နိန္ကတ္စြာပါရာမနား ဆိုေရအေတြးတိဟိေက က်ေနာ္ရို႕အတြက္ အျငင္းပြါးစရာတိ နည္းလာဖို႔ထင္ပါေရ။
                                 က်ေနာ္၏ေဆြးေႏြးမႈတိအရ ပညာတတ္တိကို ဆန္႔့က်င္နိန္ေရလို႔ ေကာက္ခ်က္မဆြဲစီခ်င္ပါ။ က်ေနာ္ရို႕ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ေရးမာ ပညာအရင္းအျမစ္တိ လိုအပ္ေရဆိုစြာကို က်ေနာ္နားလည္သေဘာေပါက္ေရပိုင္ ယံုၾကည္မႈေလ့ဟိပါေရ။ ပညာတတ္အုပ္စုထဲက အကန္႔တကန္႔ (သို႔မဟုတ္)က႑တခုကို ေဆြးေႏြးျပစြာပါ။ ယင္းအကန္႔တကန္႔အတြက္ ေတြးေတာသံုးသပ္မႈတိ လြဲေခ်ာ္မႈတိကို ေထာက္ျပစြာအဆင့့္္ပါရာ။ ဆက္ပနာေဆြးေႏြးရေက ပညာတတ္လူတေယာက္က ရိုဟင္ဂ်ာဆိုေရ                                
နာမည္သစ္နန္႔ လူမ်ိဳးတမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ပနာ ရခိုင္ျပည္တ၀က္ကိုေလ့ သူရို႕နယ္ျမီပါလို႔ လက္ခံေရဆိုေက၀ါ။             ယင္းပိုင္အေျခအေနတိေလ့ ဟိကတ္စြာပါနမ္း။ ေအပိုင္အေျခအေနတိကိုေလ့ခ်င့္တြက္ရဖို႔ ဆိုစြာေျပာလိုစြာပါ။ ဆိုလိုစြာက ပညာတတ္သည္ျဖစ္ျဖစ္၊ ပညာမတတ္သည္ျဖစ္ျဖစ္၊ ေဖာက္ျပန္ေရလူတိဟိစြာကိုေလ့ စဥ္းစားရဖို႔ ဆိုလိုစြာပါ။ တမိုးလံုး ေဖ်ာက္စိတ္မျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါေရ။
                  ဇာပင္ျဖစ္နိန္နိန္ တိုင္းျပည္နန္႔လူမ်ိဳး တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳးေရးအတြက္ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ဆင္ႏႊဲရာမာ စိတ္ပ်က္စရာ၊ ၿငီးေငြ႔စရာတိဟိစြာပိုင္ ဘ၀တိ၊ အသက္တိကိုေလ့ပီးဆပ္ပနာ က်ေနာ္ရို႕လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ခိုင္မာေရအုတ္ျမစ္ခ်ႏိုင္ဖို႔(သို႔မဟုတ္) ခိုင္မာေရ အုတ္ျမစ္မခ်ႏိုင္ေတာင္မွ ခိုင္မာေရအုတ္ျမစ္ခ်ႏိုင္ေရးအတြက္ အဆင့္ဆင့္ပံုေဖၚဖို႔ လိုအပ္ေတလို႔ျမင္မိပါေရ။ ေနာက္တခ်က္က ပညာတတ္အခ်ဳိ႕ေရ ပ်က္စီးနိန္ေရ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကိုျမင္လို႔  အယႈပ္အထြီးကိုမခံခ်င္လို႔ ေက်ာခိုင္းစြာဆိုျခင္းေရ ဇာေလာက္ပင္ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဟိေရလို႔ေျပာေျပာ လက္ခံႏိုင္စရာအေၾကာင္းမဟိ။ အဂင့္(အကေယာင္း)ျပင္းထန္ျပီး ခိုင္မာရိုးသားေရ အမ်ဳိးသားစိတ္ဟိေက မိမိရို႕၏ပညာရင္းျမစ္တိကို စနစ္တက်အသံုးခ်ပနာ တိုင္္းျပည္နန္႔လူမ်ဳိးအတြက္ ပံုေဖၚလားရပါဖို႔လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါေရ။ ဟုတ္ပါယင့္၊ က်ေနာ္လည္းၾကားဖူးပါေရ။ ရင္းျမစ္တကာ့ရင္းျမစ္ထဲမွာ ပညာရင္းျမစ္ေရ အၾကီးမားဆံုး၊ အၾကီးက်ယ္ဆံုးလို႔။ က်ေနာ္၏တိုင္းျပည္နန္႔ လူမ်ိဳးအေပၚ တိုးတက္စီခ်င္ေရ ေစတနာနန႔္ တထြာတမိုက္အျမင္ေရ အုတ္တခ်ပ္ သဲတပြင့္ျဖစ္ခေက။  ။

စာတည္းစကား

               တန္းေဆာင္မုန္းလျပည့္နိန္႔သည္ ဗုဒၶဘာသာရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕အတြက္ အလြန္တရာမွ တန္ဖိုးဟိေသာ နိန္႔ထူးနိန္႔ျမတ္ တရက္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈအစဥ္အလာအရ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေက်ာ္တရက္နိန္႔မွ တန္းေဆာင္မုန္းလျပည့္နိန္႔ထိ ကထိမ္သကၤန္းကပ္လွဴျခင္း၊ ဝကၤဘာပတ္ပြဲမ်ားျပဳလုပ္ျခင္း၊ သက္ႀကီးပူေဇာ္ပြဲမ်ားကို ရခိုင္ျပည္အႏွံ႔ က်င္းပျပဳလုပ္ၿပီး တန္းေဆာင္မုန္းလျပည့္နိန္႔တြင္မူ  ကထိမ္သကၤန္းကပ္လွဴျခင္းသာမက မသိုးသကၤန္းရက္ၿပိဳင္ပြဲ၊ တန္းေဆာင္မုန္းမီးထြန္းပြဲႏွင့္ ဆီးမီးေဖာင္မွ်ိဳးပြဲမ်ားကိုလည္း စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပေလ့ဟိၾကပါသည္။
                တိုင္းျပည္ႏွင့္အနိန္ဝီး ျပည္ပေရာက္ရခုိင္သားမ်ားကလည္း ကထိမ္ပြဲ၊ တန္းေဆာင္မုန္းမီးထြန္းပြဲေတာ္မ်ားကို မိမိရို႕ေရာက္ဟိရာတိုင္းျပည္မ်ား၌ အခြင့္အခါႀကဳံတိုင္း က်င္းပျပဳလုပ္ေလ့ဟိၾကသည္။ ယင္းပြဲေတာ္မ်ားကို  မက်င္းပႏိုင္ေသာ ရခိုင္သားမ်ားက အနည္းဆုံး ကိုယ့္တိုင္းကိုယ့္ျပည္ကို သတိရလွ်က္ ဘုရားတြင္ ဆြမ္းပန္းသပ္ပါယ္ ပူေဇာ္မႈမ်ားကို ျပဳလုပ္တတ္ၾကၿပီး ဘုရားတြင္ ရည္မွန္းဆုေတာင္းတတ္ၾကပါသည္။
                 ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ဆီမီးေဖာင္မွ်ိဳးပြဲေတာ္ကို လြိဳင္ကထုန္ပြဲေတာ္ဟုေခၚၿပီး ရခိုင္သားရို႕နည္းတူ တႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပျပဳလုပ္ၾကသည္။လြိဳင္ကထုန္(ဆီမီးေဖာင္မွ်ိဳး)ျခင္းရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အျပစ္အကုသိုလ္ရို႕ကို ၄င္းဆီမီးေဖာင္တြင္ထည့္၍ မွ်ိဳးလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔လိြဳင္ကထုန္မွ်ိဳးျခင္းအားျဖင့္ ဟိဟိသမွ်ေသာအျပစ္ရို႕မွ လြတ္ကင္းႏိုင္သည္ဟုယုံၾကည္ၾကသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ရခိုင္သားမ်ားက ထိုင္းရို႕၏ရိုးရာ အစဥ္အလာပြဲေတာ္ လြိဳင္ကထုန္ကိုသာမက မိမိရို႕အစဥ္အလာအတိုင္း ကထိမ္ပြဲမ်ား၊ မီးထြန္းပြဲမ်ားကိုလည္း ရခိုင့္လူမႈေရးအသင္းမ်ားက ဦးေဆာင္၍ အခြင့္အေရးရသလုိ ျပဳလုပ္တတ္ၾကသည္။
                 ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ရခိုင္သားမ်ားအနက္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေရာက္ ရခိုင္သားမ်ားသည္ ၂၀၀၂-ခု ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ထခမ့္နယ္ၿမီ၌ ဘုံကထိမ္ပြဲႏွင့္ ဆီးမီးထြန္းပြဲမ်ားကို ရခိုင္လူမႈကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း ASWA မွ ဦးေဆာင္ဦးရြက္လုပ္ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။ ယင္းအခမ္းအနားသို႔ ရခိုင္သားမ်ားသာမက ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အျခားလူမ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားပါ တတ္ေရာက္၍ ရဟန္းေတာ္ ၁၃ပါး (ရခိုင္ ၁၀ပါး ကရင္တပါး မြန္တပါး ထိုင္းတပါး)ရို႕က တရားရီးေအးတိုက္ေကြ်းခဲ့ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ေဒသမ်ား၌ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕၌နည္းတူ က်င္းပျပဳလုပ္လိုၾကေသာ္လည္း ေဒသဆိုင္ရာအာဏာပိုင္မ်ား၏ တားၿမိဳက္မႈေၾကာင့္ မျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေပ။ အာဏာပိုင္မ်ား၏ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ ဘာသာေရးပြဲကိုေၾကာင္းျပၿပီး ႏိုင္ငံေရးတရားေဟာ၊ အစည္းအေဝးပြဲျပဳလုပ္ၾက၍ ခြင့္ျပဳမပီးႏိုင္ေၾကာင္း၊ ျပဳလုပ္လိုလွ်င္ျမန္မာသံရုံးသို႔ အလုပ္သမားမ်ားက တိုက္ရိုက္အေၾကာင္းၾကားရမည္ျဖစ္ၿပီး သံရုံး၏ခြင့္ျပဳခ်က္ရမွသာ ခြင့္ျပဳပီးႏိုင္မည္ဟူ၍ပင္ျဖစ္သည္။ မိမိရို႕ရိုးရာအစဥ္အလာအတိုင္း စုေပါင္းဘုံကထိမ္ပြဲကို ျပဳလုပ္လိုၾကေသာ္လည္း ေဒသဆိုင္ရာထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ား၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရၾကေသာေၾကာင့္ ထိုင္းရိုးရာအစဥ္အလာ လြိဳင္ကထုန္ပြဲျဖင့္သာ ဗုဒၶဘာသာရခိုင္မ်ားက ေၾကနပ္ႏွစ္သိမ့္ခဲ့ၾကရသည္။
(အတြဲ-1၊ အမွတ္-5)

စာတည္းစကား

“သီျခင္းတရားသည္ ေလာကလူသားမ်ားအတြက္ ေနာက္ဆုံးအခြင့္အေရးျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လူရို႕သည္ မသိခင္စပ္ၾကား၌ ေကာင္းမြန္ေသာလုပ္ရပ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကရမည္”။ က်ဴးေက်ာ္သူနယ္ခ်ဲ႕မ်ားကို တိုက္ထုတ္ရန္ ဖိလစ္ပိုင္ျပည္သူမ်ားကို "ေပ်ာက္ဆုံးနိန္ေသာ နိဗၺာန္ဘုံ”စာအုပ္ျဖင့္ ႏိုးထစီခဲ့သူ ေဒါက္တာ ဟိုေဆးရီေဇာ္က မိန္႔မွာခဲ့ဖူးသည္။ သူ၏စာအုပ္ေၾကာင့္ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ဖိလစ္ပိုင္ျပည္သူမ်ား ႏိုးထခဲ့ၿပီး သူရို႕၏လြတ္လပ္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကသည္။ ေဒါက္တာ ဟုိေဆးရီေဇာ္သည္ ဖိလစ္ပိုင္ျပည္သူတရပ္လုံး၏ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ သူ၏အသက္ကို စေတးခဲ့ေသာေၾကာင့္ သူပင္သီလားေသာ္လည္း သူ၏စိတ္ဓာတ္သည္ ဖိလစ္ပိုင္ျပည္သူမ်ားရင္ထဲ၌ ကိမ္းဝပ္နိန္ဆဲ၊ သူ၏ကိုယ္ခႏၶာသည္ ေက်ာက္ရုပ္အျဖစ္ ရပ္တည္နိန္ႏိုင္ဆဲပင္။ ေဒါက္တာရီေဇာ္သည္ မိုးေသာက္ၾကယ္အျဖစ္ ထာဝရ ထြန္းေတာက္နိန္မည္သာျဖစ္သည္။
                   ၁၉၈၆ ခု တနိန္႔ေသာမိုးရာသီ မဂၤလာမိုးထခင္း၌ အကြ်န္၏သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က ရခိုင္ေျပာက္က်ားမ်ားသည္ မင္းျပားၿမိဳ႕ကိုသိမ္းပိုက္ကာ အစိုးရဘဏ္ကို ၿဖိဳခြင္းလွ်က္ ေဖ့သာက်ပ္သန္း(၈၀)ကို ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အသုံးခ်ရန္ ယူေဆာင္လားၾကသည္ဟု ဝမ္းပန္းတသာ အကြ်န္႔အားေျပာျပသည္။ ၄င္းနိန္႔၌မင္းျပားၿမိဳ႕ဟိ လမ္းမ်ားတြင္ လူမ်ားၾကက္ပ်ံမက် စည္ကားလွ်က္ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးသမားရို႕၏ ေအာင္ပြဲအတြက္ ေအာ္ဟစ္ေၾကြးေႀကာ္နိန္ၾကသည္။ ၿမိဳ႕နိန္ျပည္သူမ်ားနည္းတူ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရး ေျပာက္က်ားမ်ားကလည္း သီနတ္ကို မိုးေပၚေထာင္ပစ္ကာ သူရို႕၏ေအာင္ပြဲကို ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲ က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ဆရာဆရာမမ်ားက ရခိုင္ေျပာက္က်ားမ်ားကို ႏႈတ္ဆက္ရန္ အခင္းျဖစ္ပြားရာနိန္ရာသို႔ ေရာက္ဟိလာခဲ့ၾကၿပီး သူရို႕ကိုေတာ္လွန္ေရး၌ လက္ခံရန္ ရခိုင္ေျပာက္မ်ားအား ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ အဖိႏွိပ္ခံ ကိုလိုနီလက္ေအာက္ ေရာက္ဟိနိန္ေသာ ျပည္သူမ်ားအနိန္ျဖင္႔ ၄င္းရို႕လြတ္ေျမာက္ရန္အတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ၾကရမည္ဟူ၍ အသိတခု အကြ်န္ဦးေႏွာက္ထဲသို႔ ဆပ္ခနဲဝင္လာခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ေလာကလူသားမ်ားအတြက္ ေယွာင္လႊဲ၍မရေသာ တာဝန္တရပ္ျဖစ္ၿပီး ဤတာဝန္ကိုလူတိုင္းထမ္းေဆာင္ၾကရမည္ ဟုလည္းသေဘာေပါက္ လက္ခံလာခဲ့ပါသည္။ ဤသည္မွာ ထိုအျဖစ္အပ်က္အၿပီး ေနာက္ပိုင္း အကြ်န္၏ခံယူခ်က္ျဖစ္ၿပီး တနိန္႔ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ရန္လည္း ခိုင္မာေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တရပ္ကို ခ်လိုက္ပါသည္။
             နယ္ခ်ဲဲ႕ကိုလိုနီစစ္အစိုးရက ရခိုင္ျပည္တခုလုံး၌ အေရးအေပၚအမိန္႔ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး၊ ျပည္သူမ်ားအနိန္ျဖင့္ မိမိအိမ္၌ အိမ္ျပင္မထြက္ နိန္ထိုင္နိန္ၾကရသည္သာမက ေျပာက္က်ားးမ်ားကိုရွာဖြယ္ရာတြင္ ဗမာစစ္သားမ်ားႏွင့္အတူ ေပၚတာအျဖစ္ လိုက္ပါခဲ့ၾကရသည္။ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၌ ေျပာက္က်ားအျဖစ္မသကၤာသူမ်ားကို ပစ္သတ္ရန္အတြက္ စစ္သားမ်ားအား အမိန္႕ပီးခဲ့သည္။ ဗမာစစ္သားမ်ားသည္ ဤအခြင့္အေရးကို အခြင့္ေကာင္းယူလွ်က္ ေျပာက္က်ားမဟုတ္ေသာ၊ ေျပာက္က်ားႏွင့္ လုံးဝအဆက္အစပ္မဟိေသာ လယ္သမားမ်ားကို ပစ္သတ္ခဲ့သည္။ ေျပာက္က်ားရို႕၏ ရခိုင္ရိုးမေတာင္ ေတာနက္ႀကီး၌ ၿမီေအာက္တြင္ၿမွဳပ္ႏွံထားခဲ့ေသာ ရိကၡာမ်ားကို ေတာဆင္မ်ားက ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾက၍ ေျပာက္မ်ား အငတ္ေဘးႏွင့္ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရသည္။ ဖမ္းဆီးရမိေသာ ရခိုင္ေျပာက္က်ားအခ်ိဳ႕ကို တရားစီရင္ျခင္းမဟိပဲ အဆုံးစီရင္ခဲ့ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကို တသက္တကြ်န္း ေထာင္ခ်လိုက္သည္။ ေျပာက္က်ားအနည္းငယ္သာ ေတာ္လွန္ေရးနယ္ၿမီထဲသို႔ လြတ္ေျမာက္လာႏိုင္ခဲ့ၿပီး သူရို႕၏ မၿပီးဆုံးသိေသာ သမိုင္းပီးတာဝန္မ်ားအတြက္ ေဒနိန္႔ထက္ထိ ဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္လွ်က္ဟိနိန္ၾကသည္။ သူရို႕၏သမိုင္းဝင္လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ အကြ်န္သည္ ေတာ္လွန္ေရးသမားတေယာက္ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ရခိုင့္လြတ္လပ္ေရးရဟိရန္(သို႔) ရခိုင့္ေအာင္လံေတာ္ကိုဆုပ္ကိုင္ကာ ရခိုင့္လႊတ္ေတာ္(သို႔) သမိုင္းဝင္အေဆာက္အဦအျဖစ္ အသစ္တည္ေဆာက္ထားေသာ ရခိုင့္နန္းေတာ္ရွိ လႊင့္ထူႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားတိုက္ပြဲဝင္လွ်က္ ဟိနိန္ပါသည္။
           အင္ဒိုနီးယွားႏိုင္ငံမွခြဲထြတ္ကာ အရွိတီေမာလြတ္လပ္ေရးကို အရယူပီးခဲ့သူမွာ အရွိတီေမာ၏ဖခင္ ဇာနာနာဂါ(စ္) မာအို႔ပင္ျဖစ္ပါသည္။ အရွိတီေမာကို လြတ္လပ္ေသာ အခ်ဴပ္အျခာအာနာပိုင္ေသာ ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္၂၀၀၂-ခုႏွစ္တြင္ စြမ္းေဆာင္ပီးခဲ့ႏိုင္ရုံသာမက ယင္းႏွစ္မွာပင္ အရွိတီေမာႏိုင္ငံသည္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ အနာဂတ္ကိုးရီးယားႏွစ္ႏိုင္ငံေပါင္းစည္းေရး သေကၤတအျဖစ္ ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ကိုးရီးယား အားကစားသမားမ်ား ကိုးရီးယားေအာင္လံေတာ္တခုတည္းေအာက္၌ ခ်ီတတ္ခဲ့ၾကသည့္ ေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပၿပဳလုပ္လွ်က္ဟိေသာ ၁၄-ၾကိမ္ေျမာက္ အာယွအားစကားၿပိဳင္ပြဲ၌ အရွိတီေမာႏိုင္ငံမွ အားကစားသမားမ်ား ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္နိန္ၾကသည္ကိုၾကည့္ရူလ်က္ အရွိတီေမာႏိုင္ငံသစ္၏ သမၼတသစ္ အနိန္ျဖင့္ အတိုင္းမသိ ဝမ္းသာနိန္္မည္ျဖစ္သည္။ အကြ်န္ရို႕ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္သစ္၏ ႏိုင္ငံေတာ္ဖခင္နိန္ရာတခု ကြက္လပ္ျဖစ္နိန္သည္။ ဤကြက္လပ္ကို ရခိုင္မသားတိုင္း ျဖည့္ပိုင္ခြင့္ဟိသည္။ ၄င္းအျပင္ ရခုိင့္ေတာ္လွန္ေရး၌ လြတ္လပ္ေရးစစ္သီေတာ္အျဖစ္ သီျခားတရား၏ ေနာက္ဆုံးအခြင့္အေရးကို အသုံးခ်ရန္ (သို႔) ရခိုင္ျပည္သူတရပ္လုံးအတြက္ အသက္စေတးတိုက္ပြဲဝင္ရန္ (သို႔) အနည္းဆုံးအဆင့္ ေတာ္လွန္ေရးရဲေဘာ္မ်ားျဖစ္လာစီရန္ ႀကိဳးစားၾကပါဟု တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္လိုက္ရပါသည္။
(အတြဲ-1၊ အမွတ္-4)

စာတည္းစကား

ေခတ္ရီစီးေၾကာင္းသည္ ေျပာင္းလဲရြိလွ်ားလွ်က္ဟိသည္။ ထို႔အတူ ေတာ္လွန္ေရးရီစီေၾကာင္းသည္လည္း ေခတ္ကိုလိုက္ၿပီး ေျပာင္းလဲရြိလွ်ားလွ်က္ဟိသည္ကိုလည္း သတိမူမိဖို႔ လိုအပ္သည္။ ေခတ္၊ အေျခအေန အခ်ိန္အခါကိုလိုက္၍ မိမိရို႕အေတြးအေခၚကို လိုက္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္သည္၊ ေျပာင္းလဲ၀ံ့ဖို႔ လိုအပ္သည္။ စနစ္တက် ေေျပာင္းလဲတတ္ဖို႔လည္း လိုအပ္သည္။ ထိုသို႔မဟုတ္ပါက ခရီးရွည္ၿပီး ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈႏွင့္ ျပည္သူအမ်ားက အျမင္ကပ္မႈသာ အဖတ္တင္ေပလိမၼည္။
            အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ ကၽြန္သေဘာက္ဘ၀သို႔ အာာသွ်ျပည္သူမ်ား ေရာက္ဟိခဲ့စဥ္အခါက ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမမည္ေသာ ရဟန္းသွ်င္ျမတ္တပါး ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးသည္။ ထိုရဟန္းသွ်င္ျမတ္သည္ မိမိရို႕အိမ္တြင္း၌ ျပႆနာဟိနိန္သည္ကို ျမင္တိြခဲ့သည္။ ျပႆနာဇစ္ျမစ္ကိုလည္း သိျမင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္အိမ္တြင္း၌ ျဖစ္ပြါးနိန္ေသာျပႆနာကို အိမ္တြင္းမွ ျမင္တြိသံုးသပ္ရံုတခုတည္းျဖင့္ မေျဖယွင္းခဲ့။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံတို႔သို႔ လားေရာက္လွည့္လည္လွ်က္ ျပႆနာကို အိမ္အျပင္မွနိန္ၾကည့္ခဲ့သည္။ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား၌ ျဖစ္ပြါးလွ်က္ဟိေသာ ျပႆနာရပ္မ်ားကိုလည္း အေသးစိပ္ေလ့လာခဲ့သည္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၌လည္း အလားတူျပႆနာဟိနိန္သည္ကို သတိမူမိခဲ့သည္။
            ဆရာေတာ္၏ျပႆနာကို စနစ္တက် ၿဖီခ်င္းခ်က္မွာကား အမ်ားတကာကို ပါးစပ္ေပါက္ေဟာင္းေလာင္းျဖင့္ ထိုေျပာေဒေျပာ ထိုေကာက္လုပ္ေဒေကာက္လုပ္ ၿဖီခ်င္းခဲျခင္းမဟုတ္။ ျပႆနာကို ၿဖီခ်င္းႏိုင္ရန္အတြက္ မိမိ၌လိုအပ္ေသာ အရည္အျခင္းကိုု ျဖည့္ခဲ့သည္။ နည္းပညာတရပ္ကို အသံုးျပဳၿပီး ၿဖီခ်င္းၾကည့္သည္။ သို႔ေသာ္ျမန္မာႏိုင္ငံဟိ ျပည္သူမ်ားက ဆရာေတာ္ကို လက္ခံမႈမျပဳခဲ့၊ သို႔ေသာ္ဆရာေတာ္သည္ စိတ္ဓါတ္မက်၊ သံုး၍မရေသာ နည္းနာေဟာင္းႀကီးကိုလည္း ဆက္မသံုးေတာ့ဘဲ နည္းလမ္းသစ္ကို ရွာဖြီခဲ့သည္။ ယင္းအခ်ိန္က ဂ်ပန္ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံေခ်တခုက ရုယွကဲ့သို႔ေသာႏိုင္ငံႀကီးတခုကို စစ္ပြဲတြင္ အႏိုင္ယူလိုက္ျခင္းက ဆရာေတာ္အား အထူးအံ့ၾသစရာတခု ျဖစ္လာခဲ့ရံုသာမက ဂ်ပန္ရို႕၏သတၱိကို ဆရာေတာ္ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ရို႕၏ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ႏွင့္ နည္းနာမ်ားကိုေလ့လာရန္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ ကိုယ္တိုင္လားေရာက္ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္သည္ သင္ျပသူႏွင့္ ေလ့လာသူကို တခ်ိန္တည္းတြင္ တြဲ၍လိုအပ္သလို အသံုးခ်ကာ ေျပာင္ေျမာက္ေသာ၊ လူအမ်ားက ယံုၾကည္အားကိုးခံရေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားေကာင္း တေယာက္ျဖစ္လာေအာင္ ဘ၀တေလွ်ာက္လံုး လံုးပမ္းႀကိဳးစားခဲ့ပါသည္။
            ဆရာေတာ္သည္ ေခတ္မွီတိုးတက္နိန္ေသာ ဥေရာပတိုက္ႀကီးကို မ်က္ကြယ္မျပဳခဲ့၊ နယ္ခ်ဲ႕ရို႕၏ အားသာခ်က္ကုိလည္း ကိုယ္တိုင္လားေရာက္ေလ့လာခဲ့သည္။ မိမိရို႕ႏွင့္တူညီေသာ အဖိႏွိပ္ခံမ်ားႏွင့္ လက္တြဲကာ နယ္ခ်ဲ႕ကိုေမာင္းထုတ္ႏိုင္ရန္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ မိမိရို႕မဟာမိတ္ရို႕က မိမိလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ကို လုပ္ပီးလိမၼည္ဟု အမ်ားကိုအားကိုးကာ ထိုင္ေစာင့္မနိန္ခဲ့။ မိမိျပည္သူမ်ား စိတ္ဓါတ္တက္ၾကြလာစီရန္အတြက္ မိမိသည္အေျပာသမားသတ္သတ္မဟုတ္ဘဲ ေျပာင္ေျမာက္ေသာ မီးရွဴးတန္ေဆာင္ ရွိေဆာင္တေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္းကို နယ္ခ်ဲ႕ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ကရက္ေတာက္အား ေမာင္းထုတ္ျပျခင္း၊ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးအား ေျပာင္ေျမာက္သည့္ လြတ္ေျမာက္ေရးတရား ေဟာေျပာျခင္းမ်ားျဖင့္ သက္သီျပခဲ့သည္။ မိမိ၏ေခတ္မွီေသာ ေတာ္လွန္ေရးအေတြးအေခၚေနာက္သို႔ ပါလာေအာင္ ျပည္သူကိုဆြဲယူခဲ့သည္။ မိမိ၏မွန္ကန္သည္ဟုထင္ေသာ အေတြးအေခၚလမ္းေၾကာင္းသို႔ တေယာက္တည္း အထီးက်န္ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္။
            ဆရာေတာ္သည္ အာသွ်တိုက္ဟိ အျခားအဖိႏွိပ္ခံျပည္သူမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တြိဆံုေဆြးေႏြးကာ တူညီေသာလမ္းစဥ္ တူညီေသာ သေဘာတရားမ်ားကို ခ်မွတ္၍ လက္တြဲတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ မိမိျပည္သူမ်ားသာမက အာသွ်တိုက္ဟိ အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူတရပ္လံုး လြက္ေျမာက္လာခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဆရာေတာ္အသွ်င္ဦးဥတၱမသည္ မိမိျပည္သူမ်ားကို ႏိုးထက္စီရန္ အိႏၵိယ၏ ႏိုင္ငံေရးနည္းပညာမ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့သည္။ အာသွ်တိုက္သားရို႕၏ ျမတ္ႏိုးဖြယ္ေကာင္းေသာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဥေရာပတိုက္သားရို႕၏ သိပၸံနည္းက်အယူအဆ၊ ဂ်ပန္ရို႕၏ျမင့္ျမတ္ေသာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ႏွင့္ တရုတ္ရို႕၏ ေတာ္လွန္ေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ႏွလံုးသြင္းကာ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားကို လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ေတာ္လွန္သူမ်ားးျဖစ္လာေအာင္ မြီးထုတ္ပီးခဲ့သည္။
            ေဒနိန္႔ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား အနိန္ျဖင့္လည္း မိမိျပည္သူမ်ား ႏိုးထက္လာစီရန္အတြက္ ေခတ္ႏွင့္ေလွ်ာ္ညီေသာ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းေၾကာင္းထက္သို႔ ေရာက္ဟိဖို႔ လိုအပ္နိန္ၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း။
(အတြဲ-1၊ အမွတ္-3)

စာတည္းစကား

လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏  စာပီ၊ အစဥ္အလာ၊ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈမ်ားကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ယင္းလူမ်ိဳး၏ အတိတ္ႏွင့္ အနာဂတ္ကို ခန္႕မွန္းသိဟိႏိုင္သည္။ သို႕ေသာ္ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ဖ်က္စီးျခင္းခံရၿပီး စာပီကို ဗမာမႈျပဳခံထားရေသာ ရခုိင္ရို႕၏အနာဂတ္ကို မည္သူခန္႕မွန္းႏိုင္မည္နည္း။ ရခိုင္ရို႕သည္္ ဗမာျပဳမႈျခင္း အႏၱရာယ္မ်ားကို ရင္ဆိုင္ရေသာ္လည္း ၄င္းရို႕၏ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားမွာ ဆက္လက္ရွင္သန္နိန္ဆဲပင္။  အကယ္၍ ရခိုင္ရို႕သည္ ၄င္းရို႕၏အတိတ္သမိုင္းကို မျပသႏိုင္ခဲ့ပါက ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားက ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕သည္္ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားထံမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု လိမ္လည္ႏိုင္ၿပီး၊ ဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားကလည္း ရခိုင္သမိုင္းတေလွ်ာက္လုံး၌ ဘုရင္ရို႕သည္ မူဆလင္ဘုရင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္ဟု သမိုင္းကုိ လိမ္လည္ရီးသားႏိုင္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ စာပီသည္ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ စာပီေပ်ာက္လွ်င္လူမ်ိဳးပါ ေပ်ာက္ႏိုင္သည္ကို အလီးအနက္သတိထားၾကရမည္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕သည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ သက်သာကီ၀င္မ်ိဳးႏြယ္(အိန္ဒိုအာရီယန္) မွဆင္းသက္လာၿပီး ဘီစီ (၃၃၂၅)ခုႏွစ္တြင္ မာရယုမင္းက ပထမဓည၀တီႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ေထာင္လွ်က္ ရခို္င္သမိုင္းကိုစတင္ခဲ့သည္။ ဤမတိုင္မီွ ရခိုင္ျပည္အာရကၡေဒသ၌ မွတ္တမ္းတင္လို႕မဟိေသာ ဒြါရာ၀တီေခတ္ႏွင့္ ရခိုင္ရာဇ၀င္ရွီးပီမူတေေစာင္ကို အေထာက္အထားျပဳ၍  သုေတသီဦးခ်န္ထြန္း၏ ရီးသာေဖာ္ျပခ်က္အရ ဘီစီ (၅၃၁၅)- ခုႏွစ္ကပင္ ရွီးေ၀သာလီႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္လွ်က္ ႏွစ္ေပါင္း 1990- အုပ္ခ်ဴပ္ခဲ့သည္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕သည္ ျဗဟၼီအကၡရာမွကူးယူလွ်က္ စာပီကိုစတင္အသုံးျပဳခဲ့ၾကၿပီး ေ၀သာလီပထမေခတ္ ေအဒီ(၄) ရာစုမွစ၍  ရခိုင္စာပီအျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္း သုံးစြဲလာခဲ့ၾကသည္။ ရခိုင္စာပီသည္ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလာခဲ့ၿပီး က၀ိေက်ာ္ ၊ စာဆိုေက်ာ္မ်ား ေပၚထြန္းလွ်က္ ရခိုင္သမိုင္းအေၾကာင္းကို ေက်ာက္၊ ႀကီးျပား၊ ပီရြက္မ်ားေပၚတြင္ ရီးသားကာ စနစ္တက် မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းရို႕့အနက္ အနႏၵစႏၵရားေက်ာက္စာမွာ လူသိထင္ရွားၿပီး ယနိန္႕ထက္တိုင္ သွ်စ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးရွိတြင္ အထင္အရွား တြိဟိႏိုင္ေသးသည္။ ၁၇၈၄-ခုႏွစ္တြင္ က်ဴးေက်ာ္သူ ဗမာပေဒသရိုက္မ်ားက ယဥ္ေက်းမႈ သမိုင္းအမြီအႏွစ္မ်ားကို ၿမီလွန္မီးယိႈ႕ဖ်က္ဆီးလၽွက္ ရခိုင္စာပီကိုလည္း ဗမာမႈျပဳခဲ့ၾကသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕့သည္ မူရင္းစာပီမ်ားကို ကိုလိုနီသမိုင္းစဥ္ဆက္တေလွ်ာက္လုံး ေအနိန္႕ထက္ထိ သင္ၾကားခြင့္မရဟိေပ။
ရခိုင္သုေတသီအခ်ိဳ႕က  ဗမာရို႕၏ဖုံးကြယ္ထားေသာ ရခုိင္စာပီဆိုသည္မွာ ေဒနိန္႕ဗမာရို႕့အသုံးျပဳနိန္ေသာ စာပီပင္လႇ်င္ ရခိုင္စာပီဆိုသည္ကို ေက်ာက္စာ၊ ႀကီးျပားစာ၊ ပီစာစသည့္ အေထာက္အထားမ်ိဳးစုံျဖင့္ သြယ္၀ိုက္၍ သက္သီျပႏိုင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း မည္သည့္ေ၀ါဟာရကို ေဖ်ာက္၍ ဗမာေ၀ါဟာရျဖင့္ အစားထိုးထားသည္ကိုကား ၄င္းရို႕့၏အသက္လုံၿခဳံေရးေၾကာင့္ မျပသ၀ံ့ႏိုင္ခဲ့ၾကေပ။ ယၡဳလက္ဟိတြင္လည္း ဗမာရို႕၏ လက္ဟိအသုံးျပဳနိန္ေသာ စာပီသည္လွ်င္ ရခိုင့္စာပီျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုနိန္ၾကေသာ္လည္း မည္သည့္ေ၀ါဟာရကို ဗမာ့ေ၀ါဟာရျဖင့္ အစားထိုးအသုံးျပဳထားသည္ကိုကား မသိရေသးေပ။ ယၡဳဗမာရို႕့အသုံးျပဳနိန္ေသာစာ၌ ေ၀ါဟာရအားလုံးသည္ ရခိုင့္ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္ဟု လက္ခံ၍မရသလို ယခုဗမာရို႕ အသုံးျပဳနိန္ေသာစာကို ဗမာရို႕အား မူပိုင္ပီးလွ်က္ ရခိုင္စာပီသစ္ကို တီထြင္အသုံးျပဳရန္မွာလည္း သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကိစၥရပ္တခုမဟုတ္ေပ။
ျပည္ထဲ၌၄င္း၊ ျပည္ပ၌၄င္း ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕သည္ မိမိရို႕စကားေျပာကို စာဟန္အျဖစ္ အသုံးျပဳနိန္ရသည္ကို တြိဟိနိန္ရသည္သာမက ၄င္းစကားေျပာရီးသားဟန္ကိုပင္လ်င္ တခ်ိဳ႕က ရခိုင္စာဟုခံယူလွ်က္ ၾကြားလုံးထုတ္နိန္ၾကသည္။ တခ်ိဳ႕က မိႈင္းမိျခင္းကို မရႈမလွခံနိန္ၾကသည္။ စာရီးသားရာ၌ စကားေျပာရီးသားဟန္၊ စကားေျပရီးဟန္ျဖင့္ရီးသားဟန္ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးဟိသည္ဟု ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာမိသေလာက္ သိဟိရသည္။ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕ရို႕က စကားေျပာဟန္ျဖင့္ ရီးသားျခင္းကို ခြင့္ျပဳထားေသာ္လည္း ရခိုင္စာပီေဖၚထုတ္သင္ၾကားျခင္းကို ခြင့္ျပဳျခင္း မဟိေသးေပ။
ရခိုင္တမ်ိဳးသားအခ်ိဳ႕က ရခိုင္ႏိုင္ငံထူေထာင္ႏိုင္မွသာ၊ စစ္မွန္ေသာဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ၿပီးမွသာ ရခိုင္စာပီကိုေဖၚထုတ္ၾကမည္၊ အကယ္၍ယခုကတည္းက ေဖၚထုတ္ရီးသားနိန္ၾကလွ်င္ အျငင္းပြားျခင္းသာလွ်င္ အဖတ္တင္မည္ဟု ေျပာဆိုနိန္ၾကသည္။ ယခုဗမာရို႕အသုံးျပဳနိန္ေသာ ရခိုင္စာပီထဲမွ ဗမာေ၀ါဟာရမ်ားကို ဆြဲထုတ္ၿပီး ရခိုင္စာပီဟန္စစ္စစ္ျဖစ္လာေအာင္ ျပဳျပင္ဖန္တီးယူရမည္မွာ ရခိုင္သမိုင္းသုေတသီရို႕၏ တာ၀န္သာမက ရခိုင္စာပီသမားရို႕၏ တာ၀န္တရပ္လည္းျဖစ္သည္ဆိုသည္ကို ျပည္တြင္းျပည္ပဟိ ရခိုင္အမ်ိဳးသားရို႕ သေဘာေပါက္သင့္ပါၿပီ။ အကြ်န္ရီးသားေသာ ရခိုင္စာသားေ၀ါဟာရမ်ားကိုလည္း ရခိုင္ေ၀ါဟာရစစ္စစ္ျဖစ္လာေအာင္ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပၾကပါရန္ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္လိုက္ရပါသည္။
(အတြဲ-1၊ အမွတ္-2)

စာတည္းစကား

ဒ႑ာရီ၌ တခ်ိဳ႕ေသာ ဘုရင္အုပ္စိုးသည့္ တိုင္းျပည္မ်ားတြင္ပင္လွ်င္ ျပည္သူမ်ား၏ သေဘာထားမ်ားကို ေဖၚျပႏိုင္ရန္အတြက္ ဟစ္တိုင္မ်ားကို သတ္မွတ္ပီးထားေလ့ဟိေၾကာင္း ၾကားဖူးပါသည္၊ အကယ္၍ လူတေယာက္သည္ ဘုရင္အေပၚတြင္၎၊ တိုင္းျပည္၏ အေျခအေနမ်ားအေပၚတြင္၎ မေၾကနပ္လွ်င္ ၎ဟစ္တိုင္မွ နိန္၍ ဆႏၵသေဘာထားကို ေဖၚျပခြင့္ဟိပါသည္။ အကယ္၍ တစံုတဦးက ဘုရင္၏မတရားျပဳက်င့္မႈအေပၚတြင္း၎၊ တိုင္းျပည္၏ ကပ္ေဘးဆိုက္နိန္မႈအေပၚတြင္၎ ၎၏ဆႏၵကို ေဖၚထုတ္လာခဲ့လွ်င္ မင္းတိုင္ပင္အမတ္မ်ားႏွင့္ ဘုရင္သည္လႊတ္ေတာ္ေခၚယူ၍ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ ေျဖယွင္းရသည္၊ တခ်ိဳ႕ေသာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေဒနိန္႕ထက္ထိ ဟစ္တိုင္သဖြယ္ ျပည္သူမ်ားဆႏၵကို ထုတ္ေဖၚျပႏိုင္သည့္ နိန္ရာမ်ားကို သတ္မွတ္ပီးထားဆဲျဖစ္ပါသည္။ ဤသတ္မွတ္ပီးထားမႈသည္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ အထူးအခြင့္အေရးတခုျဖစ္ၿပီး ျပည္သူမ်ား၏တိုးတက္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။
ေဒနိန္႕အခ်ိန္အခါ၌ လြတ္လပ္ေသာ သတင္းဌာနသည္ ျပည္သူႏွလံုးျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ကမၻာေပၚဟိ ႏိုင္ငံမ်ားအားလံုးအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးေသာ ဂ႑တခုျဖစ္ပါသည္။ ဤလြတ္လပ္သည့္ သတင္းဌာနမ်ားကို ဒီိမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အစိုးရက မပိုင္ဆိုင္ဘဲ ျပည္သူမ်ားကသာ ပိုင္ဆိုင္ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ဒီမိုကေရစီမဟုတ္ေသာ (သို႕) အာဏာသွ်င္အုပ္စိုးသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သတင္းမီဒီယာမ်ားကို အစိုးရက လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားၿပီး ၄င္းရို႕၏၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးအတြက္ လက္နက္တခုအျဖစ္ အသံုးခ်နိန္ၾကသည္။ အစိုးရမ်ားသည္ ၄င္းရို႕၏ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ားႏွင့္ အာဏာအလြဲသံုးစား လုပ္မႈမ်ားကို ဖုန္းကြယ္ႏိုင္ရန္အတြက္ သတင္းအေမွာင္ ခ်ထားၾကသည္။
ေဒနိန္႕ထက္ထိ ဗမာကိုလိုနီ အုပ္စိုးစဥ္ကာလ သမိုင္းတေလွ်ာက္လံုးတြင္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ားအတြက္ ဆႏၵကို ေဖၚျပႏိုင္ရန္ ဟစ္တိုင္မွ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လြတ္လပ္သည့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားမွ ေသာ္လည္းေကာင္း အခြင့္အေရးမေရသိေပ။ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ရို႕အုပ္စိုးစဥ္ကာလက ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၏ သေဘာဆႏၵကို ေဖၚျပႏိုင္ရန္အတြက္ 1854-ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ရို႕၏ ပထမဆံုးသတင္းစာကို ထုတ္၀ီခြင့္ရဟိခဲ့ပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးနယ္ၿမီ၌ နရိဥၥရာသည္ ျမန္မာစစ္အုပ္စု၏ ရခိုင္ျပည္၌  လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ားကို Internet Website မွ တဆင့္ ကမၻာသို႕တင္ျပလွ်က္ ရခိုင္ရို႕သည္ မီဒီယာေလာကကို 2001-ႏွစ္၌ စတင္အၿခီခ်ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးနိန္ၿမီ၌ ထုတ္၀ီေသာ စာေစာင္တခ်ိဳ႕ဟိနိန္ၿပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ထုတ္၀ီလိုေသာ္လည္း ေတာ္လွန္ေရးပတ္၀န္းက်င္မွ အျမင္တမ်ိဳးျမင္လားမည္ကို စိုးရြံ႕၍ ပါတီေဘာင္တြင္း လမ္းညႊန္ခ်က္အတိုင္းသာ ထုတ္၀ီနိန္ၾကရပါသည္၊
ရခိုင့္လြတ္လပ္ေရး စာေစာင္သည္ ကၽြန္ေတာ္၏ ဇြဲဟိဟိ ႀကိဳးစားမႈျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးနယ္ၿမီ၌ ပထမဆံုးထုတ္၀ီသည့္ စာေစာင္တခုျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္၏ အတိတ္ႏွင့္ လက္ဟိျဖစ္ပ်က္နိန္မႈမ်ားကို ေဖၚျပႏိုင္ရန္အတြက္ ရခိုင္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္၀ီလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္ရို႕၏ သေဘာဆႏၵမ်ားကို ဤစာေစာင္မွတဆင့္ တင္ျပလားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဤစာေစာင္အား အႀကံျပဳမႈႏွင့္ ေစာဒကတက္ ေထာက္ျပေ၀ဖန္မႈမ်ားကို လႈိက္လႈိက္လွဲလဲ ႀကိဳဆိုလွ်က္ဟိပါသည္။ ရခိုင္ျပည္သူမ်ားအေပၚတြင္၄င္း၊ ျမန္မာစစ္အာဏာပိုင္မ်ားအေပၚတြင္၄င္း ေ၀ဖန္မႈမ်ားကို ပီးပို႕ႏိုင္ၿပီး ယင္းေ၀ဖန္မႈမ်ားကိုလည္း သင့္ေလွ်ာ္လွ်င္ ဤစာေစာင္မွတဆင့္ ေဖၚျပပီးမည္ျဖစ္ပါသည္။
ခိုင္မင္းညိဳ
ေအဒီတာ
ရခိုင့္လြတ္လပ္ေရးစာေစာင္
(အတြဲ-1၊ အမွတ္-1)

1.7.11

ဘဝကိုယ္စီနန္႔လူငယ္

အခ်င္းခ်င္းတိုက္ခိုက္စရာ ဇာလိုလို႔လဲ
စဥ္းစားၾကည့္ပါဗလင္
ယင္းပိုင္အျပန္အလွန္တိုက္ခိုက္နီေက
“ရန္သူလဲရယ္”
“ရန္သူလဲေပ်ာက္”
လူမ်ိဳးမေပ်ာက္စြာ ကံေကာင္းေရ။

ေယဒါေလ့
ေတာ္လွန္ေရးကာလမွာ
အမႈိက္တိဟိစြာကိုဖယ္ယွင္း
လမ္းႀကဳံလို႔ဝင္လာေရလူတိ
ဟန္ေဆာင္ေကာင္းေရ မ်ိဳးခ်စ္တိကိုဖယ္
တေတ့ေျပာရေက
ေတာ္လွန္ေရးသန္႔ယွင္းေရးလုပ္ရဖို႔။

ၾကည့္ပါဗလင္
အမ်ိဳးသားေရးလို႔ ေအာ္ႀကီးဟစ္က်ယ္နန္႔
ကိုယ့္အေျခအေနကို ကိုယ္မသိ
ကိုယ္ရပ္နီေရပါတီကို ကုမၸဏီလို႔ထင္နီစြာ
ရင္မာ အဂင့္နာက်င္ေရ။

ငါရို႕ လူငယ္တိေရ
ႏွပ္စားမဟုတ္ပါႏွမ္း
ႏိုင္ငံေရးရိုးသားမႈနန္႔ ၾကံ႕ၾကံ႕ခံနီစြာ
သမိုင္းကသက္သီျပလိေမ။

    ခိုင္းလင္း (ေမဝတီ)

ေခါင္းေဆာင္ရို႕အားပန္ၾကားခ်က္

အတၱမ်က္လုံး ျပဴးထြက္က်လို႔
အနိစၥသေဘာကို မိန္႔ကြန္ေဆာင္နိန္ေကေလ့
အနိစၥည့္သည္ တန္းခါးလာေခါက္ခ်ိန္မွာ
ဒေယာမရ အက်ီမပါ ကပ်ာကယာလိုက္ခရေရမနား။

မ်ိဳးခ်စ္ဟန္ေဆာင္နိန္ေကေလ့
မ်ိဳးဖ်က္သ႑ာန္လုပ္ေဆာင္ခ်က္တိ၏
တန္ျပန္ရိုက္ခတ္ခ်က္တိက
ရင္ဝကိုနာနာလာေဆာင့္ခ်ိန္မွာ
မွားပါေယလို႔ ဝန္ခံရေရမနား။

ေလာကဓံတရားတိ ဒါဏ္မခတ္ခင္
အပ္သင့္ေရ တာဝန္တိကိုလႊဲပနာ
တြဲေခၚဆြဲေခၚ အေတြးအေခၚဟိေရ
မ်ိဳးခ်စ္ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဂုဏ္ယူလိုက္္ပါ။
                 ခိုင္မင္းညိဳ

ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဗုဒၶဘာသာေက်ာင္း ဆရာေတာ္အသွ်င္ကၠဳႏၵာစကၠ၏ လက္သုံးရခိုင္လိုရီစက္ခ်နည္း

အသွ်င္ျမတ္ရို႕ဘုုရား…..ဘုရားတပည့္ေတာ္ တပည့္ေတာ္မရို႕သည္ ေကာင္းစြာျပဳလုပ္လွ်င္ ေကာင္းေသာကံ၊ မေကာင္းစြာျပဳလုပ္လွ်င္ မေကာင္းေသာကံ အက်ိဴးပီးလိမ့္မည္ဟု ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္ပီပီ ကံ၏အက်ိဳးကို အထူးအားျဖင့္ ယုံၾကည္ပါကုန္သည္ျဖစ္၍ ဂနိန္႔ ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္ကံသည္ အမွန္မုခ် ဒုကၡဟူသမွ်အားလုံးမွ လြတ္ၿငိမ္း၍ အေထြေထြအျပားျပားေသာ လူ၊ နတ္၊ နိဗၺာန္သုံးတန္ေသာ ခ်မ္းသာျမတ္ကို ပီးလိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္ပါကုန္သည္ျဖစ္၍ သရဏဂုံသုံးပါးႏွင့္တကြ ငါးပါးေသာသီလေတာ္ျမတ္ရို႕ကို ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕၏ မိရိုးဖလာအတိုင္း ေကာင္းစြာခံယူေဆာက္တည္ပါကုန္၏။ ေဆာက္တည္ၿပီး၍ ဤနိန္႔၊ ဤရက္၊ ဤအခ်ိန္အခါ၌ တပည့္ေတာ္ တပည့္ေတာ္မရို႕၊ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္လွ်က္ဟိေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေက်ာင္း          ဆရာေတာ္ဘုရားကို မိမိရို႕ အိမ္ေဂဟာသို႔ ပင့္ဖိတ္လွ်က္၊ သံဃဂုဏ္ကို အာရုံျပဳကာ  န္ျမတ္ေသာ ဆြမ္းခဲဖြယ္ေဘာဇဥ္ ခ်ိဴခ်ဥ္အရသာ အျဖာျဖာရို႕ကိုလည္္းေကာင္း၊ ထိုမွတပါး ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ ဆီး၊ ပစၥည္းေလးပါးရို႕ကိ တာဝန္ဟိသည္အတိုင္း ေက်းဇူးသွ်င္ဆရာေတာ္ဘုရားအား နဝကမၼအျဖစ္ ပုဗၺ၊ မုဥၥ၊ပရ ေစတနာသုံးတန္ျဖာလွ်က္ သဒၶါၾကည္ျဖဴ ကပ္လွဴပူေဇာ္ၾကပါကုန္၏။ ထိုမွတပါး ျမတ္စြာဘုရား၏ အာဏာေဒသနာေတာ္ ျဖစ္ေတာ္မူ၍ ေဘးရန္ခပ္သိမ္း၊ အႏၱာရာယ္ ခပ္သိမ္း ဒုကၡေဘးမွ ကင္းၿငိမ္းစီႏိုင္ေသာ ပရိတ္တရားေတာ္ျမတ္ရို႕ကို ရိုရိုေသေသ ေလးေလးစားစား ယုံၾကည္ေသာအားျဖင့္ နာၾကားၾကပါကုန္၏ အသွ်င္ဘုရား။
                 အသွ်င္ျမတ္ဘုရား...ဤနိန္႔၊ ဤရက္၊ ဤအခ်ိန္ခါ၌ တပည့္ေတာ္၊ တပည့္ေတာ္မရို႕ၿမဲမျပတ္္ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္လွ်က္ဟိေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေက်ာင္း ဆရာေတာ္ဘုရားအား ပင့္ဖိတ္၍ ဆြမ္းခဲေဘာဇဥ္ႏွင့္တကြ ဒါတဗၺဝတၳဳ အစုစုရို႕ကို လွဴဒါန္းဆက္ကပ္ကုန္၏ အသွ်င္ျမတ္ဘုရား။ ဤကဲ့သို႔ လွ်ဴဒါန္းရေသာ ကုသိုလ္ကံ ေစတနာရို႕သည္ အိုျခင္းဒုကၡ၊ နာျခင္းဒုကၡ၊ သီျခင္းဒုကၡ၊ ဗမာလက္ေအာက္၌ ကြ်န္ျဖစ္ရေသာဒုကၡ၊ အစဟိေသာ ဒုကၡဟူသမွ်အေပါင္းရို႕ ကင္းရာ၊ ကုန္ရာ၊ ခ်ဳပ္ရာ၊ ၿငိမ္းရာ၊ မဟိရာျဖစ္ေသာ မဟာအသခၤတဓါတ္ နိဗၺာန္ပရမတ္သို႔ ဝဋ္ဘဝတိုတိုျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ျပဳပါရကုန္၏ အသွ်င္ျမတ္ဘုရား။
                      အကယ္၍မ်ား နိဗၺာန္ေရာက္ရန္ ပါရမီဘုန္းကံ၊ မျပည့္စုံပါက ထိုမွ်ေသာဘဝရို႕၌ က်င္လည္ရသည္ဟိေသာ္ ျဖစ္တိုင္းျဖစ္တိုင္းေသာဘဝရို႕၌ မဟိ၊ မရ၊ မျဖစ္ဟူေသာ စကားရို႕ကို မၾကားရဘဲ ပီးပါ၊ ကမ္းပါ၊ စြန္႔ႀကဲပါ၊ သနားပါစေသာ စကားလုံးတလုံးမွ် မသုံးရဘဲ ၿပဳံးၿပဳံးရႊင္ရႊင္၊ ၾကည္ၾကည္လင္လင္ စေသာ ဘဝႀကီးငယ္ရို႕၌ ျဖစ္ရပါလိုကုန္၏ အသွ်င္ဘုရား။ လူသားရို႕ မလိုလားၾက၊ မေတာင္တၾက၊ မျမင္ခ်င္ၾက၊ အလိုမဟိၾကေသာ ငရဲ ၊ တိရစာၦန္ၿပိတၱာ ၊ အသူရေက”ဟုဆိုအပ္ေသာ အပါယ္၄-ဘုံသို႔မေရာက္ မတြိ၊ မျမင္၊ ရၾကၿပီးလွ်င္ ဗုဒၶျမတ္စြာ သာသနာေတာ္ကို “ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း ၊ဆီး ပစၥည္းေလးပါးရို႕ျဖင့္္ စိတ္ဟိသေလာက္ ထင္တိုင္းေပါက္ေအာင္ ခ်ီးျမင့္ႏိုင္ေသာ သာသနာ့ဒါယကာ ရခိုင္ဘုရင္ စႏၵာသူရိယကဲသို႔ ျမင့္္ျမတ္ေသာ သာဂီဝင္မ်ိဳး၌ (ဝါ)ရခိုင္ဘုရင္မင္းအဆက္ဆက္ရို႕စိုးစံရာ အာရကၡေခၚ ရခိုင္ေဒသ၌ ျဖစ္ရၿပီးလွ်င္ ဗမာအစဟိေသာ လူယုတ္မာရို႕၏ သူ႔ကြ်န္ဘဝက(ဝါ) မတရားသတ္ျဖတ္၊ ႏွိပ္စက္၊ ညွင္းဆည္းျခင္းမွ လြတ္္ေျမာက္၍ ကိုယ့္တိုင္းျပည္၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ကိုယ့္စာ ကိုယ့္စကားႏွင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ျဖင့္ ဓညဝတီ ရခိုင္ျပည္ႀကီး၏ ရႊီဘုံရႊီနန္း၌ သာယာေပ်ာ္ရႊင္စြာ နိန္ၾကရၿပီးလွ်င္ သကၠရာဇ္ ၁၂၃-ခု ကဆုန္လဆန္း (၄)ရက္ ဗုဒၶဟူးနိန္႔၌ ရခိုင့္ဘုရင္စႏၵာသူရိယ ပင့္ဖတ္ခ်ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ေနာက္ပါ သံဃာ(၅၀၀)ရို႕သည္ ၾကြေရာက္ၿပီးသည္မွစ၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ကိုယ္စားေတာ္ မဟာျမတ္မုနိ ရုပ္ရွင္ျမတ္၌ ဥပုသ္ရွည္ရွည္ ေစာင့္လွ်က္၊ ကုသိုလ္ျပဳ၍ တရားဓမၼျဖင့္ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ နိန္ရပါလိုကုန္၏ အသွ်င္ျမတ္ဘုရား။
                   အသွ်င္ျမတ္ဘုရား....ဘုရားတပည့္ေတာ္ တပည့္ေတာ္မရို႕သည္္ ရခိုင္ရို႕၏ မိရိုးဖလာအတိုင္း ဆြ္းခဲဖြယ္ ေဘာဇဥ္၊ သကၤန္းႏွင့္ ဒါတဗၺဝတၳဳအစုစုရို႕ကို လွဴဒါန္းဆက္ကပ္ျခင္းတည္းဟူေသာ ဒါနကုသိုလ္ ကံေစတနာ သရဏဂုံသုံးပါးေသာ သီလကို ေဆာက္တည္ျခင္းတည္းဟူေသာ သီလကုသိုလ္ေစတနာပြားမ်ားအပ္ေသာ ဘဝနာမယ၊ ကုသိုလ္ကံေစတနာရို႕သည္ ျမင့္မိုလ္ေတာင္ဦး မကက်ဴးေသာ ေက်းဇူးသွ်င္ အမိအဘရို႕အားလည္းေကာင္း ၊ မေကာင္းစြာကိုပါယ္ ေကာင္းရာကိုသာ ညႊန္ဆုံးမအပ္ေသာ ေက်းဇူးသွ်င္ ဆရာသမားရို႕အားလည္းေကာင္း အဖရခိုင္ျပည္ႏွင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေကာင္းစားေရးအတြက္ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ အနစ္နာခံကာ တိုက္ပြဲဝင္၍ အသက္ပီးလားခကတ္ေတ ရခိုင္အာဇာနည္ သူရဲေကာင္းမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ကြယ္လြန္သူ ရခိုင္ပညာဟိသုခမိန္ ဆရာဦးျမဝါအားလည္းေကာင္း၊ (၁၁၄၆)-၁၇၈၄-ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁-ရက္နိန္႔တြင္ ေအာက္သားဗမာ ပ်ဴမိစာၦမ်ားရို႕၏ က်ဴးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ႕ရန္ကို ခုခံကာကြယ္ယင္းႏွင့္ အသက္ဆုံးယႈံးလားခကတ္ေတ ရခိုင္အာဇာနည္သူရဲေကာင္းအေပါင္းရို႕တြင္ သူ႔ကြ်န္မခံလိုေသာစိတ္ျဖင့္ သမိုင္းမွာ တခါမွမဟိခေသာ ငါရို႕ရခိုင္တြင္ သမီးရတနာကို ကုလား၊ ဗမာစေသာ လူယုတ္မာတိအား ဆက္သက္ျခင္း၊ ပီးစပ္ျခင္း၊ မဂၤလာေဆာင္ျခင္း၊ လက္ထပ္ျခင္း၊စသည္ရို႕ကို မလုပ္ပါရစီႏွင့္၊ သမိုင္းသစၥာေဖါက္ မျဖစ္လိုပါဟု ေခါင္းမာစြာေျပာဆို၍ ရက္ရက္စက္စက္ အသတ္ခံရေသာ ရခိုင္ဘုရင္ မဟာသမၼတရာဇာႏွင့္တကြ မင္းညီမင္းသား၊ သမီးရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ဒါးပိုင္ႀကီး ေက်ာ္ပုံႏွင့္တကြ ရခိုင္သူရဲေကာင္းအေပါင္းရို႕အားလည္းေကာင္း၊ မဟာမုနိရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္အား ေအာက္သားဗမာရို႕၏လက္ထဲသို႔ မပီးလို႔ဆိုကာ ခုံခံကာကြယ္ယင္း အသက္ဆုံးယႈံးလားၾကေသာ သွ်စ္ေသာင္းေသာ ရခိုင္သူေတာ္စင္အေပါင္းရို႕အားလည္းေကာင္း၊ အသက္(၁၃)ႏွစ္မွ(၃၅)ႏွစ္အထိ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီး တရက္မွာ (၁၀၀)က်စီ မုဒိမ္းက်င့္သတ္ျဖတ္သျဖင့္ အသက္ဆုံးယႈံးလားကတ္ေတ(၂၃၀၀၀)ေသာ ရခိုင္သူမရို႕အားလည္းေကာင္း “၁၁၄၆ မွ ၁၁၄၈” ထိ ၄-ႏွစ္အတြင္း သတ္ျဖတ္ခံၾကရေသာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕တြင္ ၃၇၀၀၀၊ သံတြဲ၊ ရမ္းၿဗဲ၊ မာန္ေအာင္ရို႕တြင္ ၁၈၅၀၀၀၊ ဘုရားေပၚ၊ဒိုင္းက်ီ၊ ေမာင္းဆြဲ၊ ငရေကာက္စု၊ ေခါင္းျဖဴေတာင္၊ ရတနာျပင္၊ ပုရိန္၊ ကိုးဆယ့္ကိုးေတာင္(ေလးၿမိဳ႕ေခ်ာင္း)တြင္ ၉၀၀၀ ပုခက္တြင္းမွအေခ်(၁၀၀၀၀)၊ သရက္အုပ္ ၁၀၀၀၊ စံကားေတာင္ ၇၀၀၀၊ ၾကက္ရိုးေတာင္ ၁၀၀၀၊ ေပါင္းတုတ္ျပင္ ၁၀၀၀၊ စုစုေပါင္း ၂၅၁၀၀၀ ႏွစ္သိန္းငါးေသာင္းတစ္ေထာင္ေသာ ရခိုင္ျပည္သူရို႕အားလည္းေကာင္း၊ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ျမတ္အား ပင့္ေဆာင္လားေသာအခါ ေတာင္ကုတ္လမ္းတြင္ အသတ္ခံရေသာ တေသာင္းေသာ သူေတာ္စင္အေပါင္းရို႕အားလည္းေကာင္း၊ အမိရင္ခြင္အတြင္းမွ အဓမၼယူေဆာင္၍ ေအာက္ကဒါးခံကာ ေျမွာက္၍သတ္ျဖတ္ခံရေသာ ရခုိုင္ႏို႔စို႔ေခ် ၂၀၀၀၀ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ က်ီးကြ်န္း၊ အုန္းကြ်န္း အစဟိေသာကြ်န္းမ်ား၌ တခုမက်န္ ၿမိဳ႕ကိုလွန္၍ သတ္ျဖတ္ခံရေသာ ရခိုင္လူႀကီး၊ လူငယ္ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ၁၁၄၆-ခုႏွစ္တြင္ ႀကိမ္သပ္ႀကိဳးျဖင့္ နားႀကိဳးတပ္၍ အမရပူရသို႔ အယူခံရေသာ မင္းညီမင္းသား၊ ရဟန္းသွ်င္လူ ၂-သိန္းအနက္ မခံမရပ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ခုခံေျပာဆို၍ အသတ္ခံရေသာ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ၄င္းေနာက္အမရပူရ၌ ဆင္ျဖဴကိုရွိခိုးခိုင္း၏ နီထြတ္ဘုရင္ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳးပါဟု ဝါးျခမ္းျပား၊ ပီရြတ္ရို႕တြင္ စာရီးထိုးကာ နံႏွိပ္၍ ေႀကြးေႀကာ္ခိုင္းၿပီး၊ ၄င္းကိုမျပဳလုပ္သူရို႕အား သတ္ျဖတ္ခံရေသာ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ယင္းလူအုပ္စုတြင္ လက္သမား(၂၀၀) ရို႕ကို ထမင္းတနပ္စာစီေကြ်း၍ မႏၱေလးနန္းေတာ္ကို ေဆာက္လုပ္ခိုင္း၏။ ႏွစ္ထပ္ေသာထမင္း ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္ အသတ္ခံရေသာ လက္သမား(၂၀၀)ရို႕အား၄င္း၊ ေတာင္မင္းႀကီး၊ ရႊီဘန္းအဆုံး ရခို္င့္မ်ိဳးခ်စ္အာဇာနည္သူရဲေကာင္းရို႕ ေအာက္သားဗမာကို ေတာ္လွန္ယင္း အသက္ပီးလားၾကကုန္ေသာ ေသာင္းသိန္းမကေသာ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သား သူရဲေကာင္းရို႕အားလည္းေကာင္း၊ မိတၳိလာကန္ေတာ္ကို တူးခိုင္းၿပီး အဆုံးစီရင္ခံရေသာ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ယိုးဒယားသို႔ စစ္တိုက္လားေသာအခါ ေပၚတာအျဖစ္ ေခၚေဆာင္လားေသာ ရခိုင္သားရို႕သည္ အစာရီစာဝေအာင္မစားရ၍ မလားႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ အသတ္ခံရေသာ (၆၀၀၀)ေသာ ရခိုင္သူ၊ ရခိုင္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ယင္းေနာက္ ရခိုင္ျပည္တြင္ အိုနာ၊က်ီးကန္း၊ အဖိုးအေဘာင္ရို႕ကို အခန္႔တိုက္လုပ္၍ အခန္႔ထဲသို႔သြင္းၿပီးေက မီးယႈိ႔ကာ အသတ္ခံရေသာ ရခိုင္အဖိုးအေဘာင္ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ဗိုလ္မင္းေထာင္၊ ဖလံေထာင္၊ အဝကြ်န္းမွ ရခိုင္းသားရို႕သည္ ရခိုင္ျပည္အီးခ်မ္းသည္ကို ၾကား၍ ျပန္လာၾကေသာအခါ ခ်င္းပ်ံစစ္သားဟုစပ္စြဲကာ လက္ေမာင္းမွစၿပီး ၿခီဖ်ားအထိ တကိုယ္လုံးႀကိဳးျဖင့္ရစ္ပတ္၍ အဂုၿမိဳ႕ေဟာင္းၿမိဳ႕ ေခါင္းျဖဴျပင္၌ ဓါးျဖင့္ပိုင္းျဖတ္၍ အသတ္ခံရေသာ ရခိုင္(က်ားမ)၃-သိန္းေက်ာ္ရို႕အား၄င္း၊ ေနာက္ထပ္တဖန္ ၁၁၄၉-ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္တျပည္လုံး၌ဟိေသာ  ေက်ာင္းႀကီး(၃၀) ေက်ာင္းငယ္ေပါင္း (၃၇၀၀)မွ ရဟန္းအေပါင္းရုိ႕အား လူဝတ္လဲ၍ ဒြန္စ႑ား ဇတ္နိမ့္သူရို႕အား ရဟန္းျပဳၿပီး လူဝတ္လဲထားေသာ ဆရာသမားရို႕အား ရဟန္းခံခိုင္းၿပီး ဒြန္စ႑ားဇတ္နိမ့္သူရို႕အား ရွိခိုးခိုင္းသျဖင့္ ျပန္လွန္ေျပာဆိုမႈေၾကာင့္ အသတ္ခံရေသာ ဆရာေတာ္သံာေတာ္ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ယင္းသို႔ခံမေျပာဘဲ စိတ္ဆင္းရဲစြာျဖင့္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူလားခေသာ ရခိုင့္ရဟန္းသံာေတာ္အသွ်င္ျမတ္ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ေအာက္သားဗမာပ်ဴမိစာၦရို႕ မုဒိမ္းက်င့္မႈကို ျပန္ေျပာသျဖင့္ အသတ္ခံရေသာ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ယင္းေနာက္ အဖရခိုင္ျပည္ႀကီးကို ကယ္တင္ရန္အတြက္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ခေသာ ဗိုလ္မ်က္ေတာင္ရွည္၊ ဗိုလ္ငေျပာင္လုံး၊ ဗိုလ္တိမ္က်ား၊ ဗိုလ္ငေမာက္၊ မ်က္ကန္းဗိုလ္၊ ဗိုလ္ေက်ာ္ထြီးမွအစ တပ္ရင္းမွဴး၊ တပ္မမမွဴး၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ရုိ႕သည္ ဗမာတပ္ကိုတိုက္ယင္း အသက္ဆုံးယႈံးလားၾကေသာ ရခိုင္သူရဲေကာင္းမ်ားအားလည္းေကာင္း၊ အဂုဘဂၤလားေဒ့ခ်္ ႏိုင္ငံ မရွက္ကြ်န္း၌ ရခိုင္သူရခိုင္သားမ်ားကို ေမာင္ႏွင့္နမ၊ သားႏွင့္အမိ၊ သမီးႏွင့္အဖ အရွက္ရေအာင္ အဓမၼမုဒိမ္းက်င့္ရန္ ခိုင္းသျဖင့္ ျပန္ေျပာ၍ အသတ္ခံရေသာ မရွက္ကြ်န္းဟိ ရခိုင္ေယာကၤ်ား၊ မိန္းမရို႕အားလည္းေကာင္း၊ အဖရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခေသာ မင္းသားႀကီးရႊီဘန္း၊ ၿမိဳ႕သူႀကီးေအာင္ေက်ာ္ဇံရို႕ႏွင့္တကြ “တက်ိပ္ေျခာက္ေသာင္း”  ေသာ ရခိုင္အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ရဲေဘာ္ရဲဘက္အေပါင္းရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ေအာက္သားဗမာ ပ်ဴမိစာၦရို႕၏ သတ္ျဖတ္မႈကိုခံရေသာ “တင္းဝါးပန္းခိုင္တၿမိဳင္ၿမိဳင္” ဟုဆိုအပ္ေသာ (၇၄၅၂၇၅၅)ေယာက္ေသာ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ဦးႏု၊ နီဝင္းလက္ထက္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးေတာင္းသျဖင့္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ် တိတ္တဆိတ္ေခၚယူ၍ အသတ္ခံရေသာ ရခိုင္ျပည္သူအေပါင္းရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ၁၉၅၂-ခု ဒီဇင္ဘာလ ၁၂-ရက္နိန္႔တြင္ ဦးႏုအမိန္႔ျဖင့္ တရြာလုံးအသတ္ခံရေသာ ေတာပန္းဇင္းရြာသူရြာသား၊ ေမာင္သွ်င္၊ သီလသွ်င္မ်ားအားလည္းေကာင္း၊ အဂၤလိပ္လက္ထက္တြင္ ေႀကြးေႀကာ္ဆႏၵျပမႈေၾကာင့္ လက္နက္အေျမာက္ရို႕ျဖင့္ ပစ္ခတ္ခံရေသာ ေတာပန္ဇင္းရြာသူရြာသားတို႔အားလည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၇-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ (၁၃) ရက္နိန္႔တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ အငတ္ျပႆနာေၾကာင့္ ဆႏၵျပ၍ထမင္းေတာင္းၾကေသာ ရခိုင္ရို႕အား (G-3G-4) ျဖင့္ ရက္ရက္စက္စက္ အသတ္ခံခရေသာ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ၁၉၇၇-ခုႏွစ္တြင္ အဖရခိုင္ျပည္အတြက္ တပ္မွဴး ဗိုလ္ရဲေဘာ္စုစုေပါင္း (၁၂၀)ေက်ာ္ရို႕ျဖင့္ ရခိုင္ျပည္အေရာက္ခ်ီတတ္ရာမွာ ဗမာတပ္မ်ား၏ အၿမဲမျပတ္၊ ပိတ္ဆို႔ဝိုင္းဝန္းမႈေၾကာင့္ တိုက္ပြဲအႀကိမ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာျဖစ္ပြားၿပီး ေနာက္ဆုံးထြက္ေပါက္မဟိေသာအခါ ရန္သူထံေမာက္တြင္ အဖမ္းမခံဟူေသာ ဆႏၵျဖင့္ ပီစတိုျဖင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ကိုမိမိ စီရင္၍လားခေသာ ALP ဥကၠဌႀကီး ရခိုင့္အာဇာနည္ ခိုင္မိုးလင္းႏွင့္ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ALP ၏အတြင္းေရးမွဴး ခိုင္ဘေက်ာ္၊ ဗိုလ္ႀကီးခိုင္မင္းႏိုင္၊ ဗိုလ္ခိုင္သိန္းႏိုင္၊ ဗိုလ္ခိုင္ေက်ာ္ထြီး၊ ဗိုလ္ခိုင္သီဟ၊ ဆရာႀကီးခိုင္ထြန္းသာေအး၊ ဗိုလ္ခိုင္ဓညေအာင္၊ ဆရာခိုင္ရႊီခိုင္၊ ဆရာခိုင္ေျပာက္က်ား၊ ရဲေဘာ္ခိုင္ေက်ာ္ဝင္း၊ ဆရာခိုင္သန္း၊ ရဲေဘာ္ခိုင္မိုးႀကိဳး၊ ဆရာခိုင္စိုးႏိုင္၊ ဆရာခိုင္ရဲလင္း၊ ဗိုလ္ခိုင္စိုးႏိုင္၊ ရဲေဘာ္ခိုင္သန္းထြန္းႏွင့္ ရဲေဘာ္(၄၀)ေက်ာ္ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္၌ က်ဆုံးလားခေသာ ဆရာႀကီးခိုင္ေက်ာ္ထြန္း၊ ဆရာႀကီးခို္င္ထြန္းႏိုင္ႏွင့္တကြ တပ္မွဴး တပ္ဗိုလ္ ရဲေဘာ္မ်ားအားလည္းေကာင္း၊ ဘဂၤလာေဒ့ခ်္၌ က်ဆုံးလားခကတ္ေသာ ဆရာခိုင္သစၥာႏွင့္ ရဲေဘာ္ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ က်ဆုံးလားခကတ္ေသာ ရဲေဘာ္ခိုင္ရြက္သစ္နီ၊ ရဲေဘာ္ခိုင္ဝရဇိန္၊ ဆရာခိုင္တိုက္ထြန္းရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ရန္သူဗမာမိစာၦယုတ္တိကို တိုက္ခိုက္ယင္း က်ဆုံးလားခကတ္ေသာ AIA အတြင္းေရးမွဴး ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ AIO/ACP/BCP/ABSDF-Arakan အစဟိေသာ ပါတီေပါင္းစုံ၌ တိုက္ပြဲဝင္ယင္း က်ဆုံးလားခကတ္ေတ ရခိုင္အာဇာနီ သူရဲေကာင္းမ်ားအားလည္းေကာင္း၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ အဂၤလိပ္ရို႕ လက္ခ်က္ျဖင့္ အသတ္ခံၾကရေသာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ဗိုလ္နီဝင္းလက္ထက္ မင္းျပားကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္သိမ္းၾကေသာအခါ ဗမာစစ္တပ္၏လက္တြင္း၌ အဖမ္းခံၾကရေသာ ACP မွ ဆရာေတာ္ ခိုင္စိုးသီရိ၊ ရွိနိန္ဦးစိုးျမင့္ႏွင့္တကြ အေပါင္းအပါရဲေဘာ္မ်ား၊ မတရားဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ခံၾကရေသာ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ရခိုင္မွ ဦးထိန္လင္းရို႕လုပ္ၾကံမႈ၌ အဖမ္းခံ၊ အသတ္ခံ၍ သီဆုံးလားခကတ္ေတ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ဗိုလ္နီဝင္းတပ္ထဲမွ တပ္မွဴး၊ တပ္မမွဴး၊ ဗိုလ္အရာဟိရို႕၏ အမိန္႔အာဏာျဖင့္ အသတ္ခံၾကရေသာ အျပစ္မဲ့ ရခိုင္သူရခိုင္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ေစာေမာင္အာဏာသိမ္းစဥ္ကစ၍ စစ္တပ္၏ လူမဆန္စြာ ရက္စက္ဆိုးရြားမႈေၾကာင့္ ေက်ာက္ေတာ္ျမစ္ကမ္း ေလာင္းထက္၌ ကူတိုးကူးနိန္စဥ္ စစ္တပ္ကအရက္ေသာက္ယမ္းကားကာ G-3 G-4 ရို႕ျဖင့္ မတရားအသတ္ခံၾကရေသာ ႀကံ့ခိုင္ေရးအသင္းဝင္ ရခိုင္ျပည္ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွ (၁၀)တန္းေက်ာင္းသား သုံးေယာက္အားလည္းေကာင္း မင္းျပားကိ်န္းေတာင္၌ လမ္းလုပ္ယင္း ေတာင္ျပိဳက်ရာ၌ က်ိဳးပဲ့အသက္ဆုံးယႈံးလားခကတ္ေတ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕၌ စခန္းခ်နိန္ေသာ (ခမရ) ၃၇၈- တပ္ခြဲမွဴးသည္ ေပၚတာဆြဲမရသျဖင့္ သတ္ျဖတ္ခံရေသာ ေက်ာက္ဂူစုရြာမွ ရဝတ ဥကၠႏွင့္တကြ မိသားစု (၁၃)ဦးေသာ အျပစ္မဲ့ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ရခိုင္တပ္မေတာ္ကို ေခတ္မွီတိုးခ်ဲ႕တည္ေဆာက္ရန္ အတြက္ စည္းရုံးမႈးတာဝန္ျဖင့္ လူသစ္စုေဆာင္းနိန္ၾကေသာ ဂိုးသမားကိုဦးေက်ာ္စံရို႕ ၂-ဦးကို ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕၌ ႏွိပ္စက္အသတ္ခံခဲ့ရေသာ ၄င္းအာဇာနီ ၂-ဦးအားလည္းေကာင္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ-ရန္ကုန္လမ္းလုပ္ရာ၌ ေက်ာက္ပိ၍ အသက္ဆုံးယႈံးလားခကတ္ေတ ကိုယ္ဝန္အရင့္အမာႏွင့္ ရခိုင္သူမ သုံးေယာက္အပါအဝင္ မ်ားစြာေသာ ရခုိင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕၌ ဘားဘူေတာင္ၿပိဳက်၍ အသက္ဆုံးယႈံးလားခေရ ေပၚတာသည္တဦးႏွင့္တကြ ေျမာက္ဦး“ေက်းေတာတပ္စခန္း”၌ စစ္တပ္ကအဓမၼျပဳက်င့္ခံရေသာ ေပၚတာသည္မစိန္ေအးအားလည္းေကာင္း၊ နီဝင္း၏ ယုတ္မာစြာ အဆိပ္ခပ္သတ္ခံရေသာ  ဆရာႀကီး ဦးစံသာေအာင္အား၄င္း၊ စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္၌ လူမဆန္စြာ ႏွိပ္စက္ညွင္းဆည္းၿပီး အသတ္ခံရေသာ ရခိုင္ပ႑ိတ္ ဆရာႀကီးဦးသာထြန္းအားလည္းေကာင္း၊ ဗမာစစ္အာဏာသွ်င္ရို႕၏ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ျပစ္ဒါဏ္ေပၚတာက်၍ အသက္ဆုံးယႈံးလားခကတ္ေတ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ မာနယ္ပေလာ၊ ေမၚဖိုးေက၊ ေမးသဝါး၊ ေမးလာ၊ ခြီးအိပ္ေတာင္အစဟိေသာ ကရင္ရွိတန္းစစ္မ်က္ႏွာ၌ မဟာမိတ္ကရင္တပ္ႏွင့္အတူ တိုက္ပြဲဝင္ယင္း အသက္ဆုံးယႈံးလားခကတ္ေတ ရခိုင္သူရဲေကာင္းမ်ားႏွင့္ ဗမာစစ္တပ္မွ မသိနားမလည္ေရ က်ဆုံးလားၿပီးေသာ ရခိုင္စစ္သားရို႕အားလည္းေကာင္း၊ အဖရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အလုပ္လုပ္ယင္းႏွင့္ ေအာင္လံမလဲေသာ စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ က်ဆုံးလားခေရ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ေမာင္ေက်ာ္လိႈင္အားလည္းေကာင္း၊ “မဟာမိတ္ KNU ” ႏွင့္ပူးေပါင္းၿပီး ရခုိင္နယ္စပ္တြင္ စစ္မ်က္ႏွာဖြင့္ရန္ လာၾကရာ အိႏၵိယေထာက္လွန္႔ေရးတပ္မွ ဗုိလ္မွဴး “ျဂာဝါ” ဗမာသူလွ်ိဳရို႕၏ လိမ္လည္ကာ သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ အႏၱမန္ကြ်န္း၌ အသက္ဆုံးယႈံးလားၾကေသာ ရခိုင္တပ္မေတာ္၏ စစ္ဦးစီးခ်ဴပ္ ခိုင္ရာဇာ၊ ခိုင္ေစာထြန္းႏွင့္ ရခိုင္ကရင္ေခါင္းေဆာင္(၆)ေယာက္ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ အားလုံးေသာ ဘဝတပါးသို႔ေျပာင္းလားခကတ္ေတ ရခိုင္ဘိုးဘြား၊ ဘီဘင္၊ မိဘ၊ ညီအကိုေမာင္ႏွမ ေဆြမ်ိဳးဥာတိ မိသားစုအျဖစ္ေတာ္စပ္ခကတ္ေတ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားအားလုံးႏွင့္ အားလုံးေသာ ကိုယ္ေစာင့္နတ္၊ အိမ္ေစာင့္နတ္၊ ၿမိဳ႕ေစာင့္နတ္၊ ေတာေစာင့္နတ္၊ ရြာေစာင့္နတ္၊ တိုင္းျပည္ေစာင့္နတ္၊ ကမၻာေစာင့္နတ္၊ သာသနာေစာင့္နတ္ ရို႕အားလည္းေကာင္း၊ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာ၊ အရပ္သွ်စ္မ်က္ႏွာ၊ အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာရို႕၌ ဟိၾကကုန္ေသာ သမၼာေဒဝ နတ္ေကာင္းနတ္ျမတ္ အေပါင္းရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ၃၁- ဘုံ၌ က်င္လည္ၾကကုန္ေသာ ေဝနီယ သတၱဝါအေပါင္းရို႕အားလည္းေကာင္း၊ ရီစက္သြန္ခ်၍ အမွ် အမွ် အမွ်ဟု ပီးဝီၾကပါကုန္ပါ၏။ ထိုထိုသတၱဝါရို႕သည္ အမွ်ရ၍ က်န္းမာၾကပါစီသတည္း၊။ အၾကင္ ၂-သိန္း ၄-ေသာင္းထုဟိေသာ မဟာပထဝီၿမီႀကီးသည္ သက္သီအရာ၌ ငါၾကားလိုက္၏ ငါျမင္လိုက္၏ ငါသိဟိေတာ္မူ၏ ဟူ၍ သက္သီအရာ၌ တည္ပါစီသတည္း။ အားလုံးၾကားၾကားသမွ်သတၱဝါရို႕ အမွ် အမွ် အမွ်ယူေတာ္မႈၾကပါကုန္ေလာ  သာဓု သာဓု သာဓုပါဘုရား။။

မွတ္ခ်က္။  ။ က်ဆုံးလားခကတ္ေတ ရခိုင္အာဇာနီသူရဲေကာင္းမ်ားႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားရို႕အား ရည္မွန္း၍ ရီစက္ခ် ။ ရခိုင္မူအတိုင္းရီစက္ခ်က္နည္း၊
 စီစဥ္သူ အသွ်င္ႏၵာစကၠ
         ေဗဒႏွင့္သမိုင္းသုေတသီ
          ၁၂ ၊ ၈ ၊ ၂၀၀၂

ျပည္သစ္တည္စို ့ငါရို ့ရခိုင္(၁)

ခိုင္မင္းညိဳ
             ပ်က္နိန္ေသာလမ္းကိုပ်င္ရမည္။ လမ္းမဟိေသးေသာ္လည္း လိုအပ္လာလွ်င္ လမ္းသစ္ကိုစနစ္တက် ဝိုင္းဝန္းေဖာက္လုပ္ၾကရမည္။ လမ္းဆိုရာ၌ ကုန္လမ္းတခုတည္းကိုမဆိုလိုေပ။ ရီလမ္း၊ ကုန္းလမ္း၊ လီေၾကာင္းလမ္း စသည္ရို႕ကိုဆိုလိုသည္္။ လမ္းကိုအဘယ္္ေၾကာင့္္ေဖာက္ရမည္ဆိုေသာ္ လမ္းသည္လူသားရို႕တြက္ လားလာေရး၊ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားေရးရို႕အတြက္ အခရာက်သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လမ္းသည္ လူသားရို႕အတြက္ မဟိမျဖစ္လိုအပ္သည္။ လမ္းကိုေဖာက္လုပ္ရုံႏွင့္မၿပီးဘဲ ျမက္ပင္ၿခဳံႏြယ္၊ ဆူးေျငွာင့္၊ ခလုပ္၊ သဲေသာင္အစဟိသည့္ ကုန္းေၾကာင္း၊ ရီေၾကာင္း၊ အတားအဆီးမ်ားကို သုတ္သင္ခ်င္းလင္းပစ္ရမည္။ သို႔မွသာ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ယွင္းလင္းၿပီး လူသားရို႕သည္ နိန္႔တဓူဝခရီးကို လြယ္ကူေခ်ာေမြ႔စြာ လားလာႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
              ရခိုင့္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ရခိုင့္တပ္မေတာ္ကို တည္ေဆာက္ၾက၊ ရခိုင့္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဘဝတူေတာ္လွန္ေရးမ်ားႏွင့္ လက္တြဲၾက၊ ရခိုင့္လြတ္လပ္ေရးသည္ လက္နက္ကိုင္နည္းလမ္းမွအပ အျခားနည္းလမ္းမဟိ၊ ရခိုင္လြတ္လပ္ေရးသည္ ရခိုင့္အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရး လက္ထဲတြင္ဟိသည္၊ ရခုိင့္သားရို႕ ရခိုင္မသားတေယာက္ပမာစည္းရုံးၾက။ ကြယ္လြန္သူ ရခိုင့္လြတ္္ေျမာက္ေရးပါတီ(ALP) ဥကၠ ဗိုလ္ခိုင္မိုးလင္း၏ မူဝါဒလမ္းစဥ္မ်ား၊ မွတ္သားေလာက္ဖြယ္ရာ၊ ရခိုင္သားရို႕အတြက္ အတုယူစရာပင္။ ဥကၠ ဗိုလ္ခိုင္မိုးလင္းသည္ ဤလမ္းစဥ္မ်ားကို ခ်မွတ္ခဲ့ရုံသာမဟုတ္ဘဲ သူ၏အေတြးအေခၚမ်ားကို လက္တြိက်က် အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့သည္။ ရွိတန္းနိန္ၿမီမ်ားကို  ကိုယ္တိုင္လားေရာက္ၿပီး ရဲေဘာ္မ်ားကိုဦးေဆာင္ကာ ရဲရဲေတာက္တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့သည္။ ဘဝတူေတာ္လွန္ေရးမ်ားႏွင့္လက္တြဲကာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားစည္းရုံးညီညြတ္ေရးကို စြမ္းစြမ္းတမံအေကာင္အထည္ေဖၚ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ရခိုင့္အာဇာနီသူရဲေကာင္းအျဖစ္ သူ႔၏သမိုင္းမွတ္တိုင္ကို ကိုယ္တိုင္စုိက္ထူခဲ့သူ တေယာက္အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ရမည္။
               သို႔ေေသာ္သူ၏လုပ္ေဆာင္မႈအားလုံးသည္ မွန္ကန္ခ်င္မွမွန္ကန္မည္။ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဥကၠ ဗိုလ္ခိုင္မိုးလင္းကို ႏွေျမာတသ၍မဆုံးၾကသလို သူ၏စစ္ေရးဗ်ဴဟာအမွားတခုကိုလည္း ဤကဲ့သို႔ေထာက္္ျပၾကသည္။ ဥကၠခိုင္မိုးလင္း၏ မိုင္ေထာင္ရွည္ခရီးစဥ္မွာ အလြန္ၾကမ္းတမ္းၿပီး သတင္းေပါက္ၾကားလွ်င္ အခ်ိန္မရီြး ၿခီမုန္းခံရႏိုင္သည္။ ၄င္းအျပင္ ယင္းအခ်ိန္က လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးသည္ မိုင္ရွည္ခရီးစဥ္၌ ၾကား၌ျပတ္ေတာက္မႈ ဟိနီျခင္းသည္ ရန္သူ(မဆလ)အတြက္ အကြက္ေကာင္းတခုပင္။ ဤသည္ကို ကရင္ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေထာက္ၿပခဲ႔သည္သာမက ရီေၾကာင္းမွ ရခိုင္ျပည္အေရာက္ ကရင္ရို႕ကိုယ္တိုင္ ပို႔ပီးမည္ဟုအာမခံခဲ့ေၾကာင္းကို ကရင္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားႏွင့္တြိတိုင္း မိမိကိုေဖါက္ေသခ် ေျပာျပၾကသည္။ 
                  ဥကၠဌ ခိုင္မိုးလင္းအနိန္ျဖင့္ အဘယ္ေၾကာင့္ မိုင္ေထာင္ရွည္ ခရီးခ်ီတတ္မႈကိုရြီးခ်ယ္ခဲ့ရသည္ကို ၿခီရာခံ ေကာက္ရေသာ္ ယင္းအခ်ိန္က ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ(ALP) ထဲမွရဲေဘာ္တခ်ိဳ႕ရို႕ ရန္သူထံတြင္လက္နက္ခ် အညံ့ခံမႈမ်ားက တပ္ကို အဓိကဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳနိန္ေသာ ဥကၠခိုင္မိုးလင္းအား အရွက္ရစရာ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ တခ်ိဳ႕ရဲဲေဘာ္မ်ားကဆိုလွ်င္ ကရင္ျပည္အတြက္ တိုက္ပြဲဝင္နိန္ျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း၊ သူမ်ားလူမ်ိဳးအတြက္ အသက္ကို အသီမခံႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုနိန္္ၾကျခင္းတို႔သည္ ဥကၠ ခိုင္မိုးလင္းနားသို႔ေရာက္လာသည္က အထူးစဥ္းစားစရာ ကိစၥရပ္တခု ျဖစ္လာစီပါသည္။ သို႔ေသာ္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ရခိုင္ျပည္ သို႔ေရာက္သည္အထိပို႔ပီးမည္ကို လက္မခံခဲ့သည္မွာ စစ္ေရးဗ်ဴဟာအမွားတခု၊ ရခိုင္မသားတိုင္းအတြက္ မိန္းစရာ မိန္းခြန္းတခုမဟုတ္ပါေလာ။ မိမိသံသယဝင္သည္မွာ ဥကၠဌ ခိုင္မိုးလင္းအနိန္ျဖင့္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အကူအညီကိုယူခဲ့လွ်င္ မိမိရဲေဘာ္မ်ားက သူရဲေဘာေၾကာင္သူ တေယာက္ဟု အထင္ခံရမည္ကိုေၾကာက္၍လား၊ မိမိသည္ရခိုင္ရဲေဘာ္မ်ားကို သူမ်ား အကူအညီမပါဘဲ ရခိုင္ျပည္သို႔ ကိုယ္တိုင္ဦးေဆာင္သယ္ယူႏိုင္ခဲ့သူတေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္းကို သမိုင္းရးခ်င္၍လားဆိုသည္ကို ေဒနိန္႔ထက္ထိ မိမိအနိန္ျဖင့္ ေဝခြဲ၍မရျဖစ္နိန္ပါေသးသည္။ ဤမိန္းခြန္းကို ဥကၠဌ ခိုင္မိုးလင္းတေယာက္တည္းသာ အမွန္ ကန္ဆုံးျဖစ္ေအာင္ ေျဖဆုိႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
              အကယ္၍ အထက္ကေဖၚျပသကဲ့သို႔ အေတြးမ်ားဝင္ခဲ့လွ်င္ကား တလြဲမာနတက္သည္ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္တဦး၏ မွားယြင္းမႈတရပ္ျဖစ္ေၾကာင္းကို ရခိုင္မ်ိဳးဆက္သစ္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအနိန္ျဖင့္ ရခိုင္သူရဲေကာင္းတေယာက္၏ သမိုင္းအမွားကို ဝမ္းနည္းဖြယ္မွတ္တင္ၾကရေပမည္။ ဤသို႔မွတ္တမ္းမတင္ခဲ့လွ်င္ကား ေနာင္လာေနာက္သား ရခိုင့္မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားက မွားၿပီးသားအမွားကို ထပ္မွားၾကမည္ျဖစ္သည္။ ဤမွားျပီးသားအမွားတခုကို ထပ္မမွားစီခ်င္သည္မွာ မိမိ၏ေစတနာ အမွန္တရားတခု။ ထပ္မွားႏိုင္သည္ဟု မိမိအနိန္္ျဖင့္ အဘယ္ေၾကာင့္သံသယဝင္ရသနည္းဟု မိန္းလာခဲ့လွ်င္ကား မိမိအနိန္ျဖင့္ မိမိအတြိအႀကဳံအရ အလုံအေလာက္ သက္သီျပႏိုင္ပါသည္။
                 ရခိုင္သားရို႕သည္ လူတဦးခ်င္းအနိန္ျဖင့္ စြမ္းပကားမဟိၾကသည္မဟုတ္၊ သူမ်ားလူမ်ိဳးႏွင့္ယွဥ္လွ်င္ အနည္းဆုံးမသာေသာ္လည္း တန္းတူျဖစ္နိန္လိမၼည္ကို သက္သီျပလွ်က္ဟိသည္။ သို႔ေသာ္လူအဖြဲ႔အစည္းတရပ္ တိုးတတ္ရန္ တေယာက္ေကာင္း၊ တဦးေကာင္းျဖင့္ လုပ္၍မရ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ဆုိလွ်င္ကားဝီးစြ။ တဦးခ်င္း၏ စြမ္းပကားမ်ားကို စုေပါင္းၿပီးဆက္စပ္ အသုံးခ်မွ ထိေရာက္မႈၿခီရာ တြင္က်န္ရစ္မည္။ ၿခီတလွမ္းကုေဋတသန္း တန္ဖိုးဟိမည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္သားရို႕မွာ ထိုသို႔မဟုတ္ယင္းသူလုပ္၍ရသကဲ့သို႔ မိမိလုပ္၍လည္းရႏိုင္သည္ဟု ခံယူမြီးဖြားရုံမွ်မက ယင္းဆက္စပ္လုပ္နိန္သူမ်ားထံမွ ခြဲထြက္၍ လုပ္ေဆာင္မည္ကိုဝန္မလီး၊ ဆပ္စပ္၍ စြမ္းအားဟိေအာင္လုပ္ေဆာင္မည္ကို စိတ္ကူးမေရာက္ၾက။ အားမသန္ၾက။ သူ႔မွွာ အစြယ္ဟိသလို ငါ့မွာလည္းအစြယ္ႏွင့္၊ ငါ့အစြယ္က သူ႔အစြယ္ထက္ပိုရွည္သည္ဟု အစြယ္တိုင္းဖိ႔ိုကိုသာ အားသန္ၾကသည္။ ယင္းလြဲမာနမ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္္းမ်ားတြင္ အကြဲအၿပဲသမိုင္းမ်ားကို ရီးခဲ့ၾကရုံသာမက ရခိုင္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းလည္း ေဆာက္တည္ရာမရ ယိုင္လဲနိန္တုန္းဟိနိန္ပါေသးသည္။ ဤမွားယြင္းေသာ တလြဲမာနတရားေနာက္ကို ရခိုင္သားမ်ား ဆက္ေလွ်ာက္ၾကမည္ေလာ စြန္႔ပါယ္ၾကမည္လားဆိုသည္မွာ ရခိုင္သားမ်ားအတြက္၊ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအတြက္ မိန္းစရာမိန္းခြန္းတခု၊ မိမိအနိန္ျဖင့္ ယင္းမိန္းခြန္းကို မိန္းခ်င္သည္မိမိကိုယ္တိုင္ေျဖၾကည့္ခ်င္သည္။ မိမိအေျဖမွာကား ယင္းကဲ့သို႔အေတြးအေခၚမ်ိဳးကို စြန႔္ပါယ္ရုံသာမက ၿမီၿမဳပ္မီးယိႈး သၿဂိဳဟ္ပစ္ခ်င္သည္။ မွားသည္ကို ထပ္မမွားဘဲ စြန္႔ပါယ္ၾကစိုအို- ရခိုင္ရို႕  မီးကိုတိုးသည့္ အသီဆိုးေသာ ပိုးစူံးၾကဴးလိုမ်ိဳး ရခိုင္သားရို႕ကို မျဖစ္စီခ်င္စြာက အကြ်န္႔ ေစတနာအမွန္တရား။
              ဥကၠဌ ခိုင္မိုးလင္းသည္ မိမိယုံၾကည္ခ်က္ကို ရဲရဲႀကီးအေကာင္အထည္ေဖၚ လုပ္ေဆာင္ခ့ဲဲသည္အတြက္ ဥကၠဌ ခိုင္းမိုးလင္းအတြက္ သူကိုမြီးထုတ္ပီးခဲ့ေသာ ရခိုင္ျပည္အေပၚတာဝန္က်ခဲ့ၿပီ၊ သူရဲေကာင္းသမိုင္းတခုကိုလည္း သူ၏သြီးသားမ်ားျဖင့္းသားထုဆစ္ခဲ့ၿပီ။ သိုေသာ္ ဥကၠဌ ခိုင္မိုးလင္းကို ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ႏွွင့္ သူ၏လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္အခ်ဳိ႕က မိန္ပိုက္ဖို႔ႀကိဳးစားနိန္ၾကသည္။ ဥကၠဌ ခိုင္မိုးလင္းလမ္းေၾကာင္းေနာက္ကိုလိုက္ဖို႔  တြန္႔ဆုတ္နိန္ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားမ်ား၊ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးမ်ိဴးဆက္သစ္မ်ား၊ ကရင္ေတာ္လွန္ေရး၏ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ဟိနိန္ၾကေသးေသာ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးရဲေဘာ္မ်ား၊ ကရင္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ သူ၏လက္တြဲေဖၚလက္တြဲဖက္ ဘဝတူေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားက သတိရရုံသာမက သူ၏သတၱိႏွင့္ သူ၏မွန္ကန္ေသာလမ္းစဥ္မ်ားကို ခ်ီးက်ဴးကာ သူ၏ရဲေကာင္းဝိဥာဏ္ကို အေလးျပဳနိန္ၾကတုန္းပင္။ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအနိန္ျဖင့္လည္း သူ၏လက္တြိဆန္ေသာ အေတြးအေခၚမ်ားကို လက္ခံေလွ်ာက္လွမ္းလွ်က္ သူ၏လြဲေခ်ာ္သည္ဟုထင္ေသာ အေတြးေခၚအယူအဆေနာက္ကို မလိုက္မိၾကဖို ့ ကိုလည္းအထူးသတိျပဳၾကရေပမည္။
            တကၠသိုလ္ေက်ာင္းဆရာတဦး၊ နာမည္ေက်ာ္စာရီးဆရာတဦး ျဖစ္နိန္ပါလွ်က္ သူ႔ဘဝသာယာမႈ တခုတည္းအတြက္ ထြက္ေပါက္ကိုမရွာ၊ ျပည္သူမ်ား၏ငိုယိုနိန္မႈမ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳကာ စဥ္းစိမ္ယစ္မႈးဖို႔မႀကိဳးစားခဲ့သူက ဆရာစံေက်ာ္ထြန္း၊ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးလမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္ကို သုေတသီတဦးအျဖစ္ ေလ့လာသုံးသပ္ခဲ့ရုံမွ်မက ယင္းေတာ္လွန္ေရးသမိုင္းေၾကာင္းကို မိမိ၏အေတြးအေခၚျဖင့္ ေရာယွက္ကာ ငါရို႕ဇာလုပ္ကတ္ဖ႔ိုလဲဆိုသည္ဆရာစံေက်ာ္ထြန္း၏ ေတာ္လွန္ေရးအေတြးအေခၚမ်ားမွာ ယင္းအခ်ိန္အေတာအတြင္း၌သာမက ေဒနိန္႔အခ်ိန္အထိ ရခိုင္သားမ်ားအတြက္ မွန္ေသာေတာ္လွန္ေရးနိယာမ။ ယင္းေတာ္လွန္ေရးနိယာမကို ေဖၚထုတ္ရီးသားခဲ့ရုံသာမက သူ၏ယုံၾကည္စိတ္ခ်က္ရေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားကို သူ၏အေတြးအေခၚကိုသြပ္သြင္းကာ ေခတ္မွီေသာေတာ္လွန္ေရးတရပ္ဆင္ႏြဲရန္ ဦးလဥ္မသုန္ႀကိဳးစားခဲ့သူတေယာက္လည္းျဖစ္သည္။
               ယင္းအေတြးအေခၚေနာက္ကို သူ၏ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရဆုံး ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ားကိုဆြဲေခၚကာ လက္နက္တပ္ဆင္လွ်က္ ရခိုင့္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕(AIO)ကို ကခ်င္ေတာ္လွန္ေရးနိန္ၿမီ၌ ထူေထာင္ကာ ေခတ္သစ္ေတာ္လွန္ေရးသမိုင္းကို ရီးခဲ့သူတေယာက္လည္းျဖစ္သည္။ ဆရာစံေက်ာ္ထြန္း၏ ထူးျခားခ်က္တခုမွာ သူ၏အစ္ကိုယ္၊ တူ၊ တူမမ်ားကိုပါ ေတာ္လွန္ေရးထဲသို႔ ဆြဲသြင္းႏိုင္ခဲ့ေသာအရည္အျခင္း၊ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ မိမိအသက္ကိုသာမက မိမိ၏ေဆြမ်ိဳးမ်ားအသက္ကိုပါ ပီးဆပ္ရဲေသာ သတၱိမွာ အာကသတၱိပင္ျဖစ္သည္ကို ရခိုင္ျပည္သူရို႕၊ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးသမားရို႕ ေလးစားအသိမွတ္ျပဳၾကရမည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို အေျခအေနတခုသို႔ေရာက္ေအာင္ မဖန္တီးပီးႏိုင္ခဲ့မႈကိုကား ဆရာ၏အမွားဟု မယိုးစြပ္ခ်င္၊ ကံၾကမၼာကိုသာ အျပစ္ဖို႔လိုသည္။ ေလာဓကံတရားက ဆရာ့ကိုဖန္တီးခြင့္မပီးခဲ့၊ ဖန္တီးႏိုင္ခြင့္အခ်ိန္မရခဲ့၍သာ သို႔မဟုတ္လွ်င္ကား ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး ကမၻာေက်ာ္ၾကားခဲ့မည္မွာ ေသခ်ာသည္။
               ဆရာစံေက်ာ္ထြန္းႏွင့္ ဥကၠခိုင္မိုးလင္းရို႕ မက်ဆုံးမွီကတည္းက ရခိုင္သားရို႕၌တေပါင္တခု ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ယင္းတေပါင္မွာ  “ပတၱျမားတလုံး ခ်င္းလက္မွာဆုံး”  ဟူ၍ပင္ျဖစ္သည္။ ဆရာစံေက်ာ္ထြန္းႏွင့္ ဥကၠ ခိုင္မိုးလင္းႏွစ္ေယာက္စလုံးသည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ သူရို႕၏တပ္မ်ားႏွင့္အတူ ခ်ီတက္စဥ္ ရခိုင္ျပည္သို႔ေရာက္ခါနီး ခ်င္းေတာင္တနိန္ရာ၌ ေနာက္လိုက္မ်ားႏွင့္အတူ ဘ၀စေတးလားခဲ့ၾကသည္။ ခ်င္းေတာင္၌ပတၱျမားတလုံးသာမက ေျမာက္မ်ားစြာေသာပတၱျမာမ်ား ဆုံးယႈံးခဲ့ရၿပီ။  ဥကၠ ခိုင္မိုးလင္းႏွင့္ ဆရာစံေက်ာ္ထြန္းႏွစ္ေယာက္စလုံးသည္ လူလတ္လူရြယ္မ်ားျဖစ္သည္ကို ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား မမိအပ္ရုံသာမက ယင္းအခ်ိန္က ေခတ္မမွီေသာ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးဟိနိန္ၿပီဆိုသည္ကိုလည္း လက္ခံၾကရမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ယင္းေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ေယာက္စလုံးရို႕သည္          ဟိနိန္ၿပီးေသာ ေတာ္လွန္ေရးထဲတြင္ ပါဝင္ပူးေပါင္းမႈမဟိဘဲ သီးျခားစီျဖစ္တည္ခဲ့ရသနည္းဆိုသည္ကို ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားအနိန္ျဖင့္ ႏွလုံးသြင္းၾကရမည္။ ယင္းေခတ္မွီေတာ္လွန္ေရးသမားႏွစ္ေယာက္ကို ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရး ဝါရင့္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအနိန္ျဖင့္ မွားယြင္းသည္ဟုစြပ္စြဲရဲပါသလား။   အဘယ္ေၾကာင့္ ယင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားေပၚေပါက္ရသည္ကို ႏွလုံးသြင္းမိၾကပါသလား။
                အကယ္၍ ယင္းရဲရဲေတာက္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးရို႕သည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ေရာက္္ခဲ့လွ်င္ကား ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးသည္ တမိ်ဳးတဖုံေျပာင္းလဲရုံသာမက အကယ္၍ ဆရာစံေက်ာ္ထြန္း၏ မွန္ကန္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးနိယာမတရားႏွင့္ ဥကၠ ခိုင္မိုးလင္း၏ လက္တြိဆန္ေသာ လုပ္ရပ္မ်ားကိုေပါင္းစည္းကာ ဘဝတူေတာ္လွန္ေရးမ်ားႏွင့္ လက္တြဲကာ တိုက္ပြဲဝင္နိန္မည္ဆိုပါက ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးမရလွ်င္ေတာင္မွ ရခိုင္ျပည္ထက္ဝက္ကို သိမ္းလွ်က္ ေတာ္လွန္ေေရးရွိေရာက္နိန္မည္မွာေသခ်ာသည္။
               ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးသည္ ေျပာင္ေျမာက္သည့္ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ေပၚတိုင္း အဆင့္တဆင့္သို႔ေရာက္ဟိခဲ့သည္ကို ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို မ်က္ကြယ္မျပဳသူတိုင္း သတိထားမိၾကမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးသည္ အခ်ိန္တခုထိ ေမွးမိန္္နိန္ခဲ့သည္ကိုလည္း သတိျပဳမိၾကမည္ဟုလည္း ယုံၾကည္မိပါသည္။ ယင္းေမွးမိန္ခဲ့ေသာ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးကို အဆင့္တဆင့္သို႔ေရာက္ဟိေအာင္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့သူမွာကား ခိုင္ရာဇာပင္။ သူ၏အေတြးအေခၚမွာကား ေတာ္လွန္ေရးကို ေခတ္မွီေအာင္လုပ္ဖို႔ ေဖသာသည္အခရာက်သည္ကို သတိျပဳခဲ့ရုံသာမက မိမိအသက္ကိုရင္း၍ ေဖသာကိုရေအာင္ရွာဖြယ္ကာ ရခိုင့္တပ္မေတာ္ကို ေခတ္မွီေသာတပ္မေတာ္တခုျဖစ္လာေအာင္ တည္ေဆာက္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္။
                 ၁၉၉၁-ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အဓိကလိုအပ္နိန္ေသာ လက္နက္မ်ားကို ရခိုင္ျပည္သုိ႔ စြန္႔စားကာပို႔ေဆာင္ပီးခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ယင္းလက္နက္မ်ားကို ေတာ္လွန္ေရးနိန္ၿမီသို႔ေရာက္ေအာင္မပို႔ဘဲဲ ရခိုင္ျပည္ထဲမွ စစ္ေၾကာင္းကိုျဖတ္ေလွ်ာက္ခဲ့သည္မွာ စစ္ဗ်ဴဟာာအမွားတရပ္၊ သို႔ေသာ္ ယင္းအမွားကို ဦးေဆာင္ခ်ီတက္ခဲ့ေသာ တပ္မွဴးတဦး၏ အမွားတခုရာျဖစ္သည္ကို ယင္းစစ္ေၾကာင္းတြင္ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ခဲ့သူတိုင္း အသိပင္မဟုတ္ပါလား။ ရခိုင္ျပည္တပ္မေတာ္(AA) စစ္ဦးစီးခ်ဴပ္ဗိုလ္ရာဇာ၏ တိုးတတ္သစ္လြင္ေသာ အေတြးအေခၚတရပ္မွာ ေဖသာတသိန္းကိုရင္း၍ တသန္းရေအာင္လုပ္ယူေသာ ေခတ္မွီစီးပြါးေရးသမားတေယာက္၏ လက္တြိက်ေသာ အေတြးအေခၚႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ေခတ္ပညာတတ္မ်ားလိုအပ္သည္ကို ႏွလုံးသြင္းလွ်က္ ေခတ္မွီေသာ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို ဆြင္ႏြဲရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သူတေယာက္လည္းျဖစ္ေပသည္။          

  © Free Blogger Templates Spain by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP