ခို္င္မင္းညိဳ
ဘုရားဗ်ာဒိတ္ပီးခဲ့ရာၿမီ၊ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ဘုရားအျဖစ္သို႔မေရာက္မီ ေလာကသံသရာ၌ က်င္လည္ခဲ့စဥ္က ဘ၀ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ က်င္လည္ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာနိန္ရာ၊ ဘုရားျမတ္စြာကိုယ္တိုင္ လာေရာဂာ္လ်က္ ဗုဒၶကိုယ္ပြါးေတာ္ (ကမၻာေလာကႀကီး၌မထမဦးဆံုးေသာဗုဒၶကိုယ္ပြါးေတာ္ျမတ္ ထုဆစ္ကိုးကြယ္ခဲ့ေသာနိန္ရာ) မဟာမုနိ ရုပ္သွ်င္ေတာ္ျမတ္ကို သိၾကားမင္းက ဗုဒၶႏွင့္ပံုတူ ဖန္ဆင္းထုဆစ္ေတာ္မူၿပီး သာသနာငါးေထာင္လံုး ဗုဒၶ၏ကိုယ္ပြါးေတာ္အျဖစ္၊ ဤေလာက၌ နတ္၊ လူ ျဗဟၼာတို႔၏ရွိခိုးဦးခ်မႈ္ကို ခံယူေနရစ္မည္ဟု ဗုဒၶကမိန္႔ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုသည္သာမက ဗုဒၶ၏ဓာတ္ေတာ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာတို႔ ကိန္း၀ပ္စံပါယ္လွ်က္ဟိနိန္ေသာ ေစတီပုထိုးေတာ္တို႔ ပြားမ်ားရာနီၿမီမွာ အာရကၡေဒသွ် (သို႔) ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တည္ၿမဲလွ်က္ ဓည၀တီ၊ ေ၀သာလီ၊ ေလးၿမိဳ႕၊ ေျမာက္ဦးေခတ္ စသည့္ေခတ္ႀကီးေလးေခတ္ထြန္းေပၚလွ်က္ ၾကက္ပ်ံမက် စည္ကားခဲ့ေသာ ရခိုင့္ႏိုင္ငံေတာ္သည္-၁၇၈၄-ခုႏွစ္တြင္ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕တို႔ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျပာပံုဘ၀က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။ ေဒနိန္႔ထက္ထိလည္း လူ႔အဖြဲ႔စည္းတခုလံုးပ်က္ျပားကာ ရွိရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာမ်ားလည္း တစတစေပ်ာက္ကြယ္လာခဲ့ရသည္။
ရခိုင္ျပည္သည္ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာႏိုင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္လာခဲ့ၿပီး နယ္ၿမီအေနအထား၊ သဘာ၀သယံဇာတ၊ သမိုင္းစသည္တို႔သည္ ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ မည္သည့္အခ်ိန္၊ မည္သည့္အေျခအေနတြင္မဆို ရပ္တည္နိန္ႏိုင္သည္ဆိုသည္ကို မည္သူကျငင္းခ်က္ထုတ္ႏိုင္မည္နည္း။ ရခိုင္ျပည္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ခြဲထြက္ရန္ေတာင္းဆိုျခင္းသည္ တရားနည္းလမ္းက်သည၊္ မွန္ကန္သည္၊ ျပည္သူတို႔၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ျဖစ္သည္ဆိုသည္ကိုလည္း အခ်ိန္မရြီး သက္သီျပႏိုင္္ပါသည္။ လူတခ်ိဳ႕က ရခိုင္ျပည္သည္ အဖက္ဖက္မွယိုးယြင္းပ်က္စီးနိန္ၿပီး ျပည္သူမ်ားမွာလည္း ဆင္းရဲမြဲေတနိန္ၿပီး ကုလားရန္လည္းဟိနိန္္သည့္အတြက္ ေလာေလာစဥ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကခြဲထြက္ရန္ မသင့္ေတာ္ေသးေၾကာင္း ယင္းအေၾကာင္းကို ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမားတေယာက္ဆိုလွ်င္ အသက္က(၁၃)ႏွစ္ရာဟိသိေရ မိခင္အိမ္က အိမ္ျခားဆင္းဖို႔ဆိုသည္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဥပမာပီး ေျပာၾကားဖူးသည္ကို ကြ်န္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က ေဖာက္သည္ခ်ဖူးသည္။
လြတ္လပ္ေရးအေပၚခံယူခ်ျပင္းထံသည့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားက လြတ္လပ္ေရးသာလွ်င္ ရခိုင္ျပည္အတြက္အသင့္ေတာ္ဆံုးဟု ေျပာဆိုနိန္ၾကသလို ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးကို လက္ခံသည့္၊ ျပင္းထန္သည့္၊ ရခိုင္သားမ်ားက ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးသာလွ်င္ ရခိုင္တို႔ႏွင့္အသင့္ေတာ္ဆံုးႏိုင္ငံေရး မူ၀ါဒဟု ခံယူလွ်က္ဟိနိန္ၾကသည္။ မည္သူ၏အယူ၀ါဒသည္ မွန္ကန္သည္္၊ မည္သူ၏အယူ၀ါဒသည္ မွားယြင္းသည္ဆိုသည္ကို မိမိမေ၀ဖန္လို၊ အေရးၾကီးသည္မွာ ရခိုင္အခ်င္းခ်င္း တေယာက္ကိုတေယာက္ နားလည္ၾကဖို႔၊ တေယာက္ကိုတေယာက္ တန္ဖိုးထားၿပီး လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ကို မိမိအနိန္ျဖင့္ လိုလားသည္၊ လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔လည္း အလီးအနက္တိုက္တြန္းလိုပါသည္။
လူမႈအဖြဲ႔အစည္းတခုေခါင္းေထာင္လာစီရန္အတြက၊္ မိမိလူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ပ်က္ျပားနိန္ေသာစရိုက္လကၡဏာမ်ားကို ေျပာင္လဲလွ်က္ ယဥ္ေက်းေသာလူမႈအဖြဲ႔အစည္းတခု ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးမွာ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ရခိုင့္လုမႈအဖဲြ႔အစည္းသည္ ရိုင္းစိုင္းေသာ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းတခုျဖစ္ပါသလားဟု မိန္းခဲ့လွ်င္ ရိုင္းစိုင္းေသာလူမႈအဖဲြ႔အစည္းတခုမဟုတ္ေသးပါ။ သို႔ေသာ္ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕၀ါဒီတို႔၏ ပံုရိုက္သြင္းခံထားရမႈေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ရိုင္းစိုင္းေသာ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းဖက္သို႔ ဦးတည္လာနိန္သည္တို႔ကို တြိဟိရပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ျဖစ္ေပၚလာရျခင္းမွာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ တန္ဖိုးထားသည္မွာ အဘယ္နည္း။ သူမ်ားကိုတန္ဖိုးထားသည္မွာ အဘယ္နည္းဆိုသည္ကို သေဘာေပါက္နားလည္မႈမဟိၾကေတာ့ပဲ မနာလို၀န္တိုစိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ေမာဟစိတ္၊ ရခိုင္သားအခ်င္းခ်င္း ရန္ေစာင္လိုစိတ္မ်ား တိုးပြါးလာနိန္သည္ကို တြိဟိရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အကြ်န္႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို ေျပာဖူးသည္ ေအနိန္႔ အကြ်န္အလိုခ်င္ဆံုးအရာမွာ လြတ္လပ္ေရးလည္းမဟုတ္၊ ဖယ္ဒရာယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ တည္ေဆာက္ေရးလည္းမဟုတ္၊ ဒီမိုကေရစီလည္းမဟုတ္။ မနာလို၀န္တိုစိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ေမာဟစိတ္၊ ရခိုင္သားအခ်င္းခ်င္း ရန္ေစာင္လိုစိတ္မ်ား ကင္း၀ီးကာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ တန္ဖို႔ထားတတ္ေသာ၊ အမ်ိဳးသီလႏွစ္ဌါနကို ေစာက္ေရွာက္ကာကြယ္ေသာ ရခိုင္သူ ရခိုင္သားမ်ားျဖစ္လိုပါသည္။ အတိုခ်ဳပ္ေျပာရလွ်င္ ယၡဳလက္ဟိရခိုင္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းကို ယဥ္ေက်းေသာ စာရိတၱစရိုက္လကၡဏာ ေကာင္းမြန္ေသာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္ေအာင္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္လိုသည္။ ဤသည္မွာ မိမိ၏လက္ဟိအေျခအေန၌ အလိုုလားအေတာင္းတဆံုးအရာတခုျဖစ္ပါသည္။
ရခိုင့္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းကို ယ်ဥ္ေက်းေသာ၊ စရိုက္လကၡဏာေကာင္းမြန္ေသာ၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းတခုအျဖစ္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ႏိုင္ပါက ရခိုင္သားတို႔ တေယာက္အေပၚတေယာက္ နားလည္မႈဟိလာမည္၊ သံသယစိတ္မ်ားကင္း၀ီးလာမည္၊ မိမိကိုယ္ကို တန္ဖို႔ထားတတ္လာသလို အမ်ားကိုလည္း တန္ဖို႔ထားတတ္လာမည္။ တဦးႏွင့္တဦး၊ တဖြဲ႔ႏွင့္တဖြဲ႔ ရင္ႏွီးခင္မင္မႈကို တည္ေဆာက္တတ္လာၿပီး ရခိုင္လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းအၾကားတြင္ စညး္လုံးညီညြတ္မႈဟိလာမည္။ စည္လံုးညီညြတ္မႈကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္ပါက လြတ္လပ္ေရးကို ရယူဖို႔လား။ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ဖို႔လား။ မည္သည့္အရာကိုမဆို စုေပါင္းစြမ္းအားျဖင့္ တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ကို မိမိယံုၾကည္သည္။
ဗမာနယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္သို႔ ရခိုင့္ႏိုင္ငံေတာ္ က်ေရာက္ရျခင္းသည္ ထိုအခိ်န္က ရခိုင္သားရို႕ ေခတ္ေနာက္က်က်န္နိန္ခ၍မဟုတ္သလို၊ ဗမာရို႕က အလြန္ေခတ္မွီလြန္း၍မဟုတ္ပါ။ သူတလိုငါတမင္း တကိုယ္ေကာင္းဆန္ေသာစိတ္၊ ေကာင္းမြန္ေသာယဥ္ေက်းမႈ အမြီအႏွစ္မ်ား ပ်က္စီးယိုယြင္းလာကာ အခ်င္းခ်င္း စည္းလံုးညီညြတ္မႈဟိေတာ့ပဲ အသားထဲကေလာက္ထြက္ကာ ကိုယ့္အရိုးျဖင့္ ကိုယ့္ကိုအထိုးခံရေသာအျဖစ္ပင္ မဟုတ္ပါလား။ ဟိုးရွီးအယင္က ရခိုင့္ႏိုင္ငံေတာ္သည္ တိုင္းတပါးတို႔၏ က်ဴးေက်ာ္မႈကိုခံခဲ့ရေသာ္လည္း ေကာင္းမြန္ေသာအစဥ္အလာမ်ားကို ဆက္လက္ထိန္သိမ္းႏိုင္ခဲ့ၾက၏။ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဆက္လက္က်န္နိန္ေသး၍၎။ ေအနိန္႔ကဲ့သို႔ ကြ်န္သက္ရွည္သည့္အျဖစ္မ်ိဳးကို မရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရေပ။ ယၡဳအခ်ိန္ခါမွာကား လူမ်ိဳးစရိုက္လကၡဏာလည္းပ်က္၊ ဗမာ့ယဥ္ေက်းမႈအစဥ္အလာလည္း၀ါးမ်ိဳ၊ စာပီ၊ က်န္းဂန္၊ ထီးနန္းမ်ားလည္း မီးယိႈ႔ခံရ၊ ပညာဟိ ပညာတတ္မ်ားကိုလည္း ဖမ္းစီးေခၚေဆာင္လာျခင္း(သို႔) သတ္ပစ္ျခင္း၊ ေနာက္ထပ္ေပၚလာလ်င္လည္း သတ္ပစ္ျခင္းမ်ားကိုခံရကာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းတခုလံုးကို ထိန္းမႏိုင္ သိမ္းမရ ျဖစ္လာရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
-၁၈၂၄-ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္တို႔၏ အကူအညီျဖင့္ ရခုိင္ျပည္ကို ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ႏိုင္္ခဲ့ေသာ္လည္း ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္ခြင့္မရခဲ့ရံုမက အဂၤလိပ္တို႔၏ ကြ်န္ျပဳမႈကို-၁၈၂၆-ခုႏွစ္၊ ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ခံခဲ့ၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္တို႔သည္ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕တို႔လက္ေအာက္မွာကဲ့သို႔ အျပင္းအထန္ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ႏွိပ္ကြပ္မႈမ်ားကိုကား မခံရေတာ့ေပ။ ရခိုင္တို႔သည္ အဂၤလိပ္တို႔၏ စာပီပညာမ်ားကို ေလ့လာခြင့္ရဟိၾကျပီး ရခိုင္ျပည္၌ ပညာတတ္္မ်ား ျပန္လည္ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ အဂၤၤလိပ္ေခတ္ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံေဒသအသီးသီးသို႔ လားေရာက္ၿပီး ေခတ္ပညာမ်ားကို စနစ္တက် ေလ့လာဆည္ပူးလ်က္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လာကာ ႏိုင္ငံေရးမ်က္စိကို ဖြင့္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။-၁၉၄၈-ခုႏွစ္ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးမရဟိခဲ့မွီအခ်ိန္ထိ ရခိုင္တို႔သည္ ပညာတတ္ႀကီးမ်ားျဖစ္နိန္ခဲ့ၾကၿပီး ရခိုင္လူမ်ိဳးလည္း အဆင့္တဆင့္သို႔ ေရာက္ဟိႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္ပညာတတ္ႀကီးမ်ားအခ်ိဳ႕သည္ ဗမာအမ်ိဳးသားမ်ား၏ လိမ္လည္လွည့္ျဖားျခင္းကို ခံခဲ့ရၿပီး သီးျခားျပည္နယ္ မထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့ရံုသာမက ျပည္နယ္္အဆင့္အျဖစ္ေတာင္ သတ္မွတ္ျခင္း မခံခဲ့ရေပ။
ဗမာတို႔အတြက္ လြတ္လပ္ေရးခဲ့ေသာ္လည္း အျခားလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္မူ အတုအေယာင္မွ်သာျဖစ္ပါသည္။ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕အစိုးရက္အဆက္ဆက္လက္ေအာက္၌ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အမ်ိဳးေရာသြီးေႏွာျခင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈ၀ါးမ်ိဳျခင္းကို ခံခဲ့ရရံုသာမက ရခိုင္လူမႈအဖဲြ႔အစည္းတခုလံုးလည္း ယိုင္လဲၿပိဳကြဲခဲ့ရပါသည္။ လြတ္လပ္စြာ စည္းရံုးေဟာေျပာပိုင္ခြင့္၊ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခြင့္ကို မရဘဲ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား စရိုက္လကၡဏာ ပ်က္ျပားခဲ့ၾကရသည္။
ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ကို ျပန္လည္ထူေထာင္ရန္အတြက္ျဖစ္စီ၊ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ျဖစ္စီ၊ ရခိုင္လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္းကို စနစ္တက် ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုအပ္နိန္ပါၿပီ။ ဤသည္သာ ရခိုင္သားတို႔အတြက္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မင္းေလာင္းကို မေမွ်ာ္ကိုးဘဲ မိမိကိုယ္ မိမိအားကိုးလိုစိတ္၊ မိမိကိုယ္မိမိတန္ဖို႔ထားလိုစိတ္ႏွင့္ လူ႔ယဥ္ေက်းမ်ားျဖစ္ေအာင္ နအဖ တို႔၏ဖိႏွိပ္မႈမ်ားၾကားမွ ရသမွ်အခြင့္အေရးကို အသံုးခ်က္လ်က္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ၾကရမည္။ မင္းေလာင္းေမွ်ာ္ ေပၚလာမေယာင္ေယာင္ မျဖစ္စီခ်င္။ မိမိလူမႈအဖြဲ႔အစည္းကို စနစ္တက် ျပန္လည္တည္ေဆာက္ႏိုင္ပါက မိမိကိုအုပ္ခ်ဳပ္မည့္(ထီးျဖဴေဆာင္းမင္းေလာင္း မျဖစ္စီကာမူ) ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ား ျပည္သူထဲက ေပါက္ဖြားလာပါမည္။ ဤၿမီသည္ ဘုရား၏ဗ်ာဒိတ္ၿမီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔သည္ ဘုရားခ်စ္ေသာ တရားဟိၿပီး စာရိတၱ၊ စရိုက္လကၡဏာေကာင္းသူမ်ားျဖစ္မွ ကိုယ့္ျပည္ကိုျပန္လည္ထူေထာင္ႏိုင္မည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ။
ၿပီး…..။
